Author: sbarszczak2009

Data: 2019-06-01 Stanislaw Barszczak, Jak Jas zostal magiem. Dzisiaj w naszej afrykanskiej wiosce mamy zawody sportowe. Poniewaz przynaleze do tzw. wielodzietnej rodziny, a takich w Ghanie, moim kraju, jest bardzo wiele, z niecierpliwoscia oczekuje na szczesliwa chwila wejscia do finalu zawodow. - Mamo, mnie wybierz. Muszę się powstrzymywać, żeby nie krzyczeć. Wbijam paznokcie w drewniany kij, ściskam go mocno, żeby usiedzieć w miejscu. Krople potu ściekają mi po plecach, nie wiem, czy to od porannego upału, czy dlatego, że serce tłucze mi się o żebra. Miesiąc w miesiąc byłem pomijany. Dziś musi wreszcie być inaczej. Odgarniam śnieżnobiały kędzior za ucho i staram się nie ruszać. Mama Agba jak zwykle nie ma zmiłowania, długo przygląda się każdemu z nas, aż nie wiemy, gdzie podziać wzrok. Jej brwi ściągają się w skupieniu, pogłębiając zmarszczki na ogolonej głowie. Z ciemnobrązową skórą i w niepozornym kaftanie Mama Agba niewiele się różni od reszty wioskowych starszych. Nikomu nie przyszłoby do głowy, że kobieta w tym wieku może być tak niebezpieczna. – Ekhm… – chrząka z przodu Pawel, w mało subtelny sposób przypominając, że on już przeszedł tę próbę. Posyła nam uśmieszek i obraca w dłoni ręcznie rzeźbiony kij, jakby nie mogł się doczekać, aż się dowie, którego z nas pokona w czasie dzisiejszego egzaminu. Większość chlopcow boi się pojedynku z Pawlem, ale ja nie czuję strachu. Ćwiczyłem i jestem gotowy. Wiem, że stać mnie na zwycięstwo. -Janku. Chropawy głos Mamy Agby przerywa ciszę. Słychać zbiorowe westchnienie piętnastu chlopcow, którzy nie zostali wybrani. Imię odbija się od plecionych ścian trzcinowej ahéré, aż w końcu zdaję sobie sprawę, że chodzi o mnie. – Naprawdę? – pytam. Mama Agba mlaska zniecierpliwiona. – Mogę wybrać kogoś innego… – Nie! – Zrywam się na równe nogi i natychmiast posyłam jej ukłon. – Dziękuję, Mamo. Jestem gotowy. Morze brązowych twarzy rozstępuje się przede mną. Idąc, skupiam się na moich bosych stopach ocierających się o trzcinową podłogę, sprawdzam jej przyczepność, żeby zwiększyć swoje szanse na wygranie pojedynku i zdanie egzaminu. Na czarnej macie do walki Pawel pierwszy mi się kłania. Czeka, aż uczynię to samo, ale jego wzrok tylko wznieca we mnie ogień złości. Stoi w nonszalanckiej pozie, świadczącej o braku szacunku, jakbym nie był godnym przeciwnikiem. Jakby uważał, że jestem od niego gorszy. Myśli, że nie mam z nim szans. – Ukłoń się, Janku. Choć w głosie Mamy Agby pobrzmiewa wyraźna reprymenda, nie potrafię się przemóc. Stojąc tak blisko Pawla, widzę tylko jego bujne czarne włosy i kokosowy brąz skóry znacznie jaśniejszej niż moja. To karnacja tych spośród mieszkancow okolic Accry, którzy nie wiedzą, czym jest praca w słońcu. Pawel zawdzięcza to uprzywilejowanie cichemu wsparciu ojca, którego nawet nie zna. Arystokraty, który pozbył się nieprawego syna umieszczając go w naszej wiosce. Odchylam barki do tyłu i zamiast się ukłonić, dumnie wypinam pierś. Pawel odstaje wyglądem od nas o śnieżnobiałych włosach. Od tutejszych chlopcow bezustannie zmuszanych do kłaniania się takim jak on. – Janku, nie każ mi się powtarzać. – Ale Mamo… – Ukłoń się albo zejdź z ringu! Nie marnuj naszego czasu. Nie mając wyboru, zaciskam zęby i pochylam głowę. Na ustach Pawla rozkwita nieznośny uśmieszek. – Czy to takie trudne? – Kłania się znowu, choć nie musi. – Lepiej przegrać z honorem. Wśród chlopcow rozlegają się tłumione chichoty. Mama Agba ucisza je stanowczym gestem. Rzucam im złowrogie spojrzenie, po czym koncentruję się znowu na postaci przeciwnika. Zobaczymy, komu będzie do śmiechu, gdy wygram. – Na miejsca. Obaj cofamy się do krawędzi maty i unosimy swoje kije. Drwiący uśmieszek spełza z ust Pawla, a jego oczy zwężają się w szparki. To instynkt zabójczy. Patrzymy na siebie i czekamy na znak. Mama Agba przeciąga tę chwilę w nieskończoność, wreszcie woła: – Do boju! I od razu muszę się bronić. Nawet nie zdążyłem pomyśleć o wyprowadzeniu ataku, a Pawel już doskakuje do mnie z prędkością geparda. Bierze zamach kijem, mierząc w moją szyję. Ale choć za plecami słyszę stłumione okrzyki chlopcow, ani na moment nie tracę zimnej krwi. Pawel jest szybki, lecz ja potrafię być jeszcze szybszy. Unikam ciosu, wyginając się mocno do tyłu. Pawel nie czeka, aż się wyprostuję – wyprowadza kolejny atak, tym razem tnąc kijem z góry na dół z siłą chlopaka dwa razy większego od siebie. Rzucam się w bok i przetaczam po macie, a kij z trzaskiem uderza o trzciny. Pawel już bierze następny zamach. – Janku! – ostrzega mnie Mama Agba, lecz nie potrzebuję jej pomocy. Jednym płynnym ruchem przechodzę w kucki i wyciągam kij do góry, parując uderzenie Pawla. Trzcinowe ściany aż się zatrzęsły od głośnego trzasku. Moja broń też jeszcze drży, kiedy Pawel zamachuje się znowu, tym razem za cel obierając moje kolana. Odbijam się z wysuniętej do przodu nogi, robię koziołka w powietrzu ponad jego wyciągniętym kijem. Oto moja pierwsza szansa, by przejść do ataku. Wykorzystując pęd, wyprowadzam pierwszy cios. Z mojego gardła dobywa się stęknięcie. Pawel kontruje, przerywając mój atak, zanim na dobre się zaczął. – Cierpliwości, Janku! – woła Mama Agba. – Nie spiesz się. Obserwuj i reaguj. Czekaj na atak. Tłumię wzbierający w piersi jęk i kiwam głową. Cierpliwości, powtarzam sobie. Poczekaj na lepszą okazję… – Właśnie, Jan– odzywa się Pawel cicho, żeby nikt poza mną nie usłyszał. – Słuchaj się Mamy Agby. Bądź grzecznym padalcem. No tak, mogłem się tego spodziewać. To słowo. Ta wstrętna obelga. Wypowiedziana niby od niechcenia. Zawinięta w arogancki uśmieszek. Bez namysłu wyrzucam kij przed siebie. Mija brzuch Pawla o włos. Czeka mnie za to straszliwe lanie od Mamy Agby, ale i tak było warto. Nagrodą jest wystraszone spojrzenie mojego przeciwnika. – Ej! – Pawel spogląda w stronę Mamy, oczekując od niej interwencji, ale nie ma czasu się poskarżyć. Wielkimi oczami patrzy, jak obracam kij do kolejnego ataku. – To nie jest trening! – woła, uskakując przed ciosem w kolana. – Mamo... – Sam sobie nie poradzisz? – pytam ze śmiechem. – No dalej, Paul. Lepiej przegrać z honorem! W oczach Pawla pojawiają się gniewne błyski. Wygląda jak lworożec gotowy do skoku. Wściekle zaciska dłonie na kiju. Zaczyna się prawdziwa walka. Ściany chaty Mamy Agby szeleszczą, gdy nasze kije uderzają o siebie. Wymieniamy cios za cios, wypatrując szansy na kontrę, która przesądzi o wszystkim. Dostrzegam okazję i wtedy… – Uch! Kuląc ramiona, zataczam się do tyłu, fala mdłości podchodzi mi do gardła. Przez chwilę martwię się, że Pawel połamał mi żebra, lecz ból w brzuchu rozwiewa tę obawę. – Stop! – Nie! – przerywam Mamie Agbie zachrypniętym głosem. Z wysiłkiem wciągam powietrze do płuc i wspierając się kijem, prostuję plecy. – Nic mi nie jest. Jeszcze nie skończyłem. – Janku… – zaczyna Mama, lecz Pawel nie pozwala wybrzmieć jej słowom. Już mknie w moją stronę z ogniem w oczach, jego wyciągnięty kij prawie muska mi głowę. Gdy bierze nim zamach, uskakuję na bezpieczną odległość, a potem, łapiąc Pawla na wykroku, dźgam go z całej siły w mostek. – Uch! – Pawel zatacza się do tyłu z twarzą wykrzywioną bólem. Jeszcze nigdy podczas walki w chacie Mamy Agby nie został przez nikogo trafiony. Nie zna tego uczucia. Nie czekając, aż dojdzie do siebie, okręcam się i uderzam go w brzuch. Już mam zadać ostateczny cios, gdy rudawe płachty u wejścia do chaty rozchylają się i do środka wpada zdyszany Zbyszek z rozwianą białą grzywą. Szuka wzrokiem Mamy Agby. – Co się stało? Zbyszek ma łzy w oczach. – Przepraszam – kwili cicho. – Zasnałem. Ja… ja…– Wyduś to z siebie, dziecko! – Nadchodzą! – wykrzykuje wreszcie. – Są już blisko! Groza tej chwili na moment wysysa mi całe powietrze z płuc. Zresztą nie tylko mnie. Wszyscy jesteśmy sparaliżowani strachem. Instynkt przetrwania bierze jednak górę. – Prędko! – rzuca Mama Agba. – Nie ma czasu! Podnoszę Pawla z podłogi. Oddycha ciężko, ze świstem, ale musi wziąć się w garść. Chwytam jego kij i zbieram pozostałe. W chacie panuje wielkie zamieszanie. Wszyscy zacierają ślady. W powietrzu fruwają metry jasnej tkaniny. Powstaje armia trzcinowych manekinów. Czy zdążymy? Trudno powiedzieć w tym rozgardiaszu. Ja robię swoje: chowam kije pod matą ringu, żeby nikt ich nie zobaczył. Ledwie skończyłem, Pawel wpycha mi do rąk drewnianą igłę. Biegnę na swoje stanowisko, gdy płachty znów się rozwierają. – Janku! – woła ostro Mama Agba. Zastygam w bezruchu. Wszystkie oczy patrzą teraz na mnie. Nie czekając, aż się odezwę, Mama daje mi po głowie, aż czuję gorące mrówki na plecach. – Wracaj na swoje miejsce! – rzuca surowo. – Musisz się jeszcze wiele nauczyć. – Mamo Agbo, ja…Nachyla się bliżej z błyskiem prawdy w oczach. Odwrócenie uwagi… Próbuje zyskać dla nas więcej czasu. – Przepraszam, Mamo Agbo. Wybacz mi. – Wracaj na swoje miejsce. Zagryzam wargę, żeby się nie uśmiechnąć, i zwieszam przepraszająco głowę, zerkając kątem oka na strażników, którzy weszli do chaty. Niższy, jak większość okolicznych żołnierzy, wyglądem przypomina Pawla: kokosowy brąz zwieńczony czarną czupryną. Mimo że otaczają go sami nastokatkowie, trzyma dłoń na rękojeści miecza. Zaciska na niej palce, jakby spodziewał się, że któryś z nas go zaatakuje. Drugi strażnik, wysoki i poważny, jest od niego dużo ciemniejszy. Stoi blisko wejścia, ze wzrokiem utkwionym w ziemi. Widocznie ma w sobie choć odrobinę wstydu. Obaj na żelaznych pancerzach noszą dumnie znak króla Sarana. Samo spojrzenie na ozdobnego białego lamparta, symbol monarchy, który ich tu przysłał, przyprawia mnie o ścisk żołądka. Z ostentacyjnym nadąsaniem wracam do trzcinowego manekina. Czuję tak wielką ulgę, że nogi prawie się pode mną uginają. Miejsce, które jeszcze przed chwilą było ringiem, teraz całkiem przekonująco udaje warsztat krawiecki. Po chwili spojrzalem na manekiny wykonywane przez dziewczyny z wioski ozdobione jasnymi materiałami w charakterystyczne wzory Mamy Agby. I przypomnialem byl sobie, ze dziewczyny z naszej wioski obszywaja brzegi rodzimych koszul tymi pieknymi wzorami juz od wielu lat. Mama Agba przechadza się między rzędami chlopcow i przygląda się ich zainteresowaniu jakim oni obdarzaja teraz zwykle manekiny. Mimo nerwów uśmiecham się, widząc, jak ignoruje nieproszonych gości. – W czym mogę pomóc? – pyta w końcu. – Zbieramy podatek – odbąkuje ciemniejszy strażnik. Mamie Agbie wydłuża się twarz. – Zapłaciłam w zeszłym tygodniu. – Nie chodzi o podatek od handlu. – Drugi strażnik toczy wzrokiem po białowłosych sympatycznych nastolatkach. – Wzrosły opłaty za padalce. Wy ich macie dużo, więc będzie was to kosztować. No tak. Ściskam koszulę manekina z taką siłą, że aż bolą mnie palce. Królowi nie wystarczy pognębić mieszkancow wioski. Musi jeszcze ukarać każdego, kto próbuje nam pomagać. Zaciskam zęby, starając się nie myśleć o strażniku, o bólu, jaki mi sprawiło tamto słowo. Padalce. Nieważne, że nigdy nie będzie nam dane stać się magami. W ich oczach wciąż jesteśmy glistami. I nie będziemy niczym więcej. Usta Mamy Agby zmieniają się w cienką kreskę. Przecież nie wytrzaśnie tych pieniędzy spod ziemi. – Podwyższyliście już podatek od mieszkancow naszej wioski w zeszłym miesiącu. I dwa miesiące temu. Jaśniejszy strażnik robi krok do przodu i sięga po miecz, jakby chciał pokazać, że nie będzie się z nikim patyczkował. – Może byłoby mądrzej nie zadawać się z glistami. – Może byłoby mądrzej nas nie okradać. Nie wiem, dlaczego to powiedziałem. Nie zdążyłem się ugryźć w język. Wszyscy w chacie wstrzymują oddech. Mama Agba sztywnieje, jej ciemne oczy błagają mnie, bym zamilkł. – Nie możecie bez końca podnosić podatków – oznajmiam. – Ibawici nie zarabiają więcej niż do tej pory. Skąd mamy wziąć tyle pieniędzy? Strażnik zbliża się niespiesznym krokiem. Korci mnie, żeby sięgnąć po kij. Mogłbym zwalić mężczyznę z nóg jednym precyzyjnym uderzeniem; jednym celnym pchnięciem zmiażdżyłbym mu gardło. Dopiero po chwili dociera do mnie, że miecz tego strażnika nie jest zwykłym mieczem. W pochwie pobłyskuje czarne ostrze, metal droższy niż złoto. Majacyt. Stop przygotowany przez króla Sarana przed obławą. Broń stworzona po to, by osłabić naszą magię i wypalać dziury w naszych ciałach. Tak jak czarny łańcuch, który zawiesili na szyi Mamy. Potężny mag moze przezwyciężyć jego moc, ale większość z nas jest bezsilna wobec tego rzadkiego metalu. Choć sam nie władam żadną magią, i tak dostaję gęsiej skórki, gdy strażnik zbliża się do mnie z majacytowym ostrzem. – Na twoim miejscu trzymałbym język za zębami, brzdacu. Ma rację. Powinienem milczeć. Schować urażoną dumę do kieszeni. Dożyć jutra. Ale gdy tak stoimy twarzą w twarz, muszę walczyć ze sobą, żeby mu nie wbić drewnianej igły w to błyszczące piwne oko. Może ja powinienem być cicho. A może on powinien umrzeć. – Sam trzymaj… Mama Agba odpycha mnie tak mocno, że się przewracam. – Proszę. – Wręcza mu garść monet. – Mamo, nie… – odzywam się, ale zamieram pod jej groźnym spojrzeniem. Zamykam usta, podnoszę się i chwytam wzorzystej koszuli manekina. Strażnik przelicza brzęczące brązowe monety w dłoni. W końcu odchrząkuje. – Za mało. – Musi wystarczyć – odpowiada Mama Agba z nutą desperacji. – To wszystko, co mam. Nienawiść aż we mnie kipi, parzy mnie od wewnątrz. To nie w porządku, że Mama Agba musi błagać o litość. Unoszę wzrok i natrafiam na spojrzenie strażnika. Błąd. Nie zdążyłem się odwrócić i ukryć obrzydzenia. Mężczyzna chwyta mnie za włosy. – Au! – krzyczę z bólu. Strażnik rzuca mnie na twarz i przygniata kolanem do ziemi. Na chwilę tracę dech. – Może i nie macie pieniędzy – mówi – ale za to padalcow jest pod dostatkiem. – Chwyta mnie brutalnie za udo. – Zacznę od tego. Robi mi się gorąco, łapię powietrze ustami, zaciskam dłonie w pięści, żeby nie było widać, że się trzęsę. Chcę krzyczeć, chcę mu połamać wszystkie kości, ale słabnę z każdą sekundą. Jego dotyk upokarza mnie i unicestwia. Na chwilę znów staję się mlokosem, bezsilnym jak wtedy, gdy żołnierz wywlekał jego matkę z domu. – Dość! – Mama Agba odsuwa strażnika i przygarnia mnie do piersi, warcząc jak lworożka broniąca młodych. – Dałam wam pieniądze, na więcej nie liczcie. Precz stąd. Podrażniony jej zuchwałością strażnik sięga po miecz, ale ciemniejszy towarzysz chwyta go za ramię. – Chodź. Musimy obejść całą wieś przed zmierzchem. – Wypowiada te słowa spokojnie, ale jakby zaciskając przy tym szczękę. Może ujrzał w naszych twarzach własną matkę albo siostrę, może przypominamy mu kogoś, kogo chciałby chronić. Jego towarzysz na chwilę zastyga w złowieszczym bezruchu. Wreszcie zdejmuje rękę z miecza i tylko tnie nas wzrokiem. – Nauczcie te karaluchy pokory albo ja to zrobię – ostrzega Mamę Agbę. Potem kieruje spojrzenie w moją stronę. I choć leje się ze mnie pot, w środku czuję mróz. Strażnik mierzy mnie wyzywającym wzrokiem. Tylko spróbuj, mam ochotę odszczeknąć, ale język wysechł mi na wiór. W milczeniu patrzymy, jak mężczyźni wychodzą, słuchamy, jak odgłosy podkutych butów nikną w oddali. Siła opuszcza Mamę Agbę; przypomina teraz płomień świecy zdmuchnięty przez wiatr. Podpiera się na manekinie, żeby nie upaść. Już nie jest śmiertelnie groźną wojowniczką, którą znam, lecz starą, niepozorną kobietą. – Mamo… Chcę jej pomóc, lecz dostaję od niej po łapach. – Odejdz! Głupi. Tak mnie nazwała w joruba, języku magów zakazanym od czasu wielkiej obławy. Tak dawno nie słyszałem naszej mowy, że upływa chwila, zanim sobie przypominam, co to słowo znaczy. – Na bogów, co w ciebie wstąpiło? Znowu wszystkie oczy w ahéré zwracają się na mnie. Nawet Zbyszek spogląda z wyrzutem. Ale jak Mama Agba może na mnie krzyczeć? Czy to moja wina, że strażnicy są złodziejami? – Próbowałem cię bronić. – Bronić mnie? – powtarza z niedowierzaniem Mama Agba. – Wiedziałeś, że nic nie wskórasz swoim gadaniem. Za to niewiele brakowało, a wszyscy byśmy przez ciebie zginęli! Robię krok w tył, zaskoczony surową oceną. Nigdy wcześniej nie widziałem w oczach Mamy Agby tak głębokiego rozczarowania. – Skoro nie wolno mi się im przeciwstawić, co my tu w ogóle robimy? – Głos mi się łamie, ale powstrzymuję łzy. – Po co nam trening, jeśli nie możemy się bronić? – Na litość boską, Janku, pomyśl trochę! O innych, a nie tylko o sobie. Gdybyś zrobił krzywdę tym ludziom, kto by obronił twojego ojca? Kto uratuje Tomka, gdy strażnicy przyjdą szukać krwawej pomsty? Otwieram usta, lecz nie wiem, co odpowiedzieć. Ona ma rację. Nawet gdybym zdołał pokonać kilku strażników, nie poradzę sobie z armią. Prędzej czy później mnie znajdą. Prędzej czy później złamią ludzi, których kocham. – Mamo Agbo? – odzywa się cienkim głosikiem Zbyszek. Stoi ze łzami w oczach, uczepiony luźnych spodni Pawla. – Dlaczego oni nas nienawidzą? Mama zgina się pod niewidzialnym ciężarem. Wyciąga ramiona w stronę Zbyszka. – To nie tak, moje dziecko. Oni nienawidzą tego, kim miałeś się stać. Zbyszek wtula się w Mamę, szata tłumi jego łkanie. Mama Agba rozgląda się po izbie, patrzy w oczy innym chlopcom, którzy powstrzymują płacz. – Janek spytał, co my tu robimy. To ważne pytanie. Często rozmawiamy o tym, jak walczyć, a nigdy o tym dlaczego. – Mama sadza Zbyszka na podłodze i kiwa dłonią na Pawla, żeby przyniosł jej stołek. – Musicie pamiętać, że świat nie zawsze tak wyglądał. Był czas, kiedy wszyscy stali po jednej stronie. Mama Agba sadowi się na siedzisku, a zainteresowani jej slowami chlopcy zbierają się wokół niej. Codziennie Mama kończy zajęcia opowieścią lub baśnią, nauką z dawnych czasów. Zwykle siadam z przodu i chłonę każde słowo. Dziś trzymam się z boku, bo jest mi wstyd. Mama Agba miarowo pociera dłonie. Mimo tego, co się wydarzyło, na jej ustach migocze niewyraźny uśmiech, uśmiech, który potrafi wywołać tylko jedna opowieść. Nie mogę się oprzeć, podchodzę bliżej, przeciskam się między chlopcami. To nasza historia. Opowieść o nas. Prawda, którą król usiłował pogrzebać razem z naszymi zmarłymi. – Na początku Orisza była szczęśliwą krainą uświęconych magów. Każdy z dziesięciu klanów został obdarzony przez bogów inną mocą. Jedni władali wodą, inni panowali nad ogniem. Jeszcze inni czytali w myślach, a nawet sięgali wzrokiem poza czas! Choć wszyscy dobrze znamy tę opowieść – od Mamy Agby, od rodziców, których straciliśmy – nie przestaje robić na nas wrażenia. Z wypiekami na twarzy słuchamy o magach posiadających dar uzdrawiania i wywoływania chorób. Nachylamy się bliżej, kiedy Mama Agba opowiada o poskromicielach dzikich zwierząt, o magach trzymających w dłoniach światło i mrok. – Wszyscy magowie rodzili się z białymi włosami – to był znak, że dotknął ich palec bogów. Używali swoich darów, by służyć ludowi Oriszy, a w zamian otaczano ich szacunkiem. Ale nie każdy przychodził na świat z darem. – Mama Agba zatacza dłonią koło. – I dlatego świętowano narodziny nowego maga, cieszono się na widok białych loków. Ci mali wybrańcy do ukończenia trzynastego roku nie byli w stanie używać magii. Dopóki ich moce się nie objawiły, nazywano ich "boskimi." Zbyszek z uśmiechem unosi brodę: bo juz wie, ze jest mieszkancem cudownej krainy Orisza. Mama Agba chwyta między palce pasmo jego białych włosów, znak szczególny, który nauczono nas ukrywać przed światem. – Magowie stali się pierwszymi królami i królowymi Oriszy. To były czasy bez wojen… Pokój jednak nie trwał wiecznie. Gdy rządzący zaczęli nadużywać magii, bogowie za karę pozbawili ich mocy. Razem z magią zniknęły białe włosy… W kolejnych pokoleniach podziw dla magów stopniowo przeradzał się w strach przed nimi, a strach w nienawiść. Nienawiść zaś w przemoc, w pragnienie wytępienia magów. W izbie zrobiło się teraz jakby ciemniej. Wszyscy wiemy, co było dalej. Noc, której nigdy nie wspominamy i której nigdy nie zapomnimy. – Dopóki magowie mieli swoje moce, byli w stanie się bronić i trwać. Ale jedenaście lat temu magia zniknęła. Tylko bogowie wiedzą dlaczego. – Mama Agba zamyka oczy i wydaje z siebie ciężkie westchnienie. – Jednego dnia magia żyła, następnego umarła. Tylko bogowie wiedzą dlaczego? Z szacunku dla Mamy Agby gryzę się w język. Mówi tak, jak wszyscy dorośli, którzy widzieli wielka obławę na własne oczy. Z rezygnacją. Jak gdyby bogowie odebrali nam moc, żeby nas ukarać, a może pod wpływem kaprysu. W głębi duszy znam prawdę. Domyśliłem się jej, kiedy zobaczyłem magów innych wiosek w kajdanach. Bogowie umarli razem z naszą magią. Już nie wrócą. – Tamtego nieszczęsnego dnia król Saran nie wahał się ani chwili – ciągnie Mama Agba. – Wykorzystał moment słabości magów i zaatakował. Zamykam oczy, stawiam tamę łzom. Widzę łańcuch, który zarzucili na szyję Mamie. Krople krwi lądujące w piasku. Wspomnienie Obławy przepełnia trzcinową chatę, nasyca powietrze smutkiem. Tamtej nocy wszyscy straciliśmy bliskich, którzy byli magami. Mama Agba wstaje z westchnieniem, znów nabiera siły, z której jest znana. Patrzy po kolei na wszystkich chlopcow w izbie – jak generał przeglądający swoje wojsko.– Uczę sztuki kija każdego chętnego do nauki, bo zawsze znajdą się na tym świecie ludzie, którzy będą chcieli zrobić wam krzywdę. Ale tutaj szkolę chlopcow poległych magów. Choć nie macie już w sobie mocy, aby w przyszłości stać się magami, nadal cierpicie z powodu nienawiści i przemocy. Oto dlaczego tu jesteśmy. Oto dlaczego trenujemy. Mama gwałtownym ruchem dobywa własny rozkładany kij i uderza nim o trzcinową podłogę. – Wasi przeciwnicy noszą miecze. Dlaczego uczę was władania kijem? Powtarzamy chórem mantrę, którą nam wpoiła: – Uderza zamiast ranić, rani zamiast okaleczać, okalecza zamiast zabijać. Kij nie unicestwia. – Uczę was walki w ogrodzie, abyście na polu walki nie byli jak ogrodnicy. Daję wam siłę do walki, ale umiar także jest siłą, którą musicie posiąść. – Mama zwraca się do mnie: – Macie bronić tych, którzy sami się nie obronią. Oto prawda kija. Chlopcy kiwają głowami, a ja wbijam wzrok w ziemię. Znowu prawie doprowadziłem do tragedii. Znowu wszystkich zawiodłem. – No dobrze… – wzdycha Mama Agba. – Wystarczy na dziś. Pozbierajcie swoje rzeczy. Ciąg dalszy jutro. Chlopcy z ulgą wychodzą jeden po drugim. Chcę pójść w ich ślady, lecz pomarszczona ręka Mamy Agby chwyta mnie za ramię. – Mamo… – Milcz – ucina. Ostatni chlopcy rzucają mi współczujące spojrzenia. Łapią się odruchowo za pupy, jakby w myślach liczyli, ile dostanę batów. Dwadzieścia za nieposłuszeństwo… Pięćdziesiąt za odzywanie się bez pytania… Sto za to, że prawie nas wszystkie zabiłes… Nie. Sto batów byłoby zbyt pobłażliwą karą. Wstrzymuję oddech i szykuję się na ból. To nie potrwa długo, mówię sobie. Skończy się, zanim… – Usiądź, Janku. Mama Agba podaje mi kubek z herbatą, po czym nalewa sobie. Ciepłe naczynie ogrzewa mi dłonie, słodka woń napoju wypełnia nozdrza. Marszczę brwi. – Dodałaś trucizny? Kąciki jej ust drgnęły, ale ukrywa rozbawienie pod surową miną. Ja ukrywam swoje w kubku z herbatą, upijam łyk i rozkoszuję się smakiem miodu. Obracam kubek w dłoniach, wodzę palcami po lawendowych koralikach wzdłuż brzegu. Mama też miała taki kubek, tylko ze srebrnymi paciorkami – na cześć Olimpu, i bogini życia i śmierci. Wspomnienia na chwilę pozwalają mi zapomnieć o rozczarowaniu Mamy Agby, lecz gdy smak herbaty zanika, znów ogarnia mnie gorzkie poczucie winy. Mama Agba nie powinna musieć znosić takich szykan. Nie z mojego powodu. – Przepraszam. – Skubię koraliki na krawędzi kubka, żeby nie podnosić wzroku. – Wiem… Wiem, że tylko przysparzam ci kłopotów. Mama Agba, tak jak Pawel, jest Oriszanką, w której nie drzemią żadne magiczne moce. Przed Obławą myśleliśmy, że bogowie decydują o tym, kto się rodzi szczesliwym mieszkancem naszej wioski, a kto nie; teraz, gdy magia zniknęła, nie rozumiem, czemu właściwie służy to rozróżnienie. Mama Agba nie ma białych włosów jak my, mogłaby się wtopić w resztę Oriszan i uniknąć prześladowań. Gdyby się z nami nie zadawała, strażnicy pewnie daliby jej spokój. Jakaś cząstka mojej duszy chciałaby, żeby Mama Agba nas porzuciła i oszczędziła sobie tych cierpień. Jako dobra krawcowa pewnie mogłaby sprzedawać ubrania i nieźle z tego żyć. – Zaczynasz coraz bardziej ją przypominać, wiesz? – Mama Agba upija łyczek herbaty i się uśmiecha. – Zwłaszcza gdy krzyczysz, podobieństwo jest zatrważające. Odziedziczyłeś jej gniew. Nie wierzę własnym uszom. Mama Agba nie lubi rozmawiać o tych, których straciliśmy. Żaden z nas tego nie lubi. Aby ukryć zaskoczenie, upijam kolejny łyk herbaty. – No dobrze. – Z twarzy Mamy Agby znika uśmiech, a pojawia się na niej wyraz troski. – W czasie Obławy byłeś jeszcze dzieckiem. Bałam się, że zapomnisz. – Nie potrafiłbym, nawet gdybym chciał. Jak mogłbym zapomnieć tę twarz niczym słońce? Właśnie tę twarz staram się pamiętać. Samą twarz, a nie zwłoki ze strużką krwi na szyi. – Wiem, że walczysz dla niej. – Mama Agba przesuwa dłonią po moich białych włosach. – Ale król jest bezwzględny, Janku. Prędzej wymorduje wszystkich poddanych, niż przymknie oko na bunt wioski. Kiedy przeciwnik nie ma honoru, trzeba obrać inne, mądrzejsze metody walki. – Takie jak okładanie tych drani kijem? Mama Agba się śmieje, aż marszczy jej się skóra wokół mahoniowych oczu. – Obiecaj mi tylko, że będ ziesz ostrożny. Że poczekasz na odpowiedni moment do walki. Chwytam Mamę Agbę za dłonie i chylę przed nią nisko głowę na znak szacunku. – Obiecuję, Mamo. Więcej cię nie zawiodę. – To dobrze, bo jest coś, co mam zamiar ci pokazać, a nie chciałabym potem tego żałować. Mama Agba sięga za pazuchę i wydobywa spod szaty krótki czarny pręt. Wstrząsa nadgarstkiem, a pręt wydłuża się i zmienia w lśniący metalowy kij do walki. Odskakuję odruchowo. – O bogowie! – wyrywa mi się. Muszę ze sobą walczyć, żeby nie chwycić tego arcydzieła. Czarny metal pokrywają prastare symbole, każdy z nich przypomina o jednej z lekcji udzielonych nam przez Mamę Agbę. Moje oczy, niczym pszczoły zwabione przez nektar, zatrzymują się najpierw na akofenie: dwa skrzyżowane ostrza, miecze wojny. „Odwaga nie musi grzmieć” – wspominam jej słowa. „Męstwo nie musi oślepiać”. Obok mieczy widnieje akoma, serce cierpliwości i tolerancji. Tamtego dnia… Dałabym głowę, że tamtego dnia dostałam od niej lanie. Każdy kolejny symbol odsyła mnie do innej nauki, innej opowieści, innej mądrości. Spoglądam wyczekująco na Mamę. To prezent czy raczej narzędzie, którym wymierzy mi karę? – Proszę. – Kładzie gładki pręt na mojej dłoni. Natychmiast wyczuwam jego moc. I ten ciężar żelaza… Oto broń stworzona do gruchotania czaszek. – Czy to się dzieje naprawdę? Mama twierdząco kiwa głową. – Walczyłeś dziś jak wojownik. Zdałeś egzamin. Wstaję, żeby zakręcić kijem, by ucieszyc się jego siłą. Metal tnie powietrze jak nóż. Żaden wystrugany przeze mnie drewniany kij nie był tak zabójczy. – Pamiętasz, co ci powiedziałam, kiedy zaczynaliśmy treningi? Potwierdzam skinieniem głowy i przedrzeźniam zmęczony głos Mamy Agby: – Jeśli zamierzasz się bić ze strażnikami, lepiej naucz się wygrywać. Dostaję od niej po głowie, ale trzcinowe ściany izby rozbrzmiewają jej serdecznym śmiechem. Oddaję kij, a Mama Agba uderza końcem o ziemię i broń składa się z powrotem w krótki pręt. – Ty już wiesz, jak wygrywać – mówi. – Mam tylko nadzieję, że będziesz wiedział, kiedy się bić. Gdy znowu wręcza mi kij, duma miesza się we mnie z bólem. Bojąc się otworzyć usta, obejmuję ją w pasie, wciągam nosem znajomy zapach świeżo upranej tkaniny i słodkiej herbaty. Mama Agba na moment sztywnieje, ale przytula mnie mocno, kojąco. Potem się odsuwa, żeby coś powiedzieć, lecz w tej samej chwili płachty u wejścia znów się rozchylają. Odruchowo chwytam czarny pręt i dopiero po sekundzie rozpoznaję mojego starszego brata Tomka. Wysoki, potężnie zbudowany, w jego obecności trzcinowa chatka wydaje się nagle dużo mniejsza. Mięśnie ma napięte, ścięgna rysują się wyraźnie pod ciemną skórą. Spomiędzy czarnych włosów obficie ścieka mu na czoło pot. Gdy napotykam jego wzrok, ostry niepokój przeszywa mi serce. Uslyszalem tylko ostatnie slowa: -"Do domu..." Tata oczekiwal mnie juz u wejścia do chaty. Był pozny wieczor, a ja jeszcze podjalem z nim rozmowe. On w koncu powiedzial mi dawno pamiętne slowa: "Pokażę ci góry..." A pamietasz tato nasza piosenke. I jeszcze raz przed pojsciem spac wspolnie zanucilismy znana nam piesn: 1. - Witaj mój przyjacielu, tak długo cię nie widziałem. -Witaj mój mały, czas spedzony z Toba, zawsze jest piekny. - Powiedz mi przyjacielu, w twojej ojczyźnie, jak tam jest? - Z pewnością jest inaczej, jak znasz to z domu... Spiewamy wspolnie: - Chodź, pokażę ci góry, orla na wietrze... - A ja pokażę ci tulipany, które są wszędzie. - A potem bedziemy śpiewac piosenki o tęsknocie i czyms więcej, o tym, co czynie chetnie, kiedy jestem bardzo radosny. 2. - Witaj mój przyjacielu. Wiesz, czasami marzę nawet o księżycu... - Witaj mój mały, marzysz o nim, bo jego światło było juz nie raz wychwalane i bylo tego warte. -Och, zebym byl tylko juz dzisiaj tak duży, jak dorośli... - I ja czasami tego bym chcial, zebym był zaskakiwany, jak to bylo, gdy byłem dzieckiem - zebym byl jak orzeł na wietrze. Wspolnie powtarzamy: - Chodź, pokażę ci góry, - A ja pokażę ci tulipany, które są wszędzie... A nasze wysnione przedtem i radosne piosenki, będziemy śpiewać zawsze i wszedzie.

Pope Francis Bergolio with love, author

Stanislaw Barszczak, Holiday retreats
(Misdroy, North-Western Poland, July 2019)

Human history is not terrible winter nor cold. However, I am convinced personally that from the youngest years I’m just pushing a pawn on the chessboard of the world. Trying to write my first youth text, I could not even suppose that his title “I do not like Monday” turns out to be prophetic in the matter of serving the people of the beginning of the third millennium. It seems to me that just like Mr. Yanis Varoufakis is already announcing the “Monday press conference” on the optimal economic management in the European Union of free states and nations, so other problems of mankind will be resolved in the very next Monday. I am afraid that the conquest of the moon, the silver globe, for the second time, will be commented on next Monday. So we can not like Monday … The European Union is based on big business, not on human needs… This is a cartel based on huge business in Brussels yet. Former Greek finance minister Yanis Varoufakis, founder of the Democracy Movement in Europe (CIEM 2025), continues to unblock the mechanisms of European policy, after 2015 he was removed from current affairs in Brussels (I am referring to Greece’s long-term debt in the European Union). We need to reduce taxes, release debts. The Central Investment Bank finances entrepreneurship, the capital of Europe, comments the former finance minister of Greece, and the Central European Bank purchases the investment funds. Financial overloads are arising, it is not clear what to do with the budget, although every government promises reforms. Despite the fact that there is a surplus of money, there is still a printout of new money, which is probably not used yet … The Central European Commission agrees. In this way, instead of giving away bonds, bank shares, to people to make use of them, the money is not used. If we were to give away the money, the financial surplus, let us say, on Monday morning, the financial debt of individual countries would very quickly fall by several dozen percent. Mr. Varoufakis speaks of “good debts”. We need a convincing growing history of “ruling” in the 28 EU countries, the embodiment of economic growth through ‘bank cuts’, healthy economics. There is fear of such decisions. There is no lack of similar claustrophobia in the present Europe … As I have said, I am not interested in power (German: Macht) but mutual recognition. I believe in public wisdom, in telling people the truth. There is no patent for truth. We make big mistakes, also at the church one’s. Because we have bad advisers. Personally, I had an infantile attitude about my mother, in love with my mother, and now she reads with great tension the contemporary diplomatic vandalism. In my homeland is now talking about a rapid economic growth. I understand well, rates, pots are large, so we can constantly stumble, struggle together to open up to economic competition. However, he does not understand this success when it comes to faithfulness to traditional family structures, experiencing the world through a media window, futuristic technique. A generous welfare state will not replace the economic solution of our environment. Market economy and freedom of conscience in the Christian atmosphere of godliness, that is to maintain (see, ang.sustainability). But let these things move freely, in the convection of even the most difficult things with a burning concern for the well-being of man. The more recent media are submitted to us on the principle of shocking. But comprehensive systems in dynamic society, environmental relations based on care, as I said, do not impede the market economy. Because there is no return to traditional structures, I think. Thus, the conservatism of the church often loses from the avant-garde of consciousness based on God. Church could be an unexpected story, a huge number of successes are being wound … Yes, the strength of our dreams is great. As you know I am very honest about my past. And just preacher, pastor, he is the hero of history, I ponder. What will the preachers of the future present, or just obscene scenes, indecent only! Many of you have come here from far away. Our holidays in Misdroy, north-western Poland, are reading adventures, ‘lounging,’ lying on the sand beach, walks on “the promenade of stars”(polish, Promenada Gwiazd), making good cuisine, watching good performances from India, etc. But we have the opportunity to participate in the Missions at the cross in the church of St. Peter here. Everyday blessing with the relics of the cross, a crown to the Divine Mercy, a litany to the everlasting blood of Christ, individual adoration, a novena to the Mother of God of Perpetual Help, the opportunity to watch the evening time films, as part of meetings with the polish “film evangelization movement”. And all this is our participation, because we loved God … We are bowing to God. Father, those who need moral support, give an answer in Jesus Christ. Amen… God knows everything about us, knows everyone’s heart, knows what man needs, God is the Lord of the Sabbath. Daniel’s book, chapter five, foretells the future. Already everything was in the world, ahead of us. Regarding our predecessors, the Prophet Jeremiah also prophesied everything. King Belshazzar (Belszasar) ordered a big feast to be organized. During that time, some hand wrote on the wall of the banquet hall “mane, tekel, fares”. It is known like this, God remembers! And Belshazzar, the king of Babylon, son of Nebuchadnezzar, according to the bible, he ordered to cover the table at the feast with golden and silver vessels taken from Jerusalem. Baltazar was guilty of crime, immorality, drunkenness, though he was the master of the Feast. But the judgment, tribunal of God is coming. Daniel was called, who was the third person in the Babylonian state to explain the writing on the wall. The Bible is pure in the sense that it accentuates the basic issues, God loves to be humble. And Daniel spoke to the king, he is too late, ‘you are finished, you must repent of sin,’ in the face of wickedness go to God! And we are on the judgment of God. Our deeds, sins, everything will be once exposed to daylight. Friendship with the world, it’s unfriendly with God. If God told us today what to do, we certainly would not believe it. But we live with a living God. Admit it to Jesus. Whoever has been given more will require more from this. Finally, start a relationship with Jesus. What did you do to your neighbor, did you visit him in jail, did you wear or feed him? You did it, but not me, Jesus said. We have to repent because we are chosen. “Jesus became a sin for us” … I am stung this story. But I would like to show you the fullness of our end, of the transitoriness, and finally the salvation of man. Because “I passed as a will” love! Over the ocean is a good gift now. My story in essays is for reading on the internet. This is a very intense story. Let’s start now, the two scenes are decorated with the cute cathedral in Chartres, namely the Good Samaritan and Christ on the cross. Very realistic, almost apocalyptic scenes. I find here a lot of words. Perhaps, let me say it, we do not know any friendship, no music. That’s why I intend to include the pure thinking of a Christian into the human bloodstream. A good Samaritan met a poor man on the way from Jericho to Jerusalem. He took pity on him, many passed by him, the priest also passed him. Friends. I find Jericho as a place of our everyday life with its sin, wealth, emotions and human choices. Jerusalem, on the other hand, shows the last perspective of heaven, human happiness for ever. And we are just on the way from Jericho to Jerusalem. No institution can heal us, although the sacraments of the church can do so. And we are on the path from sin to heaven, happiness in heaven, blue Jerusalem to choose God. A good Samaritan, certainly without German origin, I believe, Samaritan introduces us to the church, in its very center. Let’s notice his work. He laid the poor, and finally this man, beaten by the robbers, ordered a suspension to the inn, and he paid for his local residence there. The parable of the samaritan is a beautiful look at love. Beloved, I do not show you a Hades, but a final, eternal church. In my life, I’ve done a lot of work in the field of science. Yet another interest in European politics … In Strasbourg, a new chairman of the European Commission, Ms. Ursule von den Meyer, was elected in nine voices of these days. The world then “went mad” from the position of technology. And I go with the cell phone in my hands. But at the same time I am the author of several religious books. What I say may be dramatic for you … At the same time I am very happy, as I think. However, I have seen storms before being endowed with love. As a baptist, I feel as if immersed in this world, you see now. I read, I wrote pages before making my luggage. I traveled on different levels of life, maybe I finished two schools only. One day I went to the Orient Express train and now traveling in it, I am responsible for recognition of the world of modernity. And now, brethren, and you are parliament, choose how good I am, doing good. With the preachers of tomorrow, who encourage us with their triumphal voice, even to the most probable diagnosis and self-discovery. Meeting God, it is just strong love. The relationship with God is the relationship of father and son. So, I am presenting pure thinking, I do not present comprehensive heroes of history. Because good is good. Preacher, he is the hero of history. And we often behave as if we had a hat in front of us and trousers lowered by the knees. However, it is about love, and Christian identity in the face of the transitoriness of man. The scapular, a medal of mother of God, the crown of God’s mercy, the rosary, these prayers based on these aids, this is a great will of Mary to save the world. Today, we recite it with the Pope… So, I believe that Mary, the mother of Jesus, son of God, she will extinguish all the fire of wickedness on the earthly globe, where the banality of evil is lost, but also good fortune. Life is too short to deal with bad qualities. So I saw the church always as the last snow, I think. However, I still remember Jesus’ “Woe Capernaum city”! Because you did not recognize of the time of visiting God. In showing you the “madness and genius” of the human journey in this world, often fascinated by the presence of earthly butterflies and cicadas, I do not cease to reveal for you the eruption of the life of God. Do we recognize the mercy of God in the “subversive” world, also in our homeland. Father once showed little Milosz Europe (read Czesław Milosz, Polish Nobel laureate). I found this text in German. He certainly showed the lands to the west of Lithuania, the first homeland of the poet, and so he pointed to Poland. “Hen behind the forest and the field, yet another field, is the ‘water’ that mirrors, the golden world gathers into the sea, the world enchanted in a tulip shows, concealing itself in it as in a shell .. The father says that Europe is ‘there’. It is clear that this world can be handled, it is important to reach this in the hands. It still burns from many storms and wars, but there are many people, dogs and horses living there, where the cities are colorful and rich .The rivers are made of silver wire and the white mountains like goose down are also a velvet blanket that covers the lands.” (quote end) We’re calling holiday time now. It’s the only season of lovers. Live in the sun between blue sky and ocean, live in the sun, because it seems one hundred thousand musicians are in our eyes; forget that the snow is in the middle, let us forget that we remain in Paris with its glow of fire, forget that we are in full winter … Finding a friend very difficult, during my crazy as well as wise years, I would experience it. Man from the face. Because we do not watch, looking for. Therefore, one evening I spoke in the church to you: straighten the paths of the Lord, and on the other day I unveiled the “transitoriness of man” from the position of the “generation” of the former Archbishop of Buenos Aires, and now Pope Francis. Someone said, the church became a monster. Weak reaction to these words. But this is a very sad statement. During my youth in the cinemas we were presented with a captivating picture of a giant monkey Godzilla, a chimpanzee who impressed the world of people, terrorized him, destroyed the city like “more houses of cards”. Yes, people love long stories, but that picture was actually shown in the unfavorable light of common intimidation. Friends. Imagine you’re still in the Orient Express train. I “took care” to him to see the world from God’s perspective. I am not interested in racism, the superiority of one race over the other. Good growth is free. It is the president of the United States of America who is accused of racism. Because President Trump has to do with the contrasts and extremes. The beautiful lady of the human globe, says: “you have only my face”, as well as “I keep the moon for you”, “meet only at night”, “embrace me, take me and take hold of my hand…” Sufragan from Germany, Bishop Schneider wrote a treatise on the heretical pope. The Byzantine Patriarchal suggests that Archbishop Vigano chose next for Pope Bergolio. The Orthodox Church is convinced that the Pope Bergolio is destroying the church. In one of the interviews on the plane returning from Fatima to Rome, the Pope was to express himself on the subject of the “apparition of Mary” in Medjugorje. The first Revelations were authentic. But then, it’s probably some kind of “head chef in the kitchen” , she reveals herself to the chosen one. I paraphrase the words of Pope Francis … We must defend Francis, I ponder. And the challenges of the modern world and moreover reminiscent of the other ten lost traditions in the Roman Church, namely: self-rule of the priests, circumcision, Latin mass, indulgences, plural popes, war, priests married, unbaptized children go to hell, infallibility, Joseph as father. You need only wisdom in these times. Because we need stability, we are again the first leader of the church, Saint Peter. And we want a zealous renewal of the Church, a 1.5 billion community. So, with my train, I go to Medjugorje in Serbia and Herzegovina. Because there have been an amazing thing for 38 years. Pope Francis on May 12, 2019, he allowed pilgrimages to be made to this extraordinary place. So we go to this place now with all parishes. I can hear it for an hour now. The parish in Medjugorje is a brilliant idea of ​​catching the whole world up. The Mother of God reveals her beauty. And I went there twice. Archbishop Hoser from Poland is now a visitator in Medjugorje and messenger of the Pope. “This is a completely new format of revelations, says the Archbishop. Mirjana, for example, every second day of the month among pilgrims at the cross on the mountain of Podbrdo. There are also two people who have private, internal views in their homes every day. These are all things that need to be tested. But you also need to realize that it is also necessary to realize that in all published contents of the apparitions you can not see any doctrinal errors /…/ People come here with a huge hunger for God, whom they do not even realize – says the Archbishop- this “phenomenon”, which is Medjugorie, was covered special protection of the Holy See. And since it is a vivid and dynamically growing reality, it needs to be accompanied. We see here that it overtook formal and canonical and legal solutions. “De facto” Medjugorje is an international pilgrimage site, which is visited by about 3 million pilgrims each year and a great pastoral work is being done here. Meanwhile, in the formal and legal sense, this place remains an ordinary parish: it is neither a diocesan sanctuary, nor national or international. And because of the unregulated status in the church sense, these people are often like sheep without a shepherd. The most numerous groups come from Poland and Italy. And moreover, from eighty countries /…/ Medjugorje are first of all people who come here, who pray here, change here, hence they leave their countries and bring the spirit of the Gospel that they drew here. This is the role of Medjugorje. These people often come from countries where the practice of confession has disappeared, where the Church became very flattened and its activities became superficial. And here they find the depth of faith and a completely different perspective of existence … People react in an unusual way. Let’s look at evening prayer programs that last in the main square for a few hours, and thousands of people are attentively involved – by no-one. Mary’s role – what we see very much here – is to bring man closer to God. And this is Her task in Medjugorje. This is also how one can judge from the statements of thousands of pilgrims who come here. They say they find what they’ve lost before. And it is about finding a vertical dimension of life. Because please note that everything we create today is “horizontal”: societies are horizontal, culture is horizontal and even the church becomes “horizontal”. Everything can be described in sociological terms. But somewhere this fundamental transcendental relationship has been lost, creating all our other relationships and their quality … In order to enter the essence of Medjugorje, one must stay here longer. Apparently, Our Lady told a well-known French mystic, Marta Robin, that even the Holy Spirit can not transform the soul of a sinner in less than five days. Therefore, one must gradually enter this holy time. God takes into account our biological nature, which requires time. And the second thing is the space that in Medjugorje is an isosceles triangle: a church and two mountains. The first is Križevac, the mountain of Jesus Crucified and the Hill of the Apparitions of Mary (Podbrdo). One leads the Way of the Cross and the other is the Rosary Path. All this topography is the natural background of this place … There are moving moments when people, even very old, in their old age, fall on their knees on stones to the hill of apparitions. The stones are already polished a bit. Medjugorje means “Between mountains”. That’s all you have to go out and pray. The liturgy in the church (in summer at the esplanade) in Medjugorje is arranged in a weekly cycle. Every morning there is a morning Holy Mass, in the afternoon a rosary is said. The evening block begins with a conference or a prayer together. At 18.00 there is a main Holy Mass, followed by a prayer of thanksgiving for healing. On Tuesdays, Thursdays, Fridays and Saturdays, adoration of the Blessed Sacrament is crowned. The Cross is adored on Fridays. In this way, Holy Mass and Christ is always at the center of events … There are numerous retreats, catecheses, sessions and congresses in which also ordinary pilgrims take part. In addition to prayer, pilgrimages to Križevac and the Hill of Apparitions and participation in the liturgy, everyone can find something for themselves. There are also seminars for marriages and families and for medical professionals. For two or three years, seminars for people interested in pro-life issues have been organized. Separate seminars are intended for lacerated people, those who survived the dramatic situation or did something wrong themselves and need healing. Last week, we began a retreat every year for priests from around the world that last a week. Several hundred priests from several dozen countries came. And from August 1 to 6, annual International Youth Festival takes place in Medjugorie. After the Holy Father’s message of May 12 – which legalizes the organization of official pilgrimages to Medjugorje – we invited high ranking hierarchs to him. A papal vicar for Rome, Angelo De Donatis, Archbishop Rino Fisichella, chairman of the Pontifical Council for New Evangelization, Archbishop José Rodríguez Carballo, Franciscan, secretary of the Congregation for Consecrated Life, Cardinal Vinco Pulić from Sarajevo and Bishop Dominique Rey from Toulon in France, who is a specialist in new charisms and will talk about it to the young. Last year, 50,000 took part in the Festival. young people from 52 countries … Already two years ago, it was calculated that over 700 priestly and religious vocations were born here … There is also the Village of Mary. There are also addicts there, the House of Merciful Jesus. Biological or social orphans live in these homes, children are not adapted to problems. Children from the village and the surrounding area also come to their kindergarten. Permanent villagers live with two adult volunteers. Among them are the Franciscan Sisters. These places are furnished like normal apartments, and the groups are small, about eight people. It provides a family atmosphere. Children have medical and dental care because there are medical and psychological offices at the village. The second such place is the House of the Merciful Father, referring in his name to the parable of the Prodigal Son. There are men living there after the passages – addicts, former prisoners, alcoholics, addicts … learn to pray and work. There are various ateliers there, where they perform devotional works. In Medjugorie, there is also a solidly developed, yet demanding further development of the media sector. In addition to the transmission media founded by the Franciscans, there is also an American “Mary TV”. Every day, live all the liturgies and celebrations from Medjugorje. They translate everything that happens in a few or a dozen languages. Another important issue requiring care and careful collection are archives. I saw a large, multifaceted bookcase with medical records of healings. A permanent medical commission would be useful, as in Lourdes.” (These were the words of Archbishop Hoser, a visitator in Medjugorje (see Aleteia Polska, 19/07/2019) So, not so long ago we only had the Revelation of the Mother of God to “individual people” only and now we have “collection all those who see,” Mary reveals them herself in the community of the whole church, how not to rejoice in this church. Friends. We had Olawa in Poland years ago, there was a man who saw God’s mother there, but reverend Polish Primate Archbishop Joseph Glemp, under the advice of the faithful from Poland and not only, in Zakopane city, he issued the painful administration of not visiting bungalow in the garden (in polish, Altanka) with Mother God in Oława, so I think (but this is my isolated view). And now we can only envy the Herzegovina’s zeal for God’s service and the abundant grace of Mary of God. In Germany 216.000 Catholics and 220.000 Protestants left away the church. So, there are still healthy people, and weak people, ie. people without character, at least considered ill etc. Though, the complacency of people at the threshold of the third millennium is put in first place. We do not meet in one generation yet. And without the support of a family, a rich cartel, an organization, you can not do “career”, except a money. Only money and bonds are counted. And in this situation the church enters on the scene. But the latter is not a subversive canoe. That is why people “leave the church”, which punishes to preserve traditional views. We must pray for the church, meet at the “round table”, I believe (as is the case in Medjugorje, people understand this, emphasizing the author’s essay). Because in Medjugorje the generation of Pope Francis is very open and faithful to the good news. “Luckily” the heart is stronger than the mind, I will say rationally. Mary, your feeling makes me helpless. However, I saw a lot in my life, as much as vanity, emotions without coverage. You know, every man deserves love. There is no difference between us, because of religion, belief, sexual orientation. We’re equal. You know how much I want a look from a cordial man, people who would even go to the moon to glorify your son. I just need you. We meet the day after your name-day, I strongly believe. Open the church’s prospects for tomorrow! You know everything that I am not afraid of losing you. Far, far away, the ocean was up before I found you. Gray welts of heaven above us, because I was not too long with you … I am looking at the Polish sea, the Baltic Sea now. Today, blue sky talks about our great love. We are walking hand in hand at the sea. I like listening to what you say. I am looking at the sea because my heart learns so much from it. And you, in Jesus Christ, tell me the eternal truth of victorious love. So you did heal me forever. Amen.

(who’s next from you)


Papiezowi Franciszkowi Bergolio z miloscia autor

Stanisław Barszczak, Rekolekcje wczasowicza (Miedzyzdroje, lipiec 2019)

Historii czlowieka nie jest straszna zima ani zimno. Jakkolwiek osobiscie przekonany jestem, ze od najmlodszych lat posuwam tylko pionkiem na szachownicy swiata. Zabierajac sie do napisania mojego pierwszego tekstu mlodzienczego, nie moglem nawet przypuszczac, ze jego tytuł “Nie lubie poniedzialku” okarze sie proroczy w kwestii sluzenia ludziom początku trzeciego tysiaclecia. Wydaje mi sie, ze tak jak pan Yanis Varoufakis juz zapowiada “poniedzialkowa konferencje prasowa” na temat optymalnego zarzadzania gospodarczego w Europejskiej Unii wolnych Panstw i narodow, tak inne problemy ludzkości beda rozwiazywane w przyszlosci juz wlasnie w kolejny poniedziałek. Obawiam sie, ze podboj ksiezyca, srebnego globu, po raz drugi, bedzie komentowany w kolejne poniedzialki. Mozemy wiec nie lubic poniedzialku… Europejska Unia opiera sie na wielkim biznesie (ang. big business), a nie na sluzeniu ludziom… To jest kartel oparty na ogromnym biznesie. Byly minister finansow Grecji Yanis Varoufakis, zalozyciel Ruchu Demokracji a Europie (CIEM 2025) nie ustaje w rozjasnianiu mechanizmow Europejskiej polityki, po 2015 zostal odsuniety od biezacych spraw w Brukseli. Przywolam tutaj owczesne zadluzenie Grecji w Unii. Potrzebujemy zmniejszyc podatki, uwolnic dlugi. Centralny Bank Inwestycyjny finansuje przedsiebiorczosc, kapital Europy, komentuje byly minister finansow Grecji, a Centralny Bank Europejski skupuje te pieniadze inwestycyjne. Powstaja przeciazenia finansowe, nie wiadomo co zrobic z budzetem, jakkolwiek kazdy rzad obiecuje reformy. Pomimo tego, iz jest nadwyzka pieniedzy, wciaz ma miejsce dodruk nowy pieniedzy, ktore bynajmjniej beda niewykorzystane… Centralna Komisja Europejska zgadza sie na to. W ten sposob zamiast rozdac ludziom pieniadze, aby je z pozytkiem uzyli, te ostatnie pozostaja nie wykorzystane. Gdyby rozdac te pieniadze, nadwyzke finansowa, powiedzmy teraz, w poniedziałek rano, to zadluzenie finansowe bardzo szybko by sie obnizylo o kilkadziesiat procent. Pan Varoufakis mowi o “dobrym dlugu” (ang. good debt). Potrzebujemy przekonywujaco rosnacej historii rzadzenia sie w 28 panstwach Unii, ucielesnienia wzrostu gospodarczego poprzez zdrowa ekonomie, zdrowe ‘ciecia bankowe’. Istnieje strach przed takimi decyzjami. Podobnych klaustrofobii i lekow nie brakuje w Europie… Jak powiedzialem nie interesuje mnie wladza (niem. Macht), ale rozpoznanie wzajemne. Wierze w publiczna madrosc, w opowiedzenie ludziom prawdy. Nie istnieje patent na prawde. Robimy wielkie bledy, rowniez w kosciele. Bo mamy zlych doradcow. Osobiscie mialem infantylna postawe co do wlasnej matki, zakochany w matce, a teraz z wielkim napieciem odczytuje wspolczesny dyplomatyczny wandalizm. W mojej ojczyznie mowi sie teraz o szybkim wzroscie gospodarczym. Rozumiem dobrze, stawki, pule sa duze, dlatego mozemy stale potykac sie razem. Natomiast nie pojmuje tego sukcesu, gdy chodzi o wiernosc tradycyjnym strukturom rodzinnym, doswiadczanie swiata przez okno mediow, futurystyczna technike. Hojne Panstwo opiekuncze nie zastapi gospodarczego rozwiazania spraw naszego srodowiska. Gospodarka rynkowa i wolnosc sumienia w bogomyslnej cyrkulacji powietrza chrzescijanskiego, to jest do utrzymania (see, ang.sustainibility). Niech te sprawy przemieszczaja sie swobodnie, w konwekcji palacych spraw. Terazniejsze media sa nam przedkladane na zasadzie bulwersowania. Ale kompleksowe systemy w dynamicznym spoleczenstwie, relacje srodowiskowe operate na opiekunczosci, nie zastapia gospodarki rynkowej. Jednak nie istnieje zaden powrot do tradycyjnych struktur. Konserwatyzm kosciola przegrywa nierzadko z awangarda bogomyslnej swiadomości. Kosciol moglby byc niespodziewana historia nanizana olbrzymia liczba sukcesow. Owszem, sila naszego marzenia jest wielka. Jestem bardzo uczciwy odnosnie mojej przeszlosci. Ale wlasnie kaznodzieja, pastor, on jest bohaterem historii. Co beda przedstawiac kaznodzieje przyszlosci, czy zaledwie sceny obsceniczne, nieprzyzwoite! Wielu z was przybylo tutaj z daleka. Nasze wczasy w Miedzyzdrojach, polnocno-zachodnia Polska, sa przygodami czytelniczymi itd. Ale mamy tutaj okazje uczestniczenia w Misjach u stop krzyza. Codzienne blogoslawienstwo relikwiami krzyza, koronka do Milosierdzia Bozego, litania do przenajdrozszej krwi Chrystusa, indywidualna adoracja, nowenna do Matki Bozej Nieustajacej Pomocy, mozliwosc obejrzenia wieczorowa pora filmow w ramach spotkan z filmowym ruchem ewangelizacyjnym. A to wszystko jest naszym udzialem, bo pokochalismy Boga… Pochylamy sie przed Bogiem Ojcem. Ojcze, tym ktorzy potrzebuja moralnego wsparcia, daj odpowiedz w Jezusie Chrystusie. Amen… Bog wie wszystko o nas, zna serce kazdego, wie co czlowiek potrzebuje, Bog jest Panem szabatu. Ksiega Daniela, rozdzial piaty przepowiada przyszlosc. Prorok Jeremiasz wszystko przepowiedział. Krol Baltazar (Belszasar) kazal urzadzic wielka uczte. W czasie tej oczy jakas reka pisala na scianie sali biesiadnej “mane, tekel, fares”. Bo Bog pamieta. A Baltazar, krol babilonski, wedlug biblii syn Nabuchodonozora, kazal w czasie uczty przyniesc zlote i srebne naczynia zabrane z Jerozolimy. Baltazar byl winni zbrodni, niemoralnosci, pijanstwa, byl mistrzem Uczty. Ale sad nadchodzi. Przywolano Daniela, ktory byl trzecia osoba w Panstwie Babilonskim, aby wyjasnil pismo na scianie. Biblia jest czysta w tym sensie, ze akcentuje podstawowa kwestie, Bog kocha pokore. I Daniel mowil do krola, jest za pozno, jestes skonczony, trzeba pokutowac za grzech, w obliczu niegodziwosci skierowac sie do Boga. I my jestesmy pod sadem Boga. Nasze uczynki, grzechy, to wszystko zostanie kiedys wystawione na swiatlo dzienne. Przyjazn z swiatem, to nieprzyjazn z Bogiem. Gdyby Bog powiedzial co mamy czynic, z pewnoscia nie uwierzylibysmy. Ale zyjemy z zywym Bogiem. Przyznaj sie do Jezusa. Komu wiecej dano, od tego wiecej wymagac sie bedzie. Wreszcie zaczac relacje z Jezusem. Co uczyniles blizniemu, czy odwiedziles go w wiezieniu, czy przyodziales, czy nakarmiles? Zrobiles to, ale nie mi, dla mnie, mowil Jezus. Mamy pokutowac, bo jestesmy wybrani. Grzechem stal sie dla nas Jezus… Jestem ukaszony ta historia. Ale chcialbym pokazac pelny koniec odnosnie przemijalnosci, wreszcie zbawienia czlowieka. Bo otrzymalem w spadku milosc. Ponad oceanem swiata to dobry prezent. Moja opowiesc zawarta w esejach jest do czytania przez internet. To bardzo intensywna opowiesc. Zaczne tak, dwie sceny zdobia sliczna katedre w Chartres, mianowicie Dobry Samarytanin i Chrystus z krzyzem. Bardzo realistyczne, wrecz apokaliptyczne sceny. Znajduje tutaj bardzo wiele slow. Byc moze, pozwolcie mi powiedziec to, nie znamy zadnej przyjazni, zadnej muzyki. Dlatego do krwiobiegu chlowieka zamierzam wlaczyc czyste myslenie chrzescijanina. Dobry Samarytanin spotkal na drodze z Jerycha do Jerozolimy czlowieka biednego. Ulitowal sie nad nim, wielu przechodzilo book niego, kaplan tez go minal. Przyjaciele, znajduje Jerycho jako miejsce naszego powszedniego zycia z jego bogactwem, emocjami i ludzkimi wyborami. Natomiast Jerozolima pokazuje ostatnia perspektywe Nieba, ludzkiego szczescia na wieki. I my wlasnie jestesmy jakby w drodze z Jerycho do Jerozolimy. Zadna instytucja nie jest w stanie nas uzdrowic, moga to zrobić sakramenty kosciola. Choc my jestesmy na drodze od grzechu do wybrania Boga. A dobry Samarytanin, z pewnoscia bez niemieckiego pochodzenia, wprowadza nas do kosciola, w samo jego centrum. Zauwazmy jego prace. On opatrzyl biednego, wreszcie tego czlowieka, zbitego przez zbojcow, kazal zawiesc do gospody, i zaplacil za jego tamtejszy pobyt. Przypowiesc o samarytaninie to piekne spojrzenie na milosc. Kochani nie pokazuje wam nowego hadesu, ale kosciol ostateczny. W zyciu robilem glownie ogromna prace na polu nauki. Jeszcze czasem czynie zainteresowanie polityka europejska. W Strasburgu dziewiecioma glosami wybrano nowa przewidniczaca Komisji Europejskiej, pania Ursule von den Meyer. A przy tym jestem autorem ksiazek. Co mowie moze jest dramatyczne dla Panstwa. Zarazem jestem bardzo szczesliwy. Jakkolwiek widzialem burze przed byciem obdarowanym miloscia. Jako ochrzczony czuje sie bynajmniej zanurzony w tym swiecie. Czytalem, napisalem strony przed zrobieniem moich bagazy. Podrozowalem na roznych poziomach zycia, skonczylem dwie szkoly pewnie. Pewnego dnia wszedlem do pociagu Orient-Expres i teraz podrozujac w nim, jemu zawdzieczam rozpoznanie modernistycznego swiata wspolczesnosci. A teraz Panstwo, i wy jestescie parlamentem, wybierzcie jak ja dobro. Z kaznodziejami jutra, ktorzy zachecaja nas ich triumfalnym glosem chocby do najpozniejszego rozpoznania I odkrywania siebie. Spotkanie Boga, to jest wlasnie mocna milosc. Relacja z Bogiem jest relacja ojca z synem. Tak wiec czyste myslenie przedstawiam, nie przedstawiam kompleksowych bohaterow. Bo dobro jest dobrem. Kaznodzieja, on jest bohaterem historii. A my nierzadko zachowujemy sie jakbysmy mieli czapke na oczach. Natomiast chodzi o milosc, identycznosc o tozsamosc chrzescijanska w obliczu przemijalnosci czlowieka. Szkaplerz, koronka do Milosierdzia Bozego, rozaniec, modlitwa w oparciu o te pomoce, to wielkie wolanie o ratunek dla swiata. Dzisiaj odmawiamy ja z papiezem. Wierze, ze Maryja, matka Jezusa, syna Bozego, ona ugasi wszelki ogien niegodziwosci na ziemskim globie, gdzie zatopiona pozostaje banalnosc zla, ale takze szczescie dobra. Zycie jest zbyt krotkie, zeby zajmowac sie zlymi jakosciami. Tak wiec widzialem kosciol zawsze jako ostatni snieg. Jednak wciaz pamietam Jezusowe Biada Kafarnaum! W ukazywaniu wam “szalenstwa i genialnosci” ludzkiej podrozy w tym swiecie, nierzadko zafascynowany obecnoscia ziemskich cykad, nie przestane odslaniac dla Panstwa erupcji zycia Bozego. Czy rozpoznajemy milosierdzie Boze wobec wywrotnego swiata, rowniez w naszej ojczyznie. Ojciec kiedys pokazal malemu Miloszowi (czytaj polski laureat Nagrody Nobla) Europe. Ja znalazlem tekst ten w język niemieckim. Z pewnoscia pokazywal ziemie na zachod od Litwy, pierwszej ojczyzny poety, a wiec wskazywal na Polske. “Hen za lasem i polem, jeszcze innym polem, jest ‘woda’, ktora lustrzany, zloty swiat zbiera w morze, swiat zaczarowany w tulipan pokazuje, skrywajacy sie w nim jak w muszli. Ojciec mowi, ze Europa jest ‘tam’, w jasny dzien ten swiat mozna jakby reka objac, jest w zasiegu reki. Wciaz pali sie on od wielu burz- sztormow i wojen. Ale mieszka tam wcale wiele osob, psow i koni. Tam miasta sa kolorowe i bogate. Rzeki sa wykonane ze srebnego drutu, a biale gory niczym gesi puch, sa zarazem aksamitnym kocem- pledem, ktory okrywa ziemie.” Przezywamy czas wakacji. To jedyny sezon zakochanych. Zyc w slonca miedzy blekitem nieba i oceanu, zyc w sloncu, zdaje sie sto tysiecy muzykow jest w naszych oczach, zapomnijmy ze snieg w środku jest, zapomnijmy ze pozostajemy w Paryzu z jego łuna pozaru, zapomnijmy ze jestesmy w pelni zimy… Znalesc przyjaciela bardzo trudno, podczas mych szalonych jak tez i madrych lat, moglem doswiadczyc tego, jak i erupcji zycia Bozego. Czlowieka z twarza szukac z swieca. Bo my nie czuwamy. Dlatego jednego wieczora mowilem: prostujcie sciezki Panu, innego dnia rozjasnialem “przemijalnosc czlowieka” ze stanowiska “generacji” bylego Arcybiskupa Buenos Aires, a teraz papieza Franciszka. Ktos powiedzial, kosciol stal sie monstrum, potworem. Slaba reakcja na te slowa. Ale to bardzo smutne stwierdzenie. W czasie mojej mlodosci w kinach przedstawiono nam ujmujacy obraz olbrzymiej malpy Godzilli, szympansa, ktoremu imponowal swiat ludzi, wrecz go sterroryzowal, niszczyl miasto niczym “kolejne domki z kart”. Owszem ludzie uwielbiaja dlugie historie, ale tamten obraz w gruncie rzeczy skazany byl w niekorzystnie swietle powszechnego zastraszenia. Przyjaciele, wyobrazcie sobie, wciaz jade w pociagu Orient-Express. “Zabralem sie” do niego, aby ujrzec swiat z Bozej perspektywy. Nie interesuje mnie rasizm, wyzszosc jednych ras nad innymi. Dobry wzrost jest gratis. To prezydentowi Stanow Zjednoczonych Ameryki zarzuca sie rasizm. Bo prezydent Trump ma do czynienia z kontrastami I ekstremami dokola. Plec piekna ludzkiego globu mowi: “masz tylko moja twarz”, jak tez “trzymam dla Ciebie ksiezyc”, “spotykamy sie tylko w nocy”, “obejmij mnie, we mnie za reke.” Sufragan z Niemczech Schneider napisal traktat o heretyckim papiezu. Patriarchal bizantyjski proponuje, zeby Arcybiskup Vigano wybral nastepce za papieza Bergolio. Kosciol ortodoksyjny wyraza przekonanie, ze papiez Bergolio niszczy kosciol. W jednym z wywiadow na pokladzie samolotu wracajacego z Fatimy do Rzymu mial sie wyobrazic na temat objawien Maryi w Medjugorie. Pierwsze Objawienia byly autentyczne. Ale nastepnie, to chyba jakas “szefowa w kuchni” objawia sie wybranym. Parafrazuje slowa papieza Franciszka. Musimy bronic Franciszka… A wyzwania wspolczesnego swiata az nadto przypominaja inne dziesiec straconych tradycji w Kosciele Rzymskim, mianowicie: samobojstwo ksiezy, obrzezanie, lacinska msza, odpusty, mnogosc papiezy, wojna, ksieza zonaci, nie ochrzczone dzieci ida do piekla, nieomylnosc, Jozef jako ojciec. Trzeba jedynej madrosci w tych czasach. Poniewaz potrzebujemy stabilizacji ponownie dochodzimy pierwszego lidera kosciola, sw. Piotra. I pragniemy gorliwej odnowy Kosciola, 1,5 miliardowej wspolnoty. Wiec moim pociagiem wybieram sie do Medjugoria w Serbii I Hercegowinie. Bo tam od 38 laty dzieja sie niezwykle rzeczy. Papiez Franciszek 12 maja 2019 zezwolil na urzadzanie pielgrzymek do tego nadzwyczajnego miejsca. Wiec jezdzimy do tego miejsca teraz calymi parafiami. Co godzine o tym slysze. Parafia w Medjugorie to genialna idea zbratania swiata calego. Matka Boza objawia sie piekna. I ja tam bywalem juz dwa razy. Arcybiskup Hoser z Polski jest teraz wizytatorem w Medjugoriu i wyslannikiem papieza. „To jest jakiś zupełnie nowy format objawień, mowi Arcybiskup. Mirjana np. każdego drugiego dnia miesiąca wśród pielgrzymów przy krzyżu na górze Podbrdo. Jest też dwoje, którzy codziennie mają prywatne, wewnętrzne widzenia w swoich domach. To są wszystko rzeczy, które trzeba przebadać. Ale trzeba też sobie uświadomić, że we wszystkich publikowanych treściach objawień nie można dostrzec żadnych błędów doktrynalnych/…/Ludzie przyjeżdżają tu z ogromnym głodem Boga, którego nawet sobie nie uświadamiają – mowi Arcybiskup- to „zjawisko”, jakim jest Medjugorie, zostało objęte specjalną opieką Stolicy Apostolskiej. A skoro jest to rzeczywistość żywa i dynamicznie wzrastająca, wymaga towarzyszenia. Widzimy tu, że wyprzedziła ona formalne i kanoniczno-prawne rozwiązania. „De facto” Medjugorie jest międzynarodowym miejscem pielgrzymkowym, do którego przybywa rocznie około 3 milionów pielgrzymów i dokonywana jest tu olbrzymia praca duszpasterska. Tymczasem w sensie formalno-prawnym miejsce to pozostaje zwykłą parafią: nie jest ani sanktuarium diecezjalnym, ani narodowym, ani międzynarodowym. A ze względu na nieuregulowany w sensie kościelnym status, ludzie ci są często jak owce nie mające pasterza. Najliczniejsze grupy pochodzą z Polski i z Włoch. A ponadto z osiemdziesięciu krajów /…/ Medjugorie są to przede wszystkim ludzie, którzy tu przyjeżdżają, którzy się tu modlą, tutaj się przemieniają, stąd wyjeżdżają do swoich krajów i tam niosą ducha Ewangelii, jakiego tu zaczerpnęli. Taka jest właśnie rola Medjugorie. Ludzie ci często przyjeżdżają z krajów, gdzie zanikła praktyka spowiedzi, gdzie Kościół się bardzo „spłaszczył” i jego działalność stała się powierzchowna. A tutaj odnajdują głębię wiary i zupełnie inną perspektywę istnienia… Ludzie reagują w sposób niezwykły. Spójrzmy chociażby na wieczorne programy modlitewne, które trwają na głównym placu przez kilka godzin, a tysiące ludzi w skupieniu bierze udział – przez nikogo nieprzymuszani. Rolą Maryi – co tutaj widzimy bardzo mocno – jest zbliżenie człowieka do Boga. I takie jest Jej zadanie w Medjugorie. Tak też można sądzić z wypowiedzi tysięcy pielgrzymów, którzy tu przyjeżdżają. Mówią, że odnajdują to, co wcześniej zagubili. A chodzi o odnalezienie wertykalnego wymiaru życia. Bo proszę zauważyć, że wszystko co tworzymy obecnie, jest „horyzontalne”: społeczeństwa są horyzontalne, kultura jest horyzontalna i nawet Kościół staje się „horyzontalny”. Wszystko można opisać w kategoriach socjologicznych. Ale gdzieś została zagubiona ta fundamentalna relacja o charakterze transcendentnym, tworząca wszystkie inne nasze relacje i ich jakość… Ażeby wejść w istotę Medjugorie, trzeba być tutaj dłużej. Podobno Matka Boża powiedziała znanej francuskiej mistyczce Marcie Robin, że nawet Duch Święty nie jest w stanie przemienić duszy grzesznika w czasie krótszym niż 5 dni. Dlatego trzeba stopniowo wejść w ten święty czas. Pan Bóg uwzględnia naszą biologiczną naturę, która wymaga czasu. A druga sprawa to przestrzeń, która w Medjugorie jest trójkątem równoramiennym: kościół i dwie góry. Pierwsza to Križevac, góra Jezusa Ukrzyżowanego oraz Góra Objawień Maryi (Podbrdo). Na jedną prowadzi droga krzyżowa, a na drugą ścieżki różańcowe. Cała ta topografia jest naturalnym zapleczem tego miejsca… Są wzruszające momenty, gdy ludzie, nawet bardzo leciwi, wchodzą na kolanach po kamieniach na wzgórze objawień. Kamienie są już trochę wypolerowane. Medjugorie oznacza „Międzygórze”. To wszystko trzeba wychodzić i wymodlić. Zaś liturgia w kościele (latem na esplanadzie) w Medjugorju jest ułożona w cyklu tygodniowym. Każdego dnia jest poranna Msza św., po południu odmawiany jest Różaniec. Blok wieczorny rozpoczyna konferencja albo wspólna modlitwa. O 18.00 jest główna Msza św., a po niej modlitwa dziękczynienia o uzdrowienie. Dzień we wtorki, czwartki, piątki i soboty wieńczy adoracja Najświętszego Sakramentu. W piątki adorowany jest Krzyż. W ten sposób Msza św. i Chrystus są zawsze w centrum wydarzeń… Są liczne rekolekcje, katechezy, sesje i kongresy, w których biorą udział także zwyczajni pielgrzymi. Poza modlitwą, pielgrzymowaniem na Križevac i Górę Objawień oraz udziałem w liturgii, każdy może znaleźć coś dla siebie. Są też seminaria dla małżeństw i rodzin oraz dla przedstawicieli zawodów medycznych. Od dwóch, trzech lat organizowane są seminaria dla osób zainteresowanych problematyką pro-life. Odrębne seminaria przeznaczone są dla ludzi poranionych, takich, którzy przeżyli dramatyczną sytuację lub sami zrobili coś złego i potrzeba im uzdrowienia. W ubiegłym tygodniu rozpoczęliśmy powtarzane w każdym roku rekolekcje dla księży z całego świata, które trwają tydzień. Przyjechało kilkuset księży z kilkudziesięciu krajów. A od 1 do 6 sierpnia odbywa się corocznie w Medjugorie międzynarodowy Festiwal Młodych. Po komunikacie Ojca Świętego z 12 maja – który legalizuje organizację oficjalnych pielgrzymek do Medjugorie – zaprosiliśmy nań wysokiej rangi hierarchów. Przybędzie papieski wikariusz dla Rzymu Angelo De Donatis, abp Rino Fisichella, przewodniczący Papieskiej Rady ds. Nowej Ewangelizacji, abp José Rodríguez Carballo, franciszkanin, sekretarz Kongregacji ds. Życia Konsekrowanego, kard. Vinco Pulić z Sarajewa i bp Dominique Rey z Tulonu we Francji, który jest specjalistą od nowych charyzmatów i o tym będzie mówić do młodych. W ubiegłym roku w Festiwalu wzięło udział 50 tys. młodych z 52 krajów… Już dwa lata temu podliczono, że ponad 700 powołań kapłańskich i zakonnych zrodziło się właśnie tutaj… Jest też tutaj Wioska Maryi. Są tam też ludzie uzależnieni, jest Dom Jezusa Miłosiernego. Przez lata działał tu wielkiej klasy charyzmatyk, franciszkanin, ojciec Slavko Barbarić. To był wulkan energii, który nakręcał wszystkie inicjatywy, które dziś istnieją. Po kilkunastu latach działalności zmarł nagle na Kriżevacu w roku 2000. Stworzył m.in. Wioskę Maryi, złożoną z całej kolonii domów. W tych domach mieszkają sieroty biologiczne lub społeczne, dzieci nieprzystosowane, z problemami. Do ich przedszkola przychodzą także dzieci z wioski i okolic. Stali mieszkańcy wioski mieszkają w „gniazdach”, z dwójką dorosłych opiekunów – wolontariuszy. Są wśród nich m.in. siostry franciszkanki. „Gniazda” te są umeblowane jak normalne mieszkania, a grupy są niewielkie, liczą około osiem osób. To zapewnia rodzinną atmosferę. Dzieci mają opiekę medyczną, stomatologiczną, gdyż przy wiosce funkcjonują gabinety lekarskie czy psychologiczne. Drugim takim miejscem jest Dom Ojca Miłosiernego, nawiązujący w swej nazwie do przypowieści o Synu Marnotrawnym. Mieszkają tam mężczyźni po przejściach – narkomani, byli więźniowie, alkoholicy, uzależnieni. Żyją według benedyktyńskiej reguły „Ora et labora” – uczą się modlić i pracować. Są tam rozmaite atelier, gdzie wykonują dewocjonalia. Mam w oczach takiego człowieka, przeżartego już alkoholem, który z cierpliwością robi dziurki w paciorkach do różańca… (To byl sektor charytatywny, podkr. autora eseju) W Medjugorie jest też solidnie rozbudowany, choć wymagający dalszego rozwoju sektor medialny. Oprócz środków przekazu założonych przez franciszkanów jest obecna także amerykańska „Mary TV”. Codziennie transmituje na żywo wszystkie liturgie i uroczystości z Medjugorie. W tutejszym „Domu Radia” są 3 instytucje: radio i telewizja oraz tłumacze. Tłumaczą wszystko, co się dzieje na kilka bądź kilkanaście języków (np. 16 podczas Festiwalu Młodych), a każdy język mogą pielgrzymi odbierać na innej częstotliwości na swoich radyjkach bądź telefonach komórkowych. Kolejną ważną sprawą wymagającą troski i starannego gromadzenia są archiwa. Widziałem wielki, wielometrowy regał z dokumentacją medyczną uzdrowień. Zbierane są świadectwa doznanych uzdrowień i dokumentacja medyczna zarówno sprzed, jak i po wydarzeniu. Dopiero wówczas jest sens, by ją porównać. A jeśli jest istotna różnica, wskazywać to może na zjawisko niewytłumaczalne w świetle wiedzy medycznej. Przydałaby się stała komisja lekarska, podobnie jak w Lourdes.” To byly slowa Arcybiskupa Hosera, wizytatora a Medjugorie (see Aleteia Polska, 19.07.2019). Jeszcze nie tak dawno mielismy jedynie Objawienia Matki Bozej indywidyalnym osobom, a teraz mamy zbior caly ‘widzacych,’ Maryja objawia sie we wspolnocie kosciola calego. Jak nie cieszyc sie z takiego kosciola. Przyjaciele, w Polsce moglismy miec “Druga Oławe”, ale prymas Glemp pod pregiezem opinii wiernych z Polski i nie tylko w Zakopanem wydal zarzadzenie nieodwiedzania Altanki z Matka Boza w Oławie, uwazam teraz. Ale to jest moj odosobniony poglad. A teraz mozemy tylko pozazdroscic Hercegowianom ich gorliwosci w sluzbie Bozej i obfitego narecza lask od Maryi. Ostatniego roku z kosciola w Niemczech “wypisalo sie, odeszli” 216 tys. Katolikow i 220 tys. Protestantow. Przyjaciele. Wciaz zdrowi ludzie bywaja chorzy, a slabi tj. ludzie bez charakteru uwazani przynajmniej za chorych. Samozadowolenie na progu trzeciego tysiaclecia bywa stawiane na pierwszym miejscu. Wciaz nie spotykamy sie w jednej generacji. I bez wsparcia rodziny, bogatego kartelu, organizacji, nie mozna zrobic “kariery”, poza mamona. Licza sie tylko pieniadze i obligacje. I taka sytuacje zastaje kosciol. Ale ten ostatni nie jest wywrotnym kajakiem. Dlatego tez ludzie wychodza z kosciola, ktory karza zachowac tradycyjne poglady. Musimy midlic sie za kosciol, spotykac sie przy “okraglym stole” (jak to ma miejsce w Medjugorie, ludzie to rozumieja, podkr. autora eseju). Bo tam generacja papieza Franciszka jest bardzo otwarta i wierna dobrej Nowinie. “Na szczescie” serce jest silniejsze niz umysl, racjonalnie powiem. Maryjo, Twoje uczucie czyni mnie bezradnym. Jednak widzialem sporo w zyciu, ilez bezcelowosci, emocji bez pokrycia. Kazdy zasluguje na milosc. Nie ma miedzy nami roznicy, z racji na religie, przekonania, taka czy inna orientacje seksualna. Jestesmy rowni. Ty wiesz, jak bardzo pragne spojrzen serdecznych czlowieka, ludzi, ktorzy wybraliby sie nawet na ksiezyc, aby uwielbic swojego syna. Potrzebuje jedynie Ciebie. Spotykamy sie nazajutrz po twoich imieninach. Otworz kosciolowi perspektywe jutra. Ty wszystko wiesz, ze nie boje sie Ciebie utracic. Dalekie, dalekie jak ocean byly gory, zanim Cie znalazlem. Szare welny nieba nad nami, bo nie bylem z Toba zbyt dlugo… Patrze teraz w polskie morze, Baltyk. Dzisiaj tutaj blekit nieba opowiada o naszej wielkiej milosci. Idziemy reka w reke brzegiem morza. Lubie sluchac, co mowisz. Ja patrze w morze, poniewaz moje serce uczy sie tak duzo od niego. A ty w Jezusie Chrystusie mowisz do mnie odwieczna miloscia, tym samym uzdrowilas mnie na zawsze. Amen. 
(kto z was nastepny)



Poland and East

Stanislaw Barszczak, Cantata from Kashubian land.

My name is Jim, I’m thirteen and I grow up without my father on Sobieszewska Island in northern Poland, in the Vistula River basin, with its branches Vistula Dead and Bold. Maybe you will once wander to the Gdansk Sea Bay. “Mevia Lacha” Reserve, Swibno, Przegalina, Sobieszewko, Sobieszewo village, Gorki Wschodnie, “Ptasi Raj” Reserve, close to it there is Free City of Danzig and Polish Baltic Sea. Eighty years ago, here the Second World War began. These places are a symbol and a perpetual sign for the whole world now. It’s difficult to be befriended with them, because the water is there. I am stuttering and I am called, like no other child in the village, Kashubek. Such is Jim Skowron, an outsider among his peers, the only child of a factory worker from Danzig, a dragonfly collector in a heathland landscape full of myths and legends. At the end of my childhood, I will tell you my story: the desire for an intact language and relations with my mother about. Mom has several pictures, but she is a failed painter. However, she compensates for her failure in art and life, thanks to her cross-love for son Jim. But like the muddy land on the edge of the northern village in which it grows, my tongue is also full of deficiences and cracks. Being unable to talk about chaos and to arrange the social situation in full, I give my voice to my second self, a childhood competitor, he seems to me the closest of all – this is my full Alter ego… But I am already accelerating the course of events. From a certain date I travel extensively around the Earth’s globe. And so I think, we have a modernist government, we have a modernist prime minister, a modernist president, why not be a modernist world. I was as you know on all continents, in Polish Catholic missions first. Finally, I recognize a modern world that is beautiful. That’s why I had to go there eventually. Because there are stories that demand a continuation. Our memory pleads for its rights. As if she wanted to reach the present. So I waded around the world, I felt nothing in this abundance of nothingness, and even imagined my future life in which I am constantly touching something, and it is falling apart. So I thought, I need to get more experience and more, because something new still appears, something that was not there yet; So I take it, I try, I use it pretty much, without my participation, I sometime think, because the consumption has already been assembled at the production stage. China must keep up with America and vice versa, America behind China, of course in technology and economics at least. And after them crowds of others are, also my countrymen from Silesia country, and Małopolska, from Podkarpackie, polish south lands, then ‘the cursed’ people of the land who never had anything, but now finally they will soothe their desires and will consume things day by day, year after year, will be they used instead of fearing death. After traveling, I returned home thousands of times with the same feeling that I am going through a kind of desert and I have to tell stories, I have to bring pictures to avoid going astray to reach my destination. Under the great sky, with these tales that are like faint flames in the night on the plain when the wind blows. Nothing more I could do … But it was yesterday, and ‘the day before yesterday’ – that is, so recently I came home back. The first thought was to take care of my vazka insect, that is in the jar. So immediately I went my room, I took a vazka insect from the jar … Look, the being who was abandoned by the soul of the mother, I deduced this way, is a being that was abandoned by all others, and even by the soul itself, and therefore is not only lonely, but almost damned doomed to remain forever gone, without help or be at home, dumbfounded, so soulless, full of silent rage – and yet ‘filled to the brim with words that scream’. How it is – a vazka insect ‘asks’, she shakes oneself and gives the limbs to a warm towel and finally she bows … Once upon a time, I clapped at the end of the pantomime vazka insect, but now I agree with her ritual, and stares at the trees outside the room window. Tomorrow you will be free forever, I tell her. I would like you to come back under the umbrella to a warm towel, where the world would go back to faithful, old feeling. So let me tell you everything I’ve learned about the life cycle of dragonflies from books and observations on the moor in the last few years. In the rhythm of drumming and dripping rain and in long sentences that would spill out of my mouth, like drops of water from an umbrella, I would drag you into the secret of an insect that lives a long and boring childhood at the bottom of the pond, to the strange and most dangerous moment of his life, when we in the early hours of the morning, she intends to climb on the reed, sheds her old skin, and becomes defenseless against his enemies. The act of metamorphosis may fail if the clumsy wings of a young dragonfly catch on the stalks or leave on the thorn. The first flight attempt, the pristine flight, is clumsy, the insect is a newly discovered snack for birds, because in this manner growing dragonfly, she is called imago, she is completely focused on trying out his new body, which is still little known. But the higher it rises into the air, the more safe and elegant it becomes, and soon it is able to bypass the beaks of birds and fly into the moor, from where, in the last line of its rhodium, from where it comes and to which population belongs … Mom came into the room. Without waiting for her moral words, I asked about something trivial: – Why is gasoline used? – In order the cars could drive, they need food, mother answered. – It’s probably the same with sex, I noticed (read in-sect), because it ‘serves in bed’ … -You did not do a lesson, for a punishment ‘walk to the corner’ … I received a reprimand from her… I my youth I was a child of poverty and I felt like a blind man in this crowd. We uproot ourselves from life close to nature in the whole sense of the word. We want to abandon them, emancipate ourselves from the symbolic weight of the earth. Just as we want to free ourselves from the weight of our bodies. For example, using biotechnology. We turn into clones of civilization, understand. Then I bought books, I tried on books like a woman trying on hats or scarves. The mirror was an imaginary mind of ugly vazka insect from the jar behind the desk … And besides, I admired the ‘smoking events’ from the history of Poland … The Commonwelth by the king Casimir the Great, The Gold Commonwelth of the Noblemen during the king Sigismund the Old era etc. I was worried about the partitions of Poland in the eighteenth century, the uprisings, the latest history. But then we were scattered all over the world, I think it’s good, because it’s only in this situation that we’ll see what we’re worth. So I always rode on, trying to figure out what’s wrong with me. That it has no strength for me. That when I touch, something immediately falls into dust. Perhaps because it was meant to endure not for the duration itself, but to persist in spite of … In the future, nothing will be done, maybe only the Mother of God, she is like “the bride of a Bulgarian wrestler (who) will regain her historical corporeality …” I do not feel any superiority. “Sometimes I’m just pissed off, so are the Poles, Germans, like the French, like the pale Dutch like those on the ferry, I just … But they never drew me to the Netherlands, although many think that it should be like that we should go like sheep with longing admiration, watch, or contemplate as part of the common heritage, I just do not feel anything. Once, people made up more and believed in it made up. You could sit down and tell the whole evening about your life or someone else’s life and always had listeners. Today everyone wants to know how it really was because they are scared. You understand? They do not believe in anything and want to know the truth. Namely, who ‘fucked’ them. Wandering around the periphery of the world and the various shops, I could not resist the impression that China, this Leviathan of the world, is going to the moment when, out of pink plastic, rubber and foil, it will be able to produce even our thoughts and our dreams. Indeed, the world is full of details from which stories begin. Albania is tiredness, you can not relax because you are never alone. Even in an air-conditioned, quiet, empty hotel, loneliness is apparent, because it is the thought of her, Albania, her guys, her stench, her primevalness, beauty, her existence and hers. Madness. In Albania, you can not say, now I’m going to think about something else about my childhood. It just will not work. Arriving in Albania, you can only think about it. I walked along the sloping trails, I wandered around the world hoping that the idea and plan would reveal itself in a natural way, that meaning would finally appear, because meaning exists. on a journey farther and farther away, at the end of the continent, just to return, I struggled and ‘cursed’ myself. Then all this was still dreaming I tell you what happened in the world library, you know. And the formula of humanity is a memory plus hope, these are just two human qualities that we protect ourselves from emptiness, I tell you something about the alienation in this world, I’ve always tried to be smarter, that’s my mistake sometimes, forgive me … I wanted to study the uncertainty, the unseen space … East are not lonely, this movement of his inhabitants was fascinating years ago …. Now no. I met a Russian who asked my question about their fear of the authorities : »If they told us, hang around – we would hang up. And we would still ask what color the rope should be in «. As you know, I was an altar boy in a church of the Holy Spirit. Then I will tell you from myself, the Eucharist is able to separate your life from the rest. Through it, we can “get rid of the alienation of life” … And this difference: you see, I get on and off. But my thoughts come back every day. However, these are not memories. What I am reminded of just belongs to my life. Although I get on and off. Because where is the border that separates your life from the rest? In the end, you’re strangers everywhere. You come and go. But Eucharist, Holy Mass, she unites with the world, and you will be saved. Try to stay here in the warmth of spring or summer time… The child was born for love, and now he gives its feeling to everyone. Although the world ends with no boom but rust … As you know, I died very quickly on nicotine, heart and temperament. Once I watched communist comrades on television, zombies like they talked about them. And the same time I sold dead dolls… When we were walking and my mother went to church or visiting the family, I sprinkled the collar of the overcoat with ‘oldspice’. Everyone did that. In the hall, stealthy, uncertain. The whole city of pagans, the whole country of barbaria. Some in fear of others that it will happen. In fear that this eternal straw from shoes will come out. Simulation. Game. Dressing. And I know now, after my journeys to the world, that the rain in some inexplicably released me from responsibility … And I am carrying in the heart various pictures of the world. What is to come is never here, because it wears out somewhere along the way and dies like the glow of a distant lantern. Here the eternal decline is coming, and the children are tired … In the diagonal light of late autumn, the gestures and bodies of the people are the more pronounced. The men stand on the street corners staring at the emptiness of the day, spitting on the pavement and smoking cigarettes, this is the present, in the city of South Poland, in the whole famous inter-island between Black and Baltic. They stand and convert cigarettes in packs and the cigarettes in their pockets.Time comes from a distance and resembles foreign air that someone already breathed, Andrzej Stasiuk noticed that in his book, although he is not my cousin. Everything must be reinvented, because the days can not be lost in the past, filled only with landscape, immobile matter that will finally shake us from its body, broke like all minor incidents, those faces and no longer than one look … Imagine, my homeland was a lost village in my dreams. She lay in Silesia land. This country was a beautiful for the reason of the beauty of a long-dead animal, I think. As I already told you, I went abroad for the first time, by train, because in these conditions my youth was taking place … What did I miss? I had no dreams. I left the house and everything was in place. The whole country. The door opened and it was already beginning. Power and glory of reality. He had boundaries, but the imagination went further. To Moscow, to Berlin, deep into the earth, to its farthest corners, where the cosmos begins. Poland? For this I love this country, that it can go from feudalism to the era of post-consumption, where all desires are fulfilled, but relief never comes … Poles are in fact cheerful people, and worries give them to their deeds. The Cosmos is tuning to life. I had Napoleon’s time in my childhood … A few outstanding personalities, there were heroes, but now even higher figures. In the vivid and capricious flares of fire their body became mobile, the hand was rising, it fell as if the foreman was pushing the heavens against him … Homeland calls home now. Because even if not war or another secession, the next division, another freedom and independence, it’s just time, paranoia of change and insanity that it would be like everywhere. I still remember the wall paintings of the popes above the bed at the Catholic house in Yamousoukro, the Ivory Coast. I have always promised myself that I will return to this story and try to look for its meaning and further sequence … But now, I returned to Zabkowice village, my childhood town, it was square … the village was square, or rather in the shape of a rhombus. A little bit the oldest naivety here, or not at all. In my youth I argued here with the radio and the TV about all the stupid and terrible news that these innocent machines brought. When the programs ended, when the first bars of the lively melody spoke, I was pulling out – because it was easier and scornful – to plug in contacts and switch on one of my records or tapes … “My country got used to banging, to historical fake, blood donation, like a kite of an eye, it looks like massacres, vigils, mourning and funebors. Let them kill us, let them remember. If we can not do anything, we will throw ourselves under the train of history so that it stands still until our blood carcass gets out and Let them burn us in the basements of the city, let the stench fall into the walls of the streets, let them forget us in the sewers, that we rush and rush, and that they then have to drink, drink and drink this dead water. They remembered that they would remember swollen, eaten and dried up so that they would come to them when they tried to forget, as if Jews envied their fire because they were always jealous of everything. edes, Jews of money and that they are so famous because they cleverly let themselves be burned. That’s why I go to Srebrenica to think about everything,” Polish writer A. Stasiuk said. I am saying this one, in the presence of the priests, that they have an idea of ​​what to do next. “Who would we be if we had only one neighbor and, on the other, the sea or the Grand Duchy of Luxembourg? We would be nothing, at most one more boredom of Western democracy, another postmodern republic where the main problem is finding ways of spending free time, transplants organs and immortality /…/ I like fifty places in Germany, but none of them except Lorelei is in my Pascal. There is, for example, the station in Frankfurt am Main on a Sunday morning with bloody shreds of toilet paper on the sidewalk and guys at eight o’clock in pubs with eyes fixed in the ceiling suspended TV./…/ The morning is sleepy and miserable, the brothels are asleep, the porn is sleeping, only those who hung out from hunger and hunger hunger in search of salvation, and there are those guys from the pubs who they get up at dawn and they have to meet because they can not live without each other,” Andrzej Stasiuk said. What else could I tell you. “Lousy and cheerful, we should stick to the company of animals, squat at their side for millennia, breathe in the smell of the stable rather than laboratories, die from diseases, not drugs, revolve around our emptiness and gently fall into it.” I was in Stavanger, Norway. I thought that I could sit there for years, get used to death. I would leave the ferry every day and look for his arrival. The fuzzy, diluted measures of time would bring her closer, they would distract me, and in the end maybe I would gain something like contingent immortality … But already … I am sending you students now, to your homeland … Because you will do it better, what I had make. Beloved, my readers, you have a little inconvenience, a little bit of a story told anew. I think that I could remember everything that happened, remember it again, even harder. “This is the sense of literature to derail you from normal everyday life, to shoot you out into space from this ordinary life, so that you do not get sick, do not listen to your parents, only listen to Martin Eden, but with all respect for parents, offer it is interesting … I know you want good, but I have no intention of fleeing my fate I do not feel tempted to become someone else You know, here everyone is suffering slavery They think they are They are trapped in their own destiny, they are tearing like animals. Fox is said to be able to bite his paw to free himself, and he is the same with us,” Stasiuk had spoken. I have long accepted the world uncritically. Now we want all our dreams to be fulfilled – because this is the case all over the world, we know it well, and finally we belong to this world. The heart of my Europe beats in Czestochowa. Not in Vienna, Budapest or Krakow. My transplants are there. Here, next to my Mother, the Black Lady, I fulfill myself in my own destiny.” If the state were good, the Gypsies people would probably have them too.” And Mother understands each other … I grew up in the richness of Zaglebie country, I made a maturity exam close to the jewels of Szczecin city. “So I was going to the world to find all this, especially the total (fake) international bazaar, where the Moldovans spread all the Transnistria treasures and try to exchange them for the riches of Transcarpathia, the Szabolcs-Szatmár jewels and the inexhaustible goods of the Maramures province. to see all this and hear this Babylonian uproar of Slavic, Finno-Ugric and Roman languages, this eastern variegated tents, tarpaulin and plywood dishes and old buses converted into mobile brothels, I wanted to smell the Gypsy taboos loaded with magnificences that can not be resisted by any woman or man because they came from lands where no one has yet arrived, let alone any of them returned,” you can read it in Stasiuk book. When I try to remember something, everything else reminds me. Romania is coming out of her childhood, Albania is coming out from vacation with grandparents, and now that I am quite adult, I live in an area that resembled the earliest remembered paintings. The next stamps in the passport do not change anything, because you can not stamp stickers that are bigger and more durable than all the boundaries put together. The navy blue abyss of bovine eyes is like a mirror in which we see ourselves as an animated meat, endowed with a certain kind of grace. Our relationship was once stronger, I think. The world has become too big and it takes a bit too long for it to make sense, Mr. Stasiuk noticed … And I will say yes, the stones from the moon are still ‘without glances,’ the contours are very sharp. And only looks of love things and landscapes smooth out, to polish. In these months of vacation, I am going to travel to the Baltic Sea. Polish Sea from the pier in Misdroy, showing the limitedness of the lands to see, it remains the symbol of a human fabric for God. I already know the Polish landscape. And I tell you my stories on Sobieszewska Island, still being there. “The river spills calmly, wide and wildly, the silver and light are rolling from the depths of the earth, from the depths of this country, affected by neurosis, overcome by hysteria.” That is why I am almost always here to look at her melancholic majesty, her peace, her immorality, I imagine that it flows from the earliest abyss, that through a fraction, through a crumb of time, it sweeps this land, and then disappears in the distance, in a time when we will not be here anymore, but we can not learn anything from it. We look at her royal calmness like a calf on a painted gate, like a magpie in a gnat, like a starling in a cage, and it does not reach us that we only got a chip, a shiver of eternity. So, completely recently, they gave information about finding skeletons of human bones in Czestochowa city, during the field works at the cathedral there? We somehow devoured each other and left us with skeletons, leftovers, things that neither hunger nor fire would touch, one would say. On a daily basis, we hear about accidents. All these new cars are a bit against nature. You just light up the lamp and birds. You stand and call as you have coverage. A tow truck arrives. Broken connection between man and machine. “How to order a fish when thousands of others order it too?” I humbly wanted to take part in communion, while being disgusted with the necessity of community. Like some festering appendix in this grand native organism I was licking like a cancer. and then I was going out into a side street, that it would back. But soon the luciferic lucency would lure me back in. Not that I would like to try a plume for five zlotys at once, but I could not take my eyes off the biological, cellular need of the community. After all, nobody talked to anyone here, two in a hand, four in a family, and at the same time they lasted (we were staying?) in a morbid closeness, just like cells, like the guts of the cattle that unconsciously emit some enzymes that kept us in a pile. and I was thinking about my country, especially the nation without feeling it, wanting and not wanting at the same time.” Stasiuk had written. Beloved Readers, gesturing my day at every geographical latitude, you already know. “Saturday evenings are full of phantoms. People are separating themselves and their homesickness, sending their own half-visible images to try all the forbidden things.The boys resemble their own dreams as they walk along the edge of the road and look for the girls who measured the dresses today, but in the mirrors material their costumes became invisible and they looked at their naked bodies /…/ It is the basis of patriotism: that you can leave at any moment and look at the shadow of your homeland from afar, how it rises over the country and stretches like an atomic mushroom. Look at it from a distance and know that it is there, that it will be when you return /…/ All those smells, thickened scents, heavy fumes of earth and things from childhood, from birth, when you first dug in. Grochów, Mazowsze and Podlasie. By the Dujawa Pass, down to the Mediterranean catchment, further from the forested, mossy, to chłego shadow midnight. To look from a distance and see how far it goes. My country. My poor, abandoned country. All countries are abandoned, but mine is the most. I am going south to see it as expressively as in a prophetic dream. From Prešov, from Miskolc, from Budapest, from Belgrade, watch as the gigantic morph of the country rises on the northern horizon. Like Godzilla. In the crown, in a purple coat, in golden high heels. The further away, the bigger and older. An ancient whirling creature. That’s why it goes as far as possible. At the end of the continent, on the edge of the land, on the shore of the waters, to see how the shadow is chasing you. To the Balkans. To the land of death, to remember the innocence of the motherland, to remember her virginity /…/ And dick they will do to me, because I am a Pole who loves freedom. I will be happy with every president who will be around and every president will think what I like. Or I will not think about them at all, because they did not deserve,” Stasiuk said. And now you can see with certainty what is the difference between Mr. Stasiuk and me, that I would like to “participate in life” and Mr Stasiuk, he only look in … Experience all his potential: spiritual, intellectual, emotional, and meet someone who can still release it and not miss it. “People thought that Germany was well-groomed and honest. They paid for eggs and chickens. The nearest ghetto was twenty kilometers west. Treblinka – over thirty, slightly more to the north. The village had a negligible concept of these heralds of modernity.” My God, and beloved Lord of earth and heaven, I know that you are busy, that you have no time to visit hell today, but I think that after but I think that you should speed up my nation to four winds. You should drive him away from you like those of the temple traders. To desert them, to wander like Jews. That they may not seem to have any group access to you that you will collectively consider them and count them all the tribal merits that they imagine, write down and then believe in them. That these are merits before You. Lord, I would set them in your place throughout the world for millennia like the nation of Israel, and it would only turn out how much they are worth. As if they did not have their own Masovia, Kielce, Grunwald, all those November, January and September, smoking with burned meat, it turned out to be so. As if they did not have anything. As if they had no Russian, no German, no justification for the Jew, and no Pope would have had a pagan cult, only for a hundred kilometers of sand, it was clear to them whether they believe or only do national interest. Sand and eternity. That’s what I would do,” so much Mr. Stasiuk writer. Beloved, it’s worth fighting for the same as always, for yourself. “Not to be reformatted, to win, to make money, to buy. Do not get converted into a rat, just find a niche and thanks to it, do not let yourself be trapped in all the garbage that popculture oozes in us, to convert to consumers, crap bats. Peonies and parrots are as usual. We did not take part in the construction of this post-modern reality and we collect the leftovers from her table. We wag our tail when we can buy a new iPhone, as if it was about that freedom. We took ready outfits and behaviors from a cheap supermarket and apologize to some global tribes from television. We immediately went into other people’s shoes. We are not alone. It is difficult to get out. All this talk that the West is a civilization of individualists is fake. We play a few roles, and that’s it. We lose our identity. To travel means to live, and in any case we can live twice, triple, repeatedly, and now even the cosmos is for a wonderful life, and you can never see life better than autumn … know this, he had spoken, spiritually we are in a full ass . Internal life has replaced us with internet and shopping.” Yes, I have no imagination, and therefore I should pack, stuff my little things, my passport, some money, I should go on the road to see how it really is. In the lowlands, the eyes do not rest. I do not mind the center, but the periphery is closer to me. The center of the continent is becoming more and more unified now.Themetropolises are no longer different and soon they can only be recognized on the basis of respectable and dead monuments. a bright coating of modernity: the same hotel chain names, the same adverts, the same ATMs, beer brands, the same parking meters, the same arrangement of shelves in supermarkets and the repertoire in cinemas, I think that soon we will be traveling to the periphery, to the borders of the continent, to the lands where old women sit in handkerchiefs.” I wanted to come back to my own feelings, just like you are returning to your first love, you never succeeded, but I always tried. We have a fool with this freedom today, see Mr. Stasiuk. “It’s free to have these herds of kids enslaved by television and advertising?” Former 18-year-olds in suits studying at business colleges, I always get away from this change, and it’s still coming, and it’s still like it’s been the first time. to get us out of the monotony of days, the only sense of which is to bring us closer to death. We are watching the annual dying, annual burial of the world, to gain the appearance of immortality? … Something I covered and watched as the fog rises how the sun rises, how the splendor of decline, death and autumn develops, the beech red, the yellowing green of birches and the alder birch, which disappear every year without ostentation, under the sky covered with a pearl hull of clouds through which the light from time to time of that side, expressive and sharp as in any other time of the year. Why? They watched the picture fit into the pupil forever and go nervously to the memory, to the heart, to the soul – in what somebody believes. That he would stay, because with time, with the passage of time, with age, he will be as a consolation only as a proof that we existed at all. That is why this autumn in glory and some hyper-realism is displayed to us. Compressed season, intense as before the defeat. With abundance of colors through forests and gardens. Blood, gold, fire. Alchemy. Fruit in orchards and heavy, fleshy pumpkin heads lying in the thousands of fields.” Beloved, I was too big to exist in an ordinary way, and now stands in a mental gap and writes to you what remains after us, truly ash and diamond. I was in Mexico in January 2009, that’s what I was telling you, and then I wrote a book called “A look from my window.” But then there was not a look anymore just looking out of the window of youth. As I said it once, I lived in Nowogrodek my childhood. “Night, night, night, blacksmith bird told a dream endlessly, as long as the life of all people, as if he wanted to confess from everything he saw, what he heard, confess to all good, bad and indifferent things, because life is most likely a variation of sin, which can be forgotten in the day, but the night does not know pity (…) The heart then barely beats, dies, barely shatters blood, and even the smallest drop of light does not dilute the substance thickened with anxiety and you can only wait until the glass covers dark blue paint of the dawn. Only this can be done.” Look, my friends died this night. As if they knew that the best story must have a vague and narcotic beginning. Then on a certain May day, I saw my mother’s grave. So I am older for at least a year, notice this. A grave is needed to know where it is from. It is a pagan desire that there be remains and that there is a place to go to draw strength. Go back to the place where you came from. It is very possible that a man feels his existence only when he feels the touch of an unnamed space that connects us with the earliest time, with all dead, prehistory, when the mind was only separating from the world and not yet aware of its orphanhood. .. I felt then gradually, as the time taken up in human forms so far spilled and returned to its original form. Here, in Zabkowice (once a town, now a district of Dabrowa Gornicza), after the death of friends, time was ubiquitous as the humidity in the air. He made houses and ships, rolled faces and landscapes, glasses in bars and goods in stores. He just burned out, gulped a delicate coating of minutes, hours and days, and took possession of all space, all visible and invisible things, and human thoughts too. The child believes naively in everything. I went to school half past the saddle, and I had no idea that there was communism in the world, although my mother talked about such things at home because what we were all involved in was just life … But she wanted to teach me how to participate. Well, how is it? That with time we are moving away from the place of our own birth and this is to be escape, betrayal, and emigration? And everything we do is an attempt to return? (…) How is it? That the wider we circle, the clearer the center of this circulation and the stronger the attraction? In my case, this center of the world and the feeling was and will remain mother. In childhood, after every distance, I returned very quickly to my mother’s wings … She left now but very close. And I became a father for the new Jim of my Polish land. You imagine, I also remember a sunny day, I told my classmate at school that I was always behind kings and emperors, that now, in this poor time, I miss them especially because democracy does not satisfy the aesthetic or mythological desires and man feels somewhat abandoned in it … In childhood: you left the house and there were only shapes and colors. It was adults who had everything, somehow, not to get lost in life. And this “last” something called the disease one way or the other. The disease changes you, it takes you slowly from the world. You become a bit old, a little child … We will end. I started to drive to the world. Ordinary gray people go, from East to West. Like Attila, Genghis Khan and Tamerlan. I had such thoughts on the Spree in postmodern, glassy luminous spaces. Yes, it always helped to move somewhere else, even in my head. Be on the spot and not be … Burn yourself, ponyslalem once. What did you think about this burning? What? That it’s so nice that nothing stays, only the ghost will float in infinite spaces? That you will not give up your emaciated body for decay, that it will slowly enter the ground? The skeleton would live forever. And he drew his thoughts, animated the memory. After all, we are still wild and we need totems, we need fetishes. Thought must touch something … And Poland is coming. It came grandiose solidarity, now it is rusty, on the TV again as during the revolution in Russia, the women read the announcement about the creation of the Third Polish Republic. “I know that I’m like a hyena, I’ve come all over, I’ve come to ready, I just have to watch out for the warnings about the mines I collect some leftovers I came when no one comes in. Just some officials and a bit of the army This is the last one in my part of the world in times of peace, it always looks the same: it’s sad and it smells a bit, it’s free at last, without fear … With cameras, postcolonial people, but the most tormented, not by strangers, but by themselves and for centuries, now making one-off photos in disposable shoes. And sprinkled with some glittering crap Poland has risen ,” Mr. Stasiuk said. But it seems to me that Poland has been resurrected in an era not for her sake. Will anybody stop at this place to watch the past? In a hundred, in two hundred years. And will the past still exist at all? Will anyone need her to understand anything from her own life? It is possible that only the future will exist. I would not be surprised at all. We will only miss the next one. To what we dream of. Longing with the past will be eradicated. Simply. The brains will change. We will think only of what we buy. What more pleasure we will do. There will be no ghosts, memories, memories and you will have to start again from day to day … I return to my pilgrimage. So I wandered around the globe, hoping that the idea and plan would be revealed naturally. That sense will eventually appear, because meaning exists. That’s why every year I go on a journey farther and farther. At the end of the continent, just to stay back. I suffered and cursed. Reality is full of characters, but you have to be able to read them. And now I think that all this was just dreaming … Thank you for your time, I am now with you, my beloved Readers, in prayer for peace for the whole world.


PAN NIKT

Stanisław Barszczak, Kantata kaszubska.

Nazywam sie Jim, mam trzynaście lat i dorastam bez ojca na Sobieszewskiej Wyspie w polnocnej Polsce, w dorzeczu Wislanego przekopu, Martwej i Smialej Wisly. Moze zawedrujecie kiedys ku Zatoce Gdanskiej… Rezerwat “Mewia Lacha”, Swibno, Przegalina, Sobieszewko, Sobieszewo, Gorki Wschodnie, Rezerwat “Ptasi Raj”. A blisko – Wolne Miasto Gdansk i wreszcie polski Baltyk. Tutaj osiemdziesiat lat temu rozpoczela sie Wojna Swiatowa. Miejsca te sa symbolem i wieczystym znakiem tej ziemi. Trudno tam byc, bo woda dokola. Jąkam się i jestem nazywany, jak żadne inne dziecko w wiosce, kaszubek. Taki Jim Skowron, outsider wśród rówieśników, jedyne dziecko fabrycznej robotnicy z Gdanska, kolekcjoner ważek w krajobrazie wrzosowisk pełnym mitów i legend. Pod koniec dzieciństwa opowiem wam swoją historię: o pragnieniu nienaruszonego języka, relacjach z matką. Mama ma ma koncie kilka obrazow, ale a sumie jest nieudana malarka, jakkolwiek rekompensuje swe niepowodzenie w sztuce i życiu, dzięki swojej transgranicznej miłości do Jima, jej syna. Ale podobnie jak błotnista ziemia na skraju północnej wioski, w której dorasta, język moj jest także pełen dziur i pęknięć. Bedac niezdolny do opowiadania o chaosie i do aranżowania sytuacji spolecznej w pelni, użyczam mojego głosu sobowtorowi, konkurentowi z dziecinstwa, który wydaje się mi najbliższy ze wszystkich: jego pelnym Alter ego z dzieciństwa… Ale juz przyspieszam bieg wypadkow. Od jakiego czasu bardzo podrozuje dokola ziemskiego globu. I tak sobie mysle, mamy modernistyczny rzad, mamy modernistycznego premiera, modernistycznego prezydenta, to dlaczego nie ma byc modernistyczny swiat. Bywalem jak wiecie na wszystkich kontynentach, w polskich misjach katolickich. Wreszcie rozpoznaje swiat, ktory jest piekny. Dlatego musiałem w końcu tam pojechać. Ponieważ są historie, które domagają się dalszego ciągu. Nasza pamięć upomina się o swoje prawa. Jakby chciała dosięgnąć teraźniejszości. Tak wiec brodziłem w swiecie, nurzałem się w tych obfitościach nicości , a nawet wyobrażałem sobie swoje przyszłe życie, w którym nieustannie czegoś dotykam, a to się rozpada. Pomyslalem więc, muszę zdobyć następne doswiadczenia i następne, bo wciąż pojawia się coś nowego, coś czego jeszcze nie było; więc biorę to cos, próbuję, zużywa się to cos właściwie samo, bez mojego udziału, bo zużycie ma już wmontowane na etapie produkcji. Chiny muszą nadążyć za Ameryka i na odwrot, Ameryka za Chinami, oczywiscie w technologii i ekonomii przynajmniej. A za nimi tłoczą się kolejni, rowniez moi rodacy z Slaska, a małopolskiego, z podkarpackiego, nastepnie cały wyklęty lud ziemi, który nigdy nie miał niczego, ale teraz nareszcie ukoi swoje pragnienia i będzie zużywał rzeczy dzień za dniem, rok za rokiem, będzie zużywał, zamiast lękać się śmierci. Po podrozach wracałem do domu tysięczny raz z tym samym uczuciem, że jadę przez coś w rodzaju pustyni i muszę opowiadać historie, muszę przywołać obrazy, by nie zbłądzić, by dotrzeć do celu. Pod wielkim niebem, z tymi opowieściami, które są jak wątłe ognie w nocy na równinie, gdy wieje wiatr. Nic więcej nie mogłem zrobić… Ale to bylo wczoraj, a ‘przedwczoraj’ – czyli tak niedawno wszedlem do mojego pokoiku. Pierwsza mysl byla, aby zajac sie moja wazka, owadem, jakiego choduje w sloiku. A wiec zaraz wyjalem wazke z sloika… Spojrzcie, istota, która została porzucona przez duszę matki, tak to sobie wydedukowałem, jest istotą, która została porzucona przez wszystkich innych, a nawet przez samą duszę, i dlatego jest nie tylko samotna, ale wręcz cholernie skazana na pozostanie na zawsze wydaloną, bez pomocy ani w domu, oniemiała, a więc bezduszna, pełna niemej wściekłości – a mimo to ‘spełniona po brzegi słowami, które krzyczą’. Jak to jest – wazka ‘pyta,’ potrząsa sobą i drętwieniem kończyn odsuwa ręcznik i kłania się… Dawno, dawno temu, klaskałem pod koniec wazki pantomimy, ale teraz zgadzam sie na jej ritual, i wpatruje się w drzewa za oknem pokoiku. Jutro bedziesz wolna na na zawsze, mowie jej. Chciałbym owszem, zebyś mogła wrócić pod parasol z powrotem do ciepłego ręcznika, gdzie świat cofnąłby się ku wiernemu, staremu uczuciu; zebym mogl wam powiedziec wszystko, czego nauczyłem się o cyklu życia ważek z książek i obserwacji na wrzosowisku w ciągu ostatnich kilku lat. W rytmie bębnienia i kapiącego deszczu oraz w długich zdaniach, które wylewałyby się z moich ust, jak krople wody z parasola, wciągnąłbym was w tajemnicę owada, który żyje długim i nudnym dzieciństwem na dnie stawu aż do dziwnego i najniebezpieczniejszego momentu jego życia, kiedy we wczesnych godzinach porannych zamierza wspiąc się na trzcinę, zrzuca starą skórę i staje bezbronny przed wrogami. Akt metamorfozy może się nie udać, jeśli wciąż niezgrabne skrzydła młodej ważki zaczepią o badyle lub odłożą sie na cierniu. Pierwsza próba lotu, dziewiczy lot, jest niezdarny, owad to nowo odkryta przekąska dla ptaków, ponieważ w tej fazie dorastająca ważka, zwana imago, jest całkowicie skoncentrowana na wypróbowaniu swojego nowego ciała, które wciąż jest malo znane. Ale im wyżej wznosi się w powietrze, tym bardziej pewne i eleganckie stają się jej kręgi, a wkrótce jest w stanie ominąć dzioby ptaków i odlecieć we wrzosowisko, skąd, w ostatniej linii jej rod, skad przychodzi i do ktorej populacji przynależy… Wtem do pokoju weszla mama. Nie czekajac na jej moraly spytalem o cos banalnego skadinad: – czemu sluzy benzyna? -zeby samochody mogly jezdzic potrzebuja pokarmu, odpowiedziala mama. – To chyba podobnie jest z seksem, zauwazylem (czytaj in-sektem), ktory ‘sluzy w lozku’… -Nie odrobiles lekcji, za kare ‘marsz do kąta’… Oberwalem bure. Byłem dzieckiem ubóstwa i czułem się jak ślepiec w tym tłumie. Wykorzeniamy się z życia blisko natury w całym tego słowa znaczeniu. Chcemy je porzucić, wyemancypować się z symbolicznego ciężaru ziemi. Tak jak chcemy wyzwolić się z ciężaru własnych ciał. Na przykład za pomocą biotechnologii. Zamieniamy się w klony cywilizacji… Widzicie, kupowalem ksiazki, przymierzałem te książki jak kobieta przymierza kapelusze albo apaszki. Lustrem był wyimaginowany umysł brzyduli wazki z sloika za biurkiem… A tak poza tym to podziwialem ‘dymiace zdarzenia’ z historii Polski… Rzeczpospolita Kazimierza Wielkiego, Zlota Rzeczpospolita szlachecka. Niepokoilem sie rozbiorami Polski w XVIII stuleciu, powstaniami, historia najnowsza. Ale potem ‘rozgonil’ nas Bog po calym swiecie, mysle ze to dobrze, bo dopiero w tej sytuacji okarze sie co jestesmy warci. Zawsze jechałem więc dalej, próbując dojść, co jest ze mną nie tak. Że to nie ma dla mnie żadnej siły. Że jak dotykam, to cos od razu rozpada sie w pył. Może dlatego że miało uosabiać trwanie nie dla samego trwania, ale trwanie na przekór… W przyszłości też nic nie będzie, może tylko Matka Boska, ktora jak “narzeczona bułgarskiego zapaśnika odzyska historyczną cielesność…” Nie odczuwam żadnej wyższości. “Czasami mnie tylko wkurwiają. Tak samo Polacy, Niemcy, jak Francuzi, jak bladzi Holendrzy podobni do tamtych na promie. Po prostu. Ale nigdy nie ciągnęło mnie do Holandii. Chociaż wielu uważa, że powinno. Że jak barany powinniśmy tam jeździć i się z tęsknym podziwem przyglądać. Albo kontemplować jako część wspólnego dziedzictwa. Akurat. Nic tam nie czuję.” Kiedyś ludzie więcej zmyślali i bardziej wierzyli w to zmyślone. Mogłeś usiąść i cały wieczór opowiadać dyrdymały o swoim albo cudzym życiu i zawsze miałeś słuchaczy. Dzisiaj wszyscy chcą wiedzieć, jak było naprawdę, bo się boją. Rozumiecie? W nic nie wierzą i chcą znać prawdę. Mianowicie kto ich ‘wydymał’. Błąkając się po peryferiach swiata i po roznych sklepach, nie mogłem oprzeć się wrażeniu, że Chiny, ten Lewiatan świata zdąża do chwili, gdy z różowego plastiku, z gumy i folii będzie w stanie wyprodukować nawet nasze myśli i nasze sny. Rzeczywiscie, Świat jest pełen szczegółów, od których zaczynają się historie. “Albania to zmęczenie. Nie można odpocząć, ponieważ nigdy nie jest się samemu. Nawet w klimatyzowanym, cichym, pustym hotelu samotność jest pozorna, bo myśl zajmuje właśnie ona, Albania. Jej faceci, jej smród, pradawność, piękno, jej istnienie i jej obłęd. W Bajram Curri albo w Kukes nie możesz sobie powiedzieć: ,,Teraz będę myślał o czymś innym, na przykład o swoim dzieciństwie”. To się po prostu nie uda. Przyjeżdżając do Albanii, możesz myśleć tylko o niej.” Chodzilem skosnymi szlakami po gorach, bląkałem się po swiecie z nadzieją, że pomysł i plan odsłonią się w sposób naturalny. Że sens w końcu się objawi, ponieważ sens istnieje. Dlatego każdego roku wypuszczam się w podróż coraz dalej i dalej. Na koniec kontynentu, żeby zostawał tylko powrót. Męczyłem się i ‘przeklinałem’ sobie. Potem to wszystko wciąż mi się śniło. Opowiadam wam, co wydarzylo sie w bibliotece swiata … A Formuła ludzkości to pamięć plus nadzieja. Są to po prostu dwie cechy ludzkie, którymi chronimy się przed pustką. Opowiadam wam cos o moim wyobcowaniu w tym swiecie. Zawsze probowalem byc madrzejszy, to moj blad, wybaczcie mi. Chcialem badac nieoczywistosci, nieoswojana przestrzen… Wschod nie jeste samotny, ten ruch jego mieszkancow pasjonowal mnie przed laty…. Teraz juz nie. Spotkałem kiedyś Rosjanina, który na moje pytanie o ich lęk przed władzą odpowiedział: »gdyby powiedzieli nam, powieście się – to byśmy się powiesili. I jeszcze zapytalibyśmy w jakim kolorze ma być sznur«. Jak wiecie bylem ministrantem a kosciele swietego Ducha. I powiem wam od siebie, Eucharystia zdolna jest oddzielic Twoje zycie od reszty. Poprzez nia mozemy “pozbyc sie obcosci zycia”… A ta innosc: widzisz, wsiadam i odjeżdżam. Ale moje myśli powracają tam każdego dnia. Nie są to jednak wspomnienia. To, co mi się przypomina, po prostu należy do mojego życia. Chociaż wsiadam i odjeżdżam. Bo niby gdzie jest ta granica, która oddziela twoje życie od reszty? Koniec końców i tak wszędzie jesteś obcy. Przyjeżdżasz i odjeżdżasz. Ale Eucharystia, msza swieta, brata Cie z swiatem, bedziesz zbawiony. Sprobuj tu pobyc w cieple wiosny czy lata… Dziecko urodzilo sie dla milosci, a teraz ono oddaje kazdemu jego uczucie. Choc dalej swiat konczy sie nie hukiem a rdzewieniem… Jak wiecie umarłem bardzo szybko. Na nikotynę, serce i temperament. Kiedys ogladalem w telewizji komunistycznych towarzyszy, zombie jak o nich mowili. A tym sam sprzedawalem czas martwym lalkom. Gdy szliśmy a mama do kościoła albo z wizytą do rodziny, lekko skropiłem ‘oldspicem’ kołnierz palta. Wszyscy tak robili. W przedpokoju, ukradkiem, niepewnie. Całe miasto pogan, cały kraj barbarii. Jedni w lęku przed drugimi, że się wyda. W strachu, ze wyjdzie ta odwieczna słoma z butów. Udawanie. Gra. Przebieranki. I wiem teraz po moich podrozach do swiata, ze deszcz w jakiś niewytłumaczalny sposób zwalniał mnie z odpowiedzialności… A nosze w sercu przerozne obrazy swiata. “To, co ma nadejść, nigdy tu nie dociera, ponieważ zużywa się gdzieś po drodze i zamiera jak blask dalekiej latarni. Panuje tutaj wieczny schyłek i dzieci rodzą się zmęczone. W ukośnym świetle późnej jesieni gesty i ciała ludzi są tym wyrazistsze, im mniejsze jest ich znaczenie. Mężczyźni stoją na rogach ulic wpatrzeni w pustkę dnia. Plują na chodnik i palą papierosy. To jest teraźniejszość. Tak jest w mieście Sabinov, w mieście Gorlice, w Gönc, w Caransebeş, w całym słynnym międzymorzu między Czarnym i Bałtykiem. Stoją i przeliczają papierosy w paczkach i drobne w kieszeniach. Czas nadciąga z daleka i przypomina obce powietrze, którym już ktoś oddychał,” zauwazyl Pan Andrzej Stasiuk, choc nie jest moim kuzynem. Wszystko trzeba wymyślać od nowa, ponieważ dni nie mogą przepadać w przeszłości, wypełnione jedynie pejzażem , nieruchomą, niezmienną materią, która w końcu strząśnie nas ze swojego cielska, strzepnie jak te wszystkie drobne incydenty, te twarze oraz istnienia nie dłuższe niż jedno spojrzenie… Wyobrazcie sobie, moja ojczyzna była wsią pogrążoną w marzeniach. Leżała w Zaglebiu na wznak …Ten kraj był piękny urodą dawno wymarłego zwierzęcia. Jak juz wam powiedzialem, pojechalem pierwszy raz za granice, pociagiem, bo w takich warunkach odbywala sie moja mlodosc… Do czego tęskniłem ja? Nie miałem marzeń. Wychodziłem z domu i wszystko było na miejscu. Cały ten kraj. Otwierało się drzwi i już on się zaczynał. Moc i chwała rzeczywistości. Miał granice, ale wyobraźnia sięgała dalej. Do zimnej, smętnej Moskwy, do zrujnowanego Berlina, w głąb ziemi, po jej najdalsze zakamarki, gdzie zaczyna się kosmos. Polska? Za to kocham ten kraj, że potrafi z feudalizmu przejść w epokę postkonsumpcji, gdzie spełniają się wszystkie pragnienia, ale ukojenie nie nadchodzi nigdy… Polacy są bowiem ludźmi pogodnymi, a troski uskrzydlają ich do czynów. Kosmos nastraja ku zyciu. Czas Napoleona mialem w dziecinstwie… Kilka wybitnych osobowosci, byli bohaterowie, ale teraz jeszcze wyzsze figury. W żywych i kapryśnych rozbłyskach ognia ich ciało stawało się ruchliwe, ręka to wznosiła się, to opadała jakby praojciec odpychał od siebie napierające niebiosa… Ojczyzna wells do domu. Bo nawet jeśli nie wojna albo kolejna secesja, kolejny podział, kolejna wolność i niepodległość, to po prostu czas, paranoja zmian i obłęd tego, żeby było jak wszędzie. Jeszcze pamiętam te scienne fotografie papieży nad łóżkiem w katolickim domu w Jamousoukro, Wybrzeze Kosci Sloniowej. Zawsze sobie obiecywałem, że powrócę do tej historii i spróbuję poszukać jej sensu i dalszego ciągu… Ale wy znacie dobrze Zabkowice, miasteczko mojego dziecinstwa, bylo ono kwadratowe… malo tutaj najstarszej naiwnosci, albo w ogole jej nie ma. Tutaj w mlodosci wykłócałem się z radiem i telewizorem o wszystkie głupie i przeraźliwe wieści, które przynosiły te w gruncie rzeczy niewinne maszyny. Gdy kończyły się programy, gdy odzywały się pierwsze takty skocznej melodii, wyciągałem- bo tak było łatwiej i pogardliwiej – wtyczki z kontaktów i włączałem którąś ze swoich płyt lub kaset… “Mój kraj przywykły do łomotu, do dziejowego wpierdolu, do krwiodawstwa, jak kania dżdżu wygląda masakry, czuwania, opłakiwania i funeberiów. A niech nas /…/ zabiją, żeby pamiętali! Jak już niczego nie potrafimy, to się rzucimy pod pociąg dziejów, żeby choć na moment stanął, aż nasze krwawe ścierwo wydostaną i dopiero ruszą. A niech nas spalą w piwnicach miasta, żeby smród wsiąkł w mury na wieli. I niech nas zapomną w kanałach, żebyśmy gnili i gnili i żeby potem musieli pić, pić i pić tę trupią wodę. Niech zapomną, ale tak, żeby pamiętali. Żeby pamiętali nadpsutych, nadjedzonych i zaschniętych. Żeby im rzygi podchodziły, gdy spróbują zapomnieć. Jakby Żydom zazdrościli ich ognia, bo zawsze zazdrościli wszystkiego. Niemcom mercedesa, Żydom pieniędzy i że są tacy sławni, bo sprytnie dali się spalić. Dlatego jeżdżę do Srebrenicy, żeby o tym wszystkim myśleć.” Mowie to w obecnosci ksiezy a moim zyciu, zeby mieli pomysl na to, co dalej czynic wolno. W końcu kocha się to, czym się nigdy nie będzie, powiedzial pan Stasiuk. “Kim byśmy byli, gdybyśmy mieli tylko jednego sąsiada, a z drugiej strony morze albo Wielskie Księstwo Luksemburg? Bylibyśmy nikim. Co najwyżej jeszcze jedną umierającą z nudów zachodnią demokracją, jeszcze jedną postmodernistyczną republiką, w której głównym problemem jest wynajdowanie sposobów spędzania wolnego czasu, przeszczepy narządów oraz nieśmiertelność/…/ Lubię z pięćdziesiąt miejsc w Niemczech, ale żadnego z nich poza Lorelei nie ma w moim Pascalu. Nie ma na przykład dworca we Frankfurcie nad Menem w niedzielny poranek z zakrwawionymi strzępami papieru toaletowego na chodniku i facetami o ósmej w knajpach ze wzrokiem wbitym w zawieszony pod sufitem telewizor./…/ Poranek jest senny i niemrawy. Burdele śpią, śpią pornokina. Wstali tylko ci, których kac i ćpuński głód wypędził w poszukiwaniu ratunku. I jeszcze tamci faceci z knajpek, którzy wstają o świcie i zaraz muszą się spotkać bo nie potrafią bez siebie żyć.” Ks Proboszcz w Stuttgarcie na przyklad zamknal sie w pokoju chory, jak ja przywedrowalem do niego z daleka, co ja jeszcze moglbym wam powiedziec. Zawszeni i pogodni, powinniśmy trzymać się towarzystwa zwierząt, kucać sobie u ich boku jeszcze przez tysiąclecia, wdychać woń stajni raczej niż laboratoriów, umierać z chorób, a nie z lekarstw, kręcić się wokół naszej pustki i łagodnie się w nią zapadać… Bylem w Stavanfer, Norwegia. Pomyślałem sobie, że mógłbym siedzieć tam przez lata, oswajać się z myślą o śmierci. Wychodziłbym codziennie na przystań promu i wyglądał jego przybycia. Zatarte, rozcieńczone miary czasu to przybliżałyby jej nadejście, to oddalały, i w końcu być może zyskałbym coś na kształt warunkowej nieśmiertelności… Ale juz… Posylam was teraz uczniow, na wies ojczyzniana… Bo wy zrobicie to lepiej co ja mialem uczynic. Kochani moi Czytelnicy, macie troche niewygod, troche wstretu opowiedziane na nowo. Myślę, że mógłbym to wszystko, co się wydarzyło, zapamiętać od nowa, jeszcze mocniej. “Taki jest sens literatury, żeby cię wykoleiła z normalnej codzienności, żeby cię wystrzeliła w kosmos z tego zwykłego życia, żebyś się nie dał udupić. Żebyś nie słuchał rodziców, tylko żebyś słuchał Martina Edena, bo jednak, z całym szacunkiem dla rodziców, oferta, jaką on składa, jest ciekawsza/…/ Wiem, że chcesz dobrze, ale ja nie mam zamiaru umykać własnemu losowi. Nie czuję pokusy, by stać się kimś innym. Wiesz, tutaj wszyscy cierpią niewolę. Wydaje im się, że są uwięzieni we własnym przeznaczeniu. Szarpią się jak zwierzyna we wnykach. Lis podobno potrafi odgryźć sobie łapę, by się uwolnić. Z nami jest tak samo.” Dlugo przyjmowalem bezkrytycznie swiat. Teraz chcemy, by spełniały się wszystkie nasze marzenia – ponieważ tak jest na całym świecie, dobrze o tym wiemy, i nareszcie do tego świata przynależymy… Serce mojej Europy bije w Czestochowie. Nie w Wiedniu, Budapeszcie, Krakowie. Tam sa moje transplantacje. Tutaj zas przy Matce, Czarnej Pani, spełniam się we własnym przeznaczeniu. “Gdyby państwo było czymś dobrym, Cyganie pewnie też by je mieli.” A Matka kazdego rozumie… Wychowalem sie w bogactwie Zaglebia, zdawalem mature przy klejnotach Szczecina. “Tak więc jechałem ku swiatu, żeby to wszystko odnaleźć, a zwłaszcza tę totalna (zadyme) internacjonalnego bazaru, gdzie Mołdawianie rozkładają wprost na ziemi wszystkie skarby Transnistrii i próbują je wymieniać na bogactwa Zakarpacia, klejnoty Szabolcs-Szatmár oraz nieprzebrane dobra prowincji Maramuresz. Chciałem to wszystko zobaczyć i usłyszeć ten babiloński zgiełk języków słowiańskich, ugrofińskich i romańskich, tę wschodnią pstrokaciznę namiotów, knajp z brezentu i dykty i starych autobusów przerobionych na ruchome burdele, chciałem poczuć zapach cygańskich taborów wyładowanych wspaniałościami, którym nie oprze się żadna kobieta ani żaden mężczyzna, ponieważ przybyły z krain, gdzie nikt jeszcze nie dotarł, a tym bardziej nikt z nich nie powrócił.” Gdy próbuję sobie coś przypomnieć, przypomina mi się wszystko inne. Spod dzieciństwa wyłazi Rumunia, spod wakacji u dziadków wychodzi Albania, a teraz, gdy jestem w miarę dorosły, okazuje się, że żyję w okolicy, która przypominała najwcześniejsze zapamiętane obrazy. Kolejne stemple w paszporcie niczego nie zmieniają, bo nie da się ostemplować majaków, które są większe i trwalsze niż wszystkie granice razem wzięte. Granatowa otchłań bydlęcych oczu jest jak lustro, w którym widzimy siebie jako ożywione mięso, obdarzone jednak pewnym rodzajem łaski. Nasze zezwierzecenie kiedys bylo jeszcze silniejsze, uwazam. Świat zrobił się zbyt wielki i trwa trochę zbyt długo, by miał jakiś sens, zauwazyl pan Stasiuk… A ja powiem tak, kamienie z ksiezyca sa jeszcze ‘bez spojrzen,’ kontury maja bardzo ostre. A zaledwie spojrzenia wygładzają rzeczy i krajobrazy. W tych miesiacach wakacji mam udac sie w podroz nad Baltyk. Polskie Morze z molo w Miedzyzdrojach, pokazujacym ograniczonosc ziem do widzenia, pozostaje symbolem jednej a ludzkiej sciezyny ku Bogu. Juz znam polski krajobraz. A opowiadam wam historie moje na Wyspie Sobieszewskiej wciaz jeszcze bedac. “Rzeka rozlewa się spokojnie, szeroko i dziko. Srebrna i świetlista toczy się z głębi ziem, z głębi tego kraju porażonego neurozą, przeżartego histerią. Dlatego staję tu niemal zawsze, żeby popatrzeć na jej melancholijny majestat, na jej spokój, na jej przedwieczność, na jej obojętność. Wyobrażam sobie, że płynie z otchłani najdawniejszego, że przez ułamek, przez okruch czasu przetacza się tą krainą, a potem znika w oddali, w czasach, gdy już nas tutaj nie będzie. Ale nie potrafimy się od niej niczego nauczyć. Patrzymy na jej królewski spokój jak cielę na malowane wrota, jak sroka w gnat, jak szpak w pizdę i nie dociera do nas, że dostaliśmy jedynie wiórek, strużynę wieczności.” Zupelnie niedawno podali informacje o znalezieniu podczas prac polowych przy katedrze szkieletow ludzkich kosci w Czestochowie? W jakiś sposób pożarliśmy się nawzajem i pozostały z nas szkielety, resztki, rzeczy, których ani głód, ani ogień nie chciały tknąć, powiedzialby nie jeden. Na co dzien slyszymy o wypadkach, Wszystkie te nowe auta są trochę wbrew naturze. Po prostu zapala ci się lampka i po ptakach. Stajesz i dzwonisz, jak masz zasięg. Przyjeżdża laweta. Zerwana łączność między człowiekiem a maszyną. “Jak zamówić rybę, gdy tysiąc innych też ją zamawia? Pokornie chciałem brać udział w komunii, jednocześnie będąc obrzydzony koniecznością wspólnoty. Jak jakiś ropiejący wyrostek robaczkowy w tym wielkim ojczystym organizmie lazłem. Jak jakiś nowotwór. Bo zarazem chciałem i zarazem się bałem. Wchodziłem i wychodziłem zaraz w jakąś boczną uliczkę, żeby było cicho i ciemno. Ale zaraz mnie ten blask lucyferyczny wabił na powrót. Nie to, żebym od razu chciał przymierzyć pióropusz za pięć złotych. Ale nie mogłem oderwać wzroku od biologicznej, komórkowej potrzeby wspólnoty. Bo przecież nikt tutaj z nikim nie rozmawiał. Najwyżej po dwoje za rękę, po czworo w rodzinie, a jednocześnie trwali (trwaliśmy?) w chorobliwej bliskości. Właśnie jak komórki, jak wnętrzności bydlęcia wydzielające nieświadomie jakieś enzymy, które utrzymywały nas w kupie. Szedłem tak i rozmyślałem na temat ojczyzny, a zwłaszcza narodu. Czując się nim i zarazem nie czując. Chcąc i nie chcąc jednocześnie.” Kochani Czytelnicy, gestnial moj dzien pod kazda szerokoscia geograficzna, to juz wiecie. “Sobotnie wieczory są pełne zjaw. Ludzie rozdzielają się na siebie i swoje tęsknoty, wysyłają własne półwidzialne wizerunki, by próbowały wszystkich zakazanych rzeczy. Chłopcy przypominają własne sny, gdy idą rozbujani skrajem szosy i wypatrują dziewczyn, które mierzyły dziś sukienki, ale w lustrach materiał ich strojów stawał się niewidzialny i przyglądały się swoim nagim ciałom/…/ To podstawa patriotyzmu: żeby można było wyjechać w każdej chwili i z oddali patrzeć na cień ojczyzny. Jak się wznosi nad krajem i rozpościera niczym atomowy grzyb. Patrzeć na to z oddali i wiedzieć, że tam jest. Że będzie, kiedy wrócisz. Te wszystkie zapachy, zgęstniałe wonie, stężałe wyziewy ziemi i rzeczy od samego dzieciństwa, od narodzin, gdy się pierwszy raz tym zaciągnąłeś. Grochów, Mazowsze i Podlasie. Sztach. Między Małkinią a Bosforem. Przez przełęcz Dujawa w dół, ku śródziemnomorskiemu zlewisku, dalej od lesistego, omszałego, zatęchłego cienia północy. Żeby patrzeć z oddali i sprawdzać, jak daleko sięga. Mój kraj. Mój biedny, opuszczony kraj. Wszystkie kraje są opuszczone, ale mój najbardziej. Jadę na południe, by widzieć to tak wyraziście jak w proroczym śnie. Z Preszowa, z Miszkolca, z Budapesztu, z Belgradu patrzeć, jak na północnym horyzontem podnosi się gigantyczny majak kraju. Niczym Godzilla. W koronie, w płaszczu purpurowym, w złotych butach na obcasie. Im dalej, tym, tym większy i starszy. Przedwieczny kłębiasty stwór. Po to się jedzie jak najdalej. Na koniec kontynentu, na skraj lądu, na brzeg wód, żeby patrzeć jak cię ściga cień. Na Bałkany. Do krainy śmierci, żeby wspominać niewinność ojczyzny, żeby wspominać jej dziewictwo/…/ I (co) mi zrobią, bo jestem Polakiem, który kocha wolność. Będę szczał pod każdym prezydentem, jaki się nawinie, i o każdym prezydencie będę myślał, co mi się spodoba. Albo w ogóle nie będę o nich myślał, bo nie zasłużyli.” I teraz widzicie z pewnoscia jaka jest roznica miedzy Panem Stasiukiem a mna, ze ja bynajmjniej chcialem “uczestniczyc w zyciu”, a pan Stasiuk tylko patrzeć… Doświadczyć całego swojego potencjału: duchowego, intelektualnego, uczuciowego. I spotkać kogoś, kto to jeszcze potrafi uwolnić. I nie przegapić. “Ludzie uważali, że Niemcy są zadbani i uczciwi. Płacili za jajka i kury. Najbliższe getto było dwadzieścia kilometrów na zachód. Treblinka – ponad trzydzieści, trochę bardziej na północ. Wieś miała znikome pojęcie o tych zwiastunach nowoczesności.” Kochany moj Boze, Panie ziemi i nieba, “wiem, że jesteś zajęty, że nie masz czasu, że dziś odwiedzasz piekło, ale uważam, że powinieneś rozpędzić mój naród na cztery wiatry. Powinieneś przepędzić go od siebie jak tych przekupniów ze świątyni. Na jakąś pustynię ich wygnać, żeby się tułali jak Żydzi. Żeby im się nie wydawało, że mają do Ciebie jakiś grupowy dostęp, że ich będziesz zbiorowo rozpatrywał i liczył im te wszystkie plemienne zasługi, które sobie wyobrażają, zapisują i potem w nie wierzą. Że to są zasługi przed Tobą. Panie, ja bym ich na Twoim miejscu rozgonił po całym świecie na tysiąclecia jak naród Izraela i dopiero by się okazało, ile są warci. Jakby nie mieli tego swojego Mazowsza, Kieleckiego, Grunwaldu, tych wszystkich listopadów, styczniów i wrześniów dymiących spalonym mięsem, toby się okazało. Jakby nic nie mieli. Jakby nie mieli żadnego Ruska, Niemca ani Żyda na usprawiedliwienie, ani tego swojego papieża by nie mieli na pogański kult, tylko na sto kilometrów piasek, toby było wiadomo, czy oni wierzą, czy tylko robią narodowy interes. Piasek i wieczność. Tak bym zrobił.” Kochani, warto walczyć o to samo co zawsze. O siebie. “Żeby się nie dać sformatować, że trzeba zwyciężać, zarabiać, kupować. Nie dać się przerobić na szczura, tylko znaleźć niszę i dzięki niej nie dać się wrobić w cały ten śmietnik, który sączy w nas popkultura, żeby przerabiać na konsumentów, na pożeraczy badziewia. Pawiańscy i papuzi jak zwykle jesteśmy. Nie braliśmy udziału w budowie tej postnowoczesnej rzeczywistości i zbieramy resztki z jej stołu. Machamy ogonem kiedy możemy kupić nowego iPhone’a, jakby o to w tej wolności chodziło. Wzięliśmy z taniego supermarketu gotowe stroje oraz zachowania i małpujemy jakieś globalne plemiona z telewizji. Natychmiast weszliśmy w cudze buty. Nie my jedni. Trudno się z tego wydobyć. Całe to gadanie, że Zachód jest cywilizacją indywidualistów, to ściema. Odgrywamy parę ról, i tyle. Tracimy tożsamość.” Podróżować znaczy żyć. A w każdym razie juz mozemy żyć podwójnie, potrójnie, wielokrotnie. A teraz nawet kosmos jest za cudownym zyciem. A nigdy nie widać życia lepiej niż jesienią…to wiedzcie. “Duchowo jesteśmy w całkowitej dupie. Życie wewnętrzne zastąpiły nam internet oraz zakupy.” Tak, nie mam wyobraźni, i dlatego powinienem się pakować, upychać po kieszeniach drobiazgi, paszport, jakieś pieniądze, powinienem wybierać się w drogę, żeby sprawdzić, jak jest naprawdę. Na nizinach oczy nie odpoczywaja. Nie mam nic przeciwko centrum, ale bardziej pociągają mnie peryferie. Już teraz środek kontynentu staje się coraz bardziej zunifikowany. Metropolie przestają się różnić. Niedługo będzie je można rozpoznać tylko na podstawie szacownych i martwych zabytków. Jeśli w ogóle te zabytki da się jeszcze dostrzec spod jaskrawej powłoki współczesności: te same nazwy hotelowych sieci, te same reklamy, te same bankomaty, marki piwa, takie same parkomaty, ten sam układ półek w supermarketach oraz repertuar w kinach. Myślę, że już niebawem będziemy podróżować na peryferie, na granice kontynentu, do krain, gdzie wysiadują stare kobiety w chustkach. Chciałem powracać do własnych uczuć, tak jak powraca się do pierwszej miłości. Nigdy się to nie udawało, ale zawsze próbowałem. Mamy fioła z tą dzisiejszą wolnością, to widzi pan Stasiuk. “Wolnością mają być te stada dzieciaków zniewolonych telewizją i reklamą? Sformatowanych osiemnastolatków w garniturach studiujących na szpanerskich uczelniach biznesowych? Każdego roku nieodmiennie nie mogę oderwać wzroku od tej przemiany. Wciąż nadchodzi i wciąż jest tak, jakby przyszła pierwszy raz. Być może to jest sposób, by wyrwać nas z monotonii dni, której jedynym sensem jest to, że przybliża nas do śmierci. Oglądamy coroczne zamieranie, coroczny pogrzeb świata, by zyskać pozór własnej nieśmiertelności? (…) Czymś tam się okryłem i patrzyłem, jak się podnosi mgła, jak wstaje słońce, jak się rozwija splendor schyłku, śmierci i jesieni. Na czerwień buków, na żółknącą zieleń brzóz i burość olch, które co roku zamierają bez ostentacji. Pod niebem przesłoniętym perłową łuską chmur, przez którą raz po raz przesączało się światło z tamtej strony. Wyraziste i ostre jak w żadnej innej porze roku. Dlaczego? Żebyśmy się napatrzyli, żeby obraz wraził się na wieki w źrenicę i nerwami zawędrował do pamięci, do serca, do duszy – w co tam sobie kto wierzy. Żeby został, bo przecież z czasem, z upływem, z wiekiem zostanie jako pociecha tylko on jako dowód, żeśmy w ogóle istnieli. Po to wyświetla się nam ta jesień w glorii i jakaś hiperrealna. Pora skompresowana, intensywna jak tuż przed klęską. Z obfitością barw po lasach i ogrodach. Krew, złoto, ogień. Alchemia. Owoce w sadach i ciężkie, cieliste głowy dyń zalegające tysiącami pola.” Kochani, bylem za duży, by istnieć w zwyczajny sposób. I teraz staje w mentalnym rozkroku i pisze wam o tym, co pozostaje po nas, zaiste popiol i diament. Ale spojrzenie z matczynego okna rozwija wyobraznie. Bylem w Meksyku w styczniu 2009, to wam mowilem. A potem napisalem ksiazke pt. “Spojrzenie z mojego okna.” Ale to jeszcze wtedy nie bylo spojrzenie, a jedynie wygladanie z okna mlodosci. Jak powiedzialem to nie raz, mieszkalem w Nowogrodku mojego dziecinstwa. “Noc, noc, noc, kowal Kruk opowiadal przez sen historię bez końca, długą jak życie wszystkich ludzi, jakby chciał wyspowiadać się ze wszystkiego, co widział, co słyszał, wyspowiadać się ze wszystkich rzeczy dobrych, złych i obojętnych, bo życie najprawdopodobniej jest odmianą grzechu, o czym można zapomnieć w dzień, lecz noc nie zna litości (…) Serce wtedy ledwo bije, zamiera, ledwo przetacza truchlejącą krew i nawet najmniejsza kropla blasku nie rozcieńcza zgęstniałej z lęku materii i można tylko czekać, aż szyby pokryje granatowa farbka świtu. Tylko to można zrobić.” Spojrzcie, w nocy umarli moi przyjaciele. Jakby Wiedzieli, że najlepsza opowieść musi mieć niejasny, a zarazem narkotyczny początek. Dnia pewnego majowego ujrzalem grob matki. A wiec jestem juz starszy przynajmniej o rok, zauwazcie to. Grób jest potrzebny żeby wiedzieć, skąd się jest. To pogańskie pragnienie, żeby były szczątki i żeby było dokąd pójść zaczerpnąć siły. Wrócić do przeszłości, do miejsca, z którego się wziąłeś. Bardzo możliwe, że człowiek odczuwa swoje istnienie dopiero wtedy, gdy czuje na skórze dotyk bezimiennej przestrzeni, która łączy nas z najdawniejszym czasem, ze wszystkimi umarłymi, z prehistorią, gdy umysł dopiero oddzielał się od świata i jeszcze nie zdawał sobie sprawy ze swojego sieroctwa… Czułem potem stopniowo, jak czas ujęty dotąd w ludzkie formy rozlewal się i powracal do swojej pierwotnej formy. Tutaj, w Zabkowicach (kiedys miasteczko, obecnie dzielnica Dabrowy Gorniczej), po smierci przyjaciol, czas był wszechobecny jak wilgoć w powietrzu. Trawił domy i statki, toczył twarze i pejzaż, szklanki w barach i towary w sklepach. On po prostu przepalił, przeżarł delikatną powłokę minut, godzin i dni, i wziął w posiadanie całą przestrzeń, wszystkie widzialne i niewidzialne rzeczy, i ludzkie myśli też. Dziecko wierzy naiwnie we wszystko. Wychodziłem do szkoły o wpół do siodmej i nie miałem pojęcia, że na świecie jest komunizm co prawda w domu matka mówiła o takich rzeczach, ponieważ to, w czym wszyscy braliśmy udział, było po prostu życiem… Ale ona chcial nauczyc mnie uczestnictwa. No bo jak to jest? Że z czasem oddalamy się od miejsca własnych narodzin i to ma być ucieczka, zdrada, emigracja? I wszystko, co robimy jest próbą powrotu? (…) Jak to jest? Że im szersze zataczamy kręgi, tym wyraźniejszy jest środek tego krążenia i tym silniejsze przyciąganie? W moim przypadku tym centrum swiata i uczuc byla i pozostanie matka. Jakze w dziecinstwie po kazdym oddaleniu bardzo szybko powracalem pod skrzydla matki… Ona teraz odeszla ale bardzo blisko. A ja zostalem ojcem dla nowych Jimow mojej polskiej ziemi. Pamiętam tez pewnego slonecznego dnia powiedziałem mojemu koledze z klasy w szkole, że zawsze byłem za królami i cesarzami, że teraz, w tym marnym czasie, szczególnie mi ich brakuje, ponieważ demokracja nie zaspokaja pragnień estetycznych ani mitologicznych i człowiek czuje się w niej nieco opuszczony… W dzieciństwie: wychodziłeś z domu i były tylko kształty i kolory. To dorośli mieli wszystko jakoś ponazywane, żeby się nie pogubić w życiu. A to cos “ostatnie” nazwali choroba taka czy inna. Choroba cię zmienia, zabiera powoli ze świata. Stajesz się trochę starcem, trochę dzieckiem… Bedziemy konczyc. Zaczalem jezdzic do swiata. Zwykli szarzy ludzie jadą, ze Wschodu na Zachód. Jak kiedyś Attyla, Czyngis-chan i Tamerlan. Takie myśli miałem nad Sprewą w postmodernistycznych, szklistych świetlistych przestrzeniach. Tak, to zawsze pomagało przenieść się gdzie indziej, chociażby w myślach. Być na miejscu i zarazem nie być… Spalac sie trzeba, ponyslalem raz. Co ci w ogóle przyszło do głowy z tym spaleniem? Że co? Że to tak ładnie, że nic nie zostaje, tylko duch się będzie unosił w przestrzeniach nieskończonych? Że nie oddasz swojego wychudzonego ciała na rozkład, żeby powoli weszło w ziemię? Szkielet zaś żyłby wiecznie. I przyciągał myśli, ożywiał pamięć. Przecież wciąż jesteśmy dzicy i potrzebujemy totemów, potrzebujemy fetyszy. Myśl musi czegoś dotykać… A ze mna szla Polska. Nadeszla wiekopomna solidarnosc, teraz juz zardzewiala, w telewizji znow jak podczas rewolucji w Rosji kobiety odczytaly obwieszczenie o powstaniu Trzeciej Rzeczypospolitej. “Wiem, że jestem jak hiena. Przyjechałem już po wszystkim. Przyjechałem na gotowe. Muszę tylko uważać na ostrzeżenia o minach. Zbieram jakieś resztki. Przyjechałem, gdy już nikt nie przyjeżdża. Jeszcze tylko urzędnicy i trochę wojska. To ostatnie w mojej części świata w czasach pokoju zawsze wygląda tak samo: jest smutne i trochę śmierdzi. Nareszcie wolni. Bez lęku. Z aparatami. Lud postkolonialny. Jednak najbardziej udręczony nie przez obcych, tylko przez swoich i przez całe stulecia. Teraz robił jednorazowe zdjęcia w jednorazowych butach. Wytatuowany i posypany jakimś błyszczącym badziewiem. Polska. Zmartwychwstała.” Ale wydaje mi sie, ze Polska zmartwychwstała w epoce nie na jej miare. Czy ktoś będzie przystawał w tym miejscu, by oglądać minione? Za sto, za dwieście lat.I czy przeszłość będzie wtedy jeszcze w ogóle istniała? Czy ktoś jej będzie potrzebował, by cokolwiek zrozumieć z własnego życia? Bardzo możliwe, że będzie istniała tylko przyszłość. Wcale bym się nie zdziwił. Będziemy tęsknić tylko do przyszłego. Do tego, co tam sobie wymarzymy. Tęsknota przeszłością zostanie wykorzeniona. Zwyczajnie. Zmienią się mózgi. Będziemy myśleć tylko o tym, co sobie kupimy. Jaka sobie jeszcze zrobimy przyjemność. Nie będzie żadnych duchów, wspomnień, pamięci i każdego dnia trzeba będzie zaczynać od nowa… Powracam na koniec do mojego pielgrzymowania. Tak wiec błąkałem się po globe ziemskim z nadzieją, że pomysł i plan odsłonią się w sposób naturalny. Że sens w końcu się objawi, ponieważ sens istnieje. Dlatego każdego roku wypuszczam się w podróż coraz dalej i dalej. Na koniec kontynentu, żeby zostawał tylko powrót. Męczyłem się i przeklinałem. Rzeczywistość pełna jest znaków, tylko trzeba je umieć odczytywać. A teraz uwazam, ze to wszystko tylko mi się śniło… Wdzieczny za podarowany czas, pozostaję teraz z wami, kochani Czytelnicy, na modlitwie o pokoj dla calego swiata.

Freedom of mind is the real freedom.

Stanislaw Barszczak, The mind is not yet free…

There is no freedom of thought in Poland. The mind is not yet free. I was born a Pole, but I swear a solemnity that I will not die as a Pole. Divine laws are not infallible. I want us to be Poles. We are born intellectuals. Let us do everything so that the laws and principles implemented in us become the law of the universal world, ultimately useful. In connection with the above, I pass here the thinking of a noble Indian. I would like to support a few sentences by Bhimrao Ramji Ambedkar (1891-1956), the thoughts of whom seem to be valid in our difficult times. I measure the progress of a community by the degree of progress which women have achieved… Freedom of mind is the real freedom. A person whose mind is not free though he may not be in chains, is a slave, not a free man. One whose mind is not free, though he may not be in prison, is a prisoner and not a free man. One whose mind is not free though alive, is no better than dead. Freedom of mind is the proof of one’s existence, Dr Bhimrao Ramji Ambedkar said. The relationship between husband and wife should be one of closest friends. If I find the constitution being misused, I shall be the first to burn it. In the Hindu religion, one can[not] have freedom of speech. If the Hindu fail to provide any such instructions, he must follow in the footsteps of the great men. He is not supposed to reason. Hence, so long as you are in the Hindu religion, you cannot expect to have freedom of thought. On the 26th of January 1950, we are going to enter into a life of contradictions. In politics we will have equality and in social and economic life we will have inequality. In politics we will be recognizing the principle of one man one vote and one vote one value. In our social and economic life, we shall, by reason of our social and economic structure, continue to deny the principle of one man one value. How long shall we continue to live this life of contradictions? How long shall we continue to deny equality in our social and economic life? If we continue to deny it for long, we will do so only by putting our political democracy in peril. We must remove this contradiction at the earliest possible moment or else those who suffer from inequality will blow up the structure of political democracy which this Assembly has so laboriously built up. Unlike a drop of water which loses its identity when it joins the ocean, man does not lose his being in the society in which he lives. Man’s life is independent. He is born not for the development of the society alone, but for the development of his self too. Cultivation of mind should be the ultimate aim of human existence. Life should be great rather than long. Humans are mortal. So are ideas. An idea needs propagation as much as a plant needs watering. Otherwise both will wither and die. Indifferentism is the worst kind of disease that can affect people. Constitutional morality is not a natural sentiment. It has to be cultivated. We must realise that our people have yet to learn it. Democracy in India is only a top-dressing on an Indian soil which is essentially undemocratic. Though, I was born a Hindu, I solemnly assure you that I will not die as a Hindu. History shows that where ethics and economics come in conflict, victory is always with economics. Vested interests have never been known to have willingly divested themselves unless there was sufficient force to compel them. Lost rights are never regained by appeals to the conscience of the usurpers, but by relentless struggle…. Goats are used for sacrificial offerings and not lions. The teachings of Buddha are eternal, but even then Buddha did not proclaim them to be infallible. The religion of Buddha has the capacity to change according to times, a quality which no other religion can claim to have… Now what is the basis of Buddhism? (what is the basis of Christianity?, an author’s problem). If you study carefully, you will see that Buddhism is based on reason. There is an element of flexibility inherent in it, which is not found in any other religion. The Hindus criticise the Mahomedans for having spread their religion by the use of the sword. They also ridicule Christianity on the score of the Inquisition. But really speaking, who is better and more worthy of our respect – the Mahomedans and Christians who attempted to thrust down the throats of unwilling persons what they regarded as necessary for their salvation, or the Hindu who would not spread the light, who would endeavour to keep others in darkness, who would not consent to share his intellectual and social inheritance with those who are ready and willing to make it a part of their own make-up? I have no hesitation in saying that if the Mahomedan has been cruel, the Hindu has been mean; and meanness is worse than cruelty. It is not enough to be electors only. It is necessary to be law-makers; otherwise those who can be law-makers will be the masters of those who can only be electors (Bhimrao Ramji Ambedkar, Writings And Speeches). I do not want that our loyalty as Indians should be in the slightest way affected by any competitive loyalty whether that loyalty arises out of our religion, out of our culture or out of our language. I want all people to be Indians first, Indian last and nothing else but Indians. Constitution is not a mere lawyers document, it is a vehicle of Life, and its spirit is always the spirit of Age. Equality may be a fiction but nonetheless one must accept it as a governing principle. Justice has always evoked ideas of equality, of proportion of compensation. Equity signifies equality. Rules and regulations, right and righteousness are concerned with equality in value. If all men are equal, then all men are of the same essence, and the common essence entitles them of the same fundamental rights and equal liberty… In short justice is another name of liberty, equality and fraternity. A bitter thing cannot be made sweet. The taste of anything can be changed. But poison cannot be changed into nectar. Why does a human body become deceased? The reason is that as long as the human body is not free from suffering, mind cannot be happy. If a man lacks enthusiasm, either his body or mind is in a deceased condition… Now what saps the enthusiasm in man? If there is no enthusiasm, life becomes drudgery – a mere burden to be dragged. Nothing can be achieved if there is no enthusiasm. The main reason for this lack of enthusiasm on the part of a man is that an individual looses the hope of getting an opportunity to elevate himself. Hopelessness leads to lack of enthusiasm. The mind in such cases becomes deceased… When is enthusiasm created? When one breaths an atmosphere where one is sure of getting the legitimate reward for one’s labor, only then one feels enriched by enthusiasm and inspiration. I like the religion that teaches liberty, equality and fraternity. So long as you do not achieve social liberty, whatever freedom is provided by the law is of no avail to you. Slavery does not merely mean a legalised form of subjection. It means a state of society in which some men are forced to accept from others the purposes which control their conduct. A great man is different from an eminent one in that he is ready to be the servant of the society. A just society is that society in which ascending sense of reverence and descending sense of contempt is dissolved into the creation of a compassionate society. For a successful revolution it is not enough that there is discontent. What is required is a profound and thorough conviction of the justice, necessity and importance of political and social rights. I do not know whether you draw a distinction between principles and rules. But I do… Rules are practical; they are habitual ways of doing things according to prescription. But principles are intellectual; they are useful methods of judging things… The principle may be wrong, but the act is conscious and responsible. The rule may be right, but the act is mechanical. A religious act may not be a correct act, but must at least be a responsible act. To permit this responsibility, religion must mainly be a matter of principles only. It cannot be a matter of rules. The moment it degenerates into rules it ceases to be religion, as it kills the responsibility which is the essence of a truly religious act. Every man who repeats the dogma of Mill that one country is no fit to rule another country must admit that one class is not fit to rule another class. A historian ought to be exact, sincere and impartial; free from passion, unbiased by interest, fear, resentment or affection; and faithful to the truth, which is the mother of history the preserver of great actions, the enemy of oblivion, the witness of the past, the director of the future. In 1931, when Ambedkar met Gandhi for the first time, Gandhi questioned him about his sharp criticism of the Congress (which, it was assumed, was tantamount to criticising the struggle for the Homeland). “Gandhiji, I have no Homeland,” was Ambedkar’s famous reply. “No Untouchable worth the name will be proud of this land.” Religion is for man and not man for religion. Every man must have a philosophy of life, for everyone must have a standard by which to measure his conduct. And philosophy is nothing but a standard by which to measure. Political tyranny is nothing compared to the social tyranny and a reformer who defies society is a more courageous man than a politician who defies Government. A safe army is better than a safe border. The basic idea underlying religion is to create an atmosphere for the spiritual development of the individual. The outcaste is a bye-product of the caste system. There will be outcastes as long as there are castes. Nothing can emancipate the outcaste except the destruction of the caste system. My definition of democracy is – A form and a method of Government whereby revolutionary changes in the social life are brought about without bloodshed. That is the real test. It is perhaps the severest test. But when you are judging the quality of the material you must put it to the severest test. If you ask me, my ideal would be the society based on liberty, equality and fraternity. An ideal society should be mobile and full of channels of conveying a change taking place in one part to other parts. One cannot have any respect or regard for men who take the position of the reformer and then refuse to see the logical consequences of that position, let alone following them out in action. How many generations of ours have worn themselves out by rubbing their foreheads on the steps of the god? But when did the god take pit on you? What big thing has he done for you? Generation after generation, you have been used to clean the village of its garbage and god gave you the dead animals to eat. In spite of all that, god did not show you any pity. It is not this god that you worship, it is your ignorance, B.R. Ambedkar had spoken. Caste is another name for control. Caste puts a limit on enjoyment. Caste does not allow a person to transgress caste limits in pursuit of his enjoyment. That is the meaning of such caste restrictions as inter-dining and inter-marriage … These being my views I am opposed to all those who are out to destroy the Caste System. Once you clear the minds of the people of this misconception and enable them to realise that what they are told is religion is not religion, but that it is really law, you will be in a position to urge its amendment or abolition. I refuse to join with them in performing the miracle – I will not say trick – of liberating the oppressed with the gold of the tyrant, and raising the poor with the cash of the rich. The fallacy of the socialists lies in supposing that because in the present stage of European society property as a source of power is predominant, the same is true of India, or the same was true of Europe in the past. Religion, social status, and property are all sources of power and authority which one man has to control the liberty of another. One is predominant at one stage; the other is predominant at another stage. That is the only difference. If liberty is the ideal, and if liberty means the destruction of the dominion which one man holds over another, then obviously it cannot be insisted upon that economic reform must be the one kind of reform worthy of pursuit. If the source of power and dominion is, at any given time or in any given society, social and religious, then social reform and religious reform must be accepted as the necessary sort of reform. Under the rule of the Peshwas in the Maratha country, the Untouchable was not allowed to use the public streets if a Hindu was coming along, lest he should pollute the Hindu by his shadow. The Untouchable was required to have a black thread either on his wrist or around his neck, as a sign or a mark to prevent the Hindus from getting themselves polluted by his touch by mistake. In Poona, the capital of the Peshwa, the Untouchable was required to carry, strung from his waist, a broom to sweep away from behind himself the dust he trod on, lest a Hindu walking on the same dust should be polluted. In Poona, the Untouchable was required to carry an earthen pot hung around his neck wherever he went—for holding his spit, lest his spit falling on the earth should pollute a Hindu who might unknowingly happen to tread on it. Law and order are the medicine of the politic body and when the politic body gets sick, medicine must be administered. Plato had no perception of the uniqueness of every individual, of his incommensurability with others, of each individual as forming a class of his own. He had no recognition of the infinite diversity of active tendencies, and the combination of tendencies of which an individual is capable. Democracy is not merely a form of Government…It is essentially an attitude of respect and reverence towards fellowmen. Religion, social status, and property are all sources of power and authority which one man has, to control the liberty of another. The protagonists of chaturvarnya do not seem to have considered what is to happen to women in their system. Are they also to be divided into four classes, Brahmin, Kshatriya, Vaishya and Shudra? Or are they to be allowed to take the status of their husbands? If the status of the woman is to be the consequence of marriage, what becomes of the underlying principle of chaturvarnya—namely, that the status of a person should be based upon the worth of that person? If they are to be classified according to their worth, is their classification to be nominal or real? Annihilation of Caste is a breach of peace. You must abolish your slavery yourselves. Do not depend for its abolition upon god or a superman. Remember that it is not enough that a people are numerically in the majority. They must be always watchful, strong and self-respecting to attain and maintain success. We must shape our course ourselves and by ourselves. The path of social reform like the path to heaven at any rate in India, is strewn with many difficulties. Social reform in India has few friends and many critics. There can thus be no manner of doubt that the Muslim Society in India is afflicted by the same social evils as afflict the Hindu Society. Indeed, the Muslims have all the social evils of the Hindus and something more. That something more is the compulsory system of purdah for Muslim women. As a consequence of the purdah system a segregation of the Muslim women is brought about. While I am prepared to bear with the imperfections and shortcomings of the society in which I may be destined to labour, I feel I should not consent to live in a society which cherishes wrong ideals, or a society which, having right ideals, will not consent to bring its social life into conformity with those ideals. To leave inequality between class and class, between sex and sex, which is the soul of Hindu society, and to go on passing legislation relating to economic problems is to make a farce of our constitution and to build a palace on a dung heap. The saints have never, according to my study, carried on a campaign against caste and untouchability. They were not concerned with the struggle between men. They were concerned with the relation between man and god. They did not preach that all men were equal. They preached that all men were equal in the eyes of god – a very different and a very innocuous proposition, which nobody can find difficult to preach or dangerous to believe in. Pakistan is merely another manifestation of a cultural unit demanding freedom for the growth of its own distinctive culture. The Hindus accuse the Muslims of contumacy. The Muslims accuse Hindus of meanness. Both, however, forget that the communal problem exists not because the Muslims are extravagant and insolent in their demands and the Hindus are mean and grudging in their concessions. It exists and will exist wherever a hostile majority is brought face to face against a hostile minority. But once a missionary religion, Hinduism perforce ceased to be a missionary religion after the time when the Hindu society developed its system of castes. For, caste is incompatible with conversion. The physical and intellectual effects of purdah are nothing as compared with its effects on morals. The origin of purdah lies of course in the deep-rooted suspicion of sexual appetites in both sexes and the purpose is to check them by segregating the sexes. But far from achieving the purpose, purdah has adversely affected the morals of Muslim men. Owing to purdah a Muslim has no contact with any woman outside those who belong to his own household. The Musalman, remaining faithful to his religion, has not progressed; he has remained stationary in a world of swiftly moving modern forces. It is, indeed, one of the salient features of Islam that it immobilizes in their native barbarism, the races whom it enslaves. It is fixed in a crystallization, inert and impenetrable. It is unchangeable; and political, social or economic changes have no repercussion upon it… Having been taught that outside Islam there can be no safety; outside its law no truth and outside its spiritual message there is no happiness, the Muslim has become incapable of conceiving any other condition than his own, any other mode of thought than the Islamic thought. He firmly believes that he has arrived at an unequalled pitch of perfection; that he is the sole possessor of true faith, of the true doctrine, the true wisdom ; that he alone is in possession of the truth – no relative truth subject to revision, but absolute truth… The religious law of the Muslims has had the effect of imparting to the very diverse individuals of whom the world is composed, a unity of thought, of feeling, of ideas, of judgement. Islam is a close union of the spiritual and the temporal; it is the reign of a dogma, it is the heaviest chain that humanity has ever borne…. Islam has its beauties as a religion;…. But to the human reason Islamism has only been injurious. The minds that it has shut from the light were, no doubt, already closed in their own internal limits; but it has persecuted free thought, I shall not say more violently than other religions, but more effectually. It has made of the countries that it has conquered closed field to the rational culture of the mind. What is, in fact -essentially distinctive of the Musalman is his hatred of science, his persuasion that research is useless, frivolous, almost impious – the natural sciences, because they are attempts at rivalry with God; the historical sciences, because they apply to times anterior to Islam, they may revive ancient heresies. Renan concludes by saying: – Islam, in treating science as an enemy, is only consistent, but it is a dangerous thing to be consistent. To its own misfortune Islam has been successful. By slaying science it has slain itself; and is condemned in the world to a complete inferiority. Similar fear was expressed by Lala Lajpatrai in a letter. There is one point more which has been troubling me very much of late and one which I want you to think carefully and that is the question of Hindu-Mohamedan unity. I have devoted most of my time during the last six months to the study of Muslim history and Muslim Law and I am inclined to think, it is neither possible nor practicable. Assuming and admitting the sincerity of the Mohamedan leaders in the Non-cooperation movement, I think their religion provides an effective bar to anything of the kind. You remember the conversation, I reported to you in Calcutta, which I had with Hakim Ajmalkhan and Dr. Kitchlew. There is no finer Mohamedan in Hindustan than Hakimsaheb but can any other Muslim leader override the Quran ? I can only hope that my reading of Islamic Law is incorrect, and nothing would relieve me more than to be convinced that it is so. But if it is right  then it comes to this that although we can unite against the British we cannot do so to rule Hindustan on British lines, we cannot do so to rule Hindustan on democratic lines. What is then the remedy ? I am not afraid of seven crores in Hindustan but I think the seven crores of Hindustan plus the armed hosts of Afghanistan, Central Asia, Arabia, Mesopotamia and Turkey will be irresistible. I do honestly and sincerely believe in the necessity or desirability of Hindu-Muslim unity. I am also fully prepared to trust the Muslim leaders, but what about the injunctions of the Quran and Hadis ? The leaders cannot override them. Are we then doomed ? I hope not. I hope learned mind and wise head will find some way out of this difficulty. In the fight for swaraj you fight with the whole nation on your side. In this, you have to fight against the whole nation – and that too, your own. The real explanation of this failure of Hindu-Muslim unity lies in the failure to realize that what stands between the Hindus and Muslims is not a mere matter of difference, and that this antagonism is not to be attributed to material causes. It is formed by causes which take their origin in historical, religious, cultural and social antipathy, of which political antipathy is only a reflection. These form one deep river of discontent which, being regularly fed by these sources, keeps on mounting to a head and overflowing its ordinary channels. Any current of water flowing from another source however pure, when it joins it, instead of altering the colour or diluting its strength becomes lost in the main stream. The silt of this antagonism which this current has deposited, has become permanent and deep. So long as this silt keeps on accumulating and so long as this antagonism lasts, it is unnatural to expect this antipathy between Hindus and Muslims to give place to unity. If Islam and Hinduism keep Muslims and Hindus apart in the matter of their faith, they also prevent their social assimilation. That Hinduism prohibits intermarriage between Hindus and Muslims is quite well known. This narrow-mindedness is not the vice of Hinduism only. Islam is equally narrow in its social code. It also prohibits intermarriage between Muslims and Hindus. With these social laws there can be no social assimilation and consequently no socialization of ways, modes and outlooks, no blunting of the edges and no modulation of age-old angularities. In my opinion, it is only when Hindu society becomes a casteless society that it can hope to have strength enough to defend itself. Without such internal strength, swaraj for Hindus may turn out to be only a step towards slavery. Every Congressman who repeats the dogma of Mill that one country is not fit to rule another country must admit that one class is not fit to rule another class. The conception of secular state is derived from the liberal democratic tradition of west. No institution which is maintained wholly out of state funds shall be used for the purpose of religious instruction irrespective of the question whether the religious instruction is given by the state or any other body. In every country the intellectual class is the most influential class. This is the class which can foresee advice and lead. In no country does the mass of the people live the life for intelligent thought and action. It is largely imitative and follows the intellectual class. There is no exaggeration in saying that the entire destination of the country depends upon its intellectual class. If the intellectual class is honest and independent, it can be trusted to take the initiative and give a proper lead when a crisis arises. It is true that the intellect by itself is no virtue. It is only a means and the use of a means depends upon the ends which an intellectual person pursues. An intellectual man can be a good man but he may easily be a rogue. Similarly an intellectual class may be a band of high-souled persons, ready to help, ready to emancipate erring humanity or it may easily be a gang of crooks or a body of advocates of narrow clique from which it draws its support. Untouchability shuts all doors of opportunities for betterment in life for Untouchables. It does not offer an Untouchable any opportunity to move freely in society; it compels him to live in dungeons and seclusion; it prevents him from educating himself and following a profession of his choice. (quote end)


Moim najszcześliwszym rodakom

Weihnachten Markt und Straßen steh’n verlassen, Still erleuchtet jedes Haus, Sinnend geh’ ich durch die Gassen, Alles sieht so festlich aus. An den Fenstern haben Frauen Buntes Spielzeug fromm geschmückt, Tausend Kindlein steh’n und schauen, Sind so wunderstill beglückt. Und ich wandre aus den Mauern Bis hinaus in’s freie Feld, Hehres Glänzen, heil’ges Schauern! Wie so weit und still die Welt! Sterne hoch die Kreise schlingen, Aus des Schnees Einsamkeit Steigt’s wie wunderbares Singen – O du gnadenreiche Zeit!

(Joseph Freiherr von Eichendorff Aus der Sammlung Geistliche Gedichte)

Boże Narodzenie (tlum.Stanislaw Barszczak)
Rynek i ulice stoja porzucone, Stopniowo z cicha zaświeci każdy dom, Spiewnie mi, zatem celowo chodzę po ulicach, A wszystko wygląda tak uroczo. W oknach są kobiety, Kolorowe zabawki zdobione religijnie, Tysiąc małych dzieci, one stoją i patrzą
Są tak cudownie szczęśliwe. I ja wychodzę z murowanych ścian Az po otwarte pole, Na jasne błyszczące, święte sniegowe prysznice, Jak daleko i jak cicho (jawi sie) świat! Gwiazdy wysoko otaczają kręgi nieba, A z śniegowej samotności, Stuletnia rośnie wspaniała pieśn- O jakze łaskawy czas!

(Joseph Freiherr von Eichendorff Z kolekcji wierszy duchowych)

Please joining and welcoming God

Stanislaw Barszczak, Waiting for the Supernowa star…
There’s a time, there’s a time, Time for summer and for snow, Time for love to grow, And to end in lonely tears. There’s a place I adore, That I fear I’ll see no more, I will see no more, Though I live for a hundred years. America has much to learn from Europe’s current condition. The decline in religious faith has led to a universal weakening of European society and a loss of confidence in the value of its civilization. The effects have been grave: throngs of unassimilated immigrants, military threats from abroad, and confusion about national identity. America, by contrast, still shows many signs of strength. Nonetheless, should we lose our sense of shared identity, Europe’s path likely awaits. What can Americans learn from Europe? Does America have hidden strengths which, if properly used, will allow us to avoid a similar fate? And are there areas in which Europe is faring better than we are? I recently spoke about it at Polish Parish in Ealing Broadway, West London. The city has a thousand lanterns, but I have thousands of dreams about which I would like to tell you. All the women of this world are flying higher than the stars. I know that, that’s why I am looking for your hands. So, just grow up, grow with me. Most of the women of today, you find them in me. Because I want to show you my paradise. Let me summarize it. Years ago, the retired Pope Benedict was in Fatima and asked the faithful Christian there: where is Abel? Because the Catholic Church society turned to Cain’s path. And today he writes: church unity is in danger? I ask: what for? Probably not the supernova star in the universe is the matter. However, the latter would enrich the universe with new elements, in essence a new quality. In the latest technical era, in the world of high technologies, human civilization is already opening very clearly to its epoch-making event, the conquest of the planet Mars. You can see that through internet. But what strikes me here is the fact that the “study” of the planet, since 2012 the computers of the “Curiosity” rover caused an avalanche of information about what it may one find on Mars. There were “alliens” there etc. And a beautiful photo from the surface of the planet is shown. Though in this way we Earthmen are the rarest in the universe but wise men at all and let the “alliens” and others ones just admire us. Despite all my thinking of today, I think that you have to take a “trip to Mars.” And this is my final decision. So, please joining and welcoming God. A scholar from France great Laplace, said to general Napoleon once day: “I do not need the concept of God”. But, after all, death is not the ultimate hope for mankind. And God is principle opposition in the world, I believe. Vote for this notion please. For Mars is the Earth that has never been, I think. This my courage is not caused by Christian’s opportunism. There are many issues that need to be taken from theistic position like, I ponder, the problem of mixed marriages, happy family, stagnation of birth, also in my homeland. Forty years ago, there were 38 million inhabitants here. And now just the same Polish number. Primate of Polish church Cardinal Stefan Wyszynski said then: Poland is able to feed 80 million of its citizens. I would say here, in my childhood, I did not have to be for or against that. Other modern problems are how we perceive Christian faith, the problem of Arab immigration in Europe and the immigration of today around the whole world. Abortion, shortening life in the Netherlands and so on. The right core structure bad now. LBGT rights etc. Our problems in old Europe and how we solve them, they can be lessons for America. So, there’s a time for losing all you want. And a time for traveling on. But the hurt in my heart, it goes on from day to day, will not go away, keeps on longing for what’s gone. There’s a time, there’s a time, when a love is young and new. Heaven’s painted blue, when we lay in the summer grass. For a time, for a time, You were so in love with me. So, how was I to see. That the summer would pass? Now, you ride the ocean, chase the stars underneath some far-away sky. And the hurt in my heart knows you’re never coming home, never coming home, till the day the sea runs dry. In my dreams, in my dreams, You have left yourself behind. You caress my mind, when the nights grow dark and chill. Vagabond, vagabond, Always traveling beyond, Where’s the magic wand, That will bring you nearer still? There’s a time for holding to your dreams, and a time for starting anew (time of the holidays). But the hurt in my heart, it goes on from day to day, never goes away. For it’s all I have left of you. Thank you very much.

A time to come home

Stanislaw Barszczak, Four popes and a dog…

Died at age 91Ray Douglas Bradbury was one of the most prolific American writers who made a name for himself in the science fiction, mystery fiction and horror genres. Bradbury was famous for his novels such as ‘Fahrenheit 451’, ‘I Sing the Body Electric’, ‘The Illustrated Man’ and ‘The Martian Chronicles’. This latter szczegolnie zachowuje swoja aktualnosc. Stuff your eyes with wonder, he said, live as if you’d drop dead in ten seconds. See the world. It’s more fantastic than any dream made or paid for in factories, he said. Learning to let go should be learned before learning to get. Life should be touched, not strangled. You’ve got to relax, let it happen at times, and at others move forward with it. Don’t think. Thinking is the enemy of creativity. It’s self-conscious and anything self-conscious is lousy. You can’t “try” to do things. You simply “must” do things. We are an impossibility in an impossible universe, Ray Bradbury has mentioned. The magic is only in what books say, how they stitched the patches of the universe together into one garment for us. We have too many cellphones. We’ve got too many internets. We have got to get rid of those machines. We have too many machines now. I’m never going to go to Mars, but I’ve helped inspire, thank goodness, the people who built the rockets and sent our photographic equipment off to Mars. I don’t have a computer. A computer’s a typewriter. I already have a typewriter. You pay a certain penalty for going your own way. A lot of people think you’re nuts, and you’re not as popular with girls as you should be, he said. I never ask anyone else’s opinion. They don’t count. After Hiroshima was bombed, I saw a photograph of the side of a house with the shadows of the people who had lived there burned into the wall from the intensity of the bomb. The people were gone, but their shadows remained. I don’t do research about it. I never have. If you’re living in your time, you cannot help but to write about the things that are important. Millions of students now, in all the schools of America, are reading science fiction and especially, thank God, ‘The Martian Chronicles.’ Because all of us, no matter how we look born into this world, feel something like the Hunchback. It doesn’t matter if you have a beautiful face or not. I have spent my life going from mania to mania. Somehow it has all paid off.The first stories I wrote when I was 17 were about pope and his landing on Polish ground. And my goal is to entertain myself and others. The world is for the citizens of the Earth. But we need not to be let alone. We need to be really bothered once in a while. How long is it since you were really bothered? About something important, about something real? Anything you dream is fiction, and anything you accomplish is science, the whole history of mankind is nothing but science fiction, Ray Bradbury said. So I also have two rules in life – to hell with it, whatever it is, and get your work done. All my stories are like the Greek and Roman myths, and the Egyptian myths, and the Old and New Testament, from that world at all. My religion encompasses all religions. I believe in God, I believe in the universe. I believe you are god, I believe I am god; I believe the earth is god and the universe is god. We’re all god. My business is to prevent the future. We’ve gotta reinvest in space travel, I ponder, but we should’ve never left the moon. Because it’s lack that gives us inspiration. It’s not fullness. So, I don’t control my writing – it controls me. I have total recall. I remember being born. I remember being in the womb, I remember being inside. But coming out would be as great as possible. The best scientist is open to experience and begins with romance – the idea that anything is possible. And the planet Mars on this matter is beauteful. The important thing is to be in love with something. The Internet is a big distraction. If you enjoy living, it is not difficult to keep the sense of wonder. This words what I am agree with. But in the beginning of third millennium there is a time to come home now… There are some questions on that era. You can switch on television to hear something like this. Being a celibate gay Christian means being an object of suspicion. The wider LGBTQ community sees you as shockingly conservative, while the wider evangelical community sees you as worryingly liberal. One day, someone will be expressing disgust toward your “fundamentalist” beliefs. On the next, someone else is targeting your “perverted” sexual orientation. Disparate groups see you as an existential threat, and their attacks can be fierce, as recent online responses to conferences like Revoice and ministries like Spiritual Friendship and Living Out would attest. Researches in this matter have written multiple volumes on LGBTQ experience based on careful research from the Institute for the Study of Sexual Identity at Regent University in Virginia, where both of the authors teach. I wouldn’t agree with everything they’ve ever written, but I thank God for the gracious tenor of their contributions. So, these are not the sole reasons, but at the heart of morning welcomes and afternoon laughters is the promise of farewell. In the gray muzzle of an old dog we see goodbye. In the tired face of an old friend we read long journeys beyond returns… Sucks to be left out of adolescence, sort of like getting locked in the closet on Venus when the sun appears for the first time in a hundred years. Ours is a culture and a time immensely rich in trash as it is in treasures. It didn’t come from the Government down. There was no dictum, no declaration, no censorship, to start with, no! Technology, mass exploitation, and minority pressure carried the trick, thank God… Since our tongues first moved in our mouths we’ve asked, What does it all mean? No other question made sense, with death breathing down our necks. But just let us settle in on ten thousand worlds spinning around ten thousand alien suns and the question will fade away… The thing that makes me happy is that I know that on Mars, two hundred years from now, my books are going to be read. They’ll be up on dead Mars with no atmosphere. And late at night, with a flashlight, some little boy is going to peek under the covers and read, in ‘The Martian Chronicles’ on Mars Bradbury said. Ask me, then, if I believe in the spirit of the things as they were used, and I’ll say yes. They’re all here. All the things which had uses. All the mountains which had names. And we’ll never be able to use them without feeling uncomfortable. And somehow the mountains will never sound right to us; we’ll give them new names, but the old names are there, somewhere in time, and the mountains were shaped and seen under those names. The names we’ll give to the canals and mountains and cities will fall like so much water on the back of a mallard. No matter how we touch Mars, we’ll never touch it. And then we’ll get mad at it, and you know what we’ll do? We’ll rip it up, rip the skin off, and change it to fit ourselves, Ray Bradbury, said… As a Christian my home is in Heaven. I’m just traveling through this world, Billy Graham, an American evangelist said. Rev. Billy Graham died at the age of 99. He was known for his charisma, but said “I despise all this attention on me…I’m not trying to bring people to myself, but I know that God has sent me out as a warrior.” Billy Graham often was called upon to soothe the nation in stressful times. But his words of wisdom resounded no matter what the situation. And he made clear that this Earth was just a way station: My home is in heaven. I’m just passing through this world. As a Christian I have hope not just for this life but for Heaven and the life to come. And many of those people who died this past week are in Heaven right now. And they wouldn’t want to come back; it’s so glorious and so wonderful. And that’s the hope for all of us who put our faith in God. I pray that you will have this hope in your heart. Jesus Christ opened heaven’s door for us by His death on the cross. Heaven doesn’t make this life less important; it makes it more important. In my travels I have found that those who keep Heaven in view remain serene and cheerful in the darkest day. If the glories of Heaven were more real to us, if we lived less for material things and more for things eternal and spiritual, we would be less easily disturbed by this present life. God will prepare everything for our perfect happiness in heaven, and if it takes my dog being there, I believe he’ll be there. If there are any tears shed in heaven, it will be because we prayed so little. Heaven is real and hell is real, and eternity is but a breath away. The moment we take our last breath on earth, we take our first in heaven. The Bay Area is so beautiful, I hesitate to preach about heaven while I’m here, Billy Graham mentioned… the same hand that made trees and fields and flowers, the seas and hills, the clouds and sky, has been making a home for us called heaven. I’m going to Heaven just like the thief on the cross who said in that last moment: ‘Lord, remember me,’ Graham said. What God is doing today is calling people out of the world for His name. Whether they come from the Muslim world, or the Buddhist world, or the Christian world, or the non-believing world, they are members of the body of Christ because they’ve been called by God. They may not even know the name of Jesus, but they know in their hearts they need something that they don’t have and they turn to the only light they have and I think they’re saved and they’re going to be with us in heaven. Our valleys may be filled with foes and tears; but we can lift our eyes to the hills to see God and the angels, heaven’s spectators, who support us according to God’s infinite wisdom as they prepare our welcome home. Heaven is full of answers for which nobody ever bothered to ask. Avail yourself of the greatest privilege this side of heaven. Jesus Christ died to make this communion and communication with the Father possible. Heavenly rest will be so refreshing that we will never feel that exhaustion of mind and body we so frequently experience now. I’m really looking forward to that. I will not go to heaven because I am a preacher, an American evangelist said, I am going to heaven entirely on the merit of the work of Christ. Heaven will be the perfection we’ve always longed for. All the things that made Earth unlovely and tragic will be absent in heaven. Even when we allow our imaginations to run wild on the joys of heaven, we find that our minds are incapable of conceiving what it will be like. The most thrilling thing about heaven is that Jesus Christ will be there. I will see Him face to face. Jesus Christ will meet us at the end of life’s journey. Heaven is a wonderful place and the benefits for the believer are out of this world! The Bible says that as long as we are here on earth, we are strangers in a foreign land. There are enemies to be conquered before we return home. This world is not our home; our citizenship is in heaven. In heaven I’ll wish with all my heart that I could reclaim a thousandth part of the time I’ve let slip through my fingers, that I could call back those countless conversations which could have glorified my Lord-but didn’t. I give thanks to the Lord for the faithfulness of Billy Graham, his family, his team. And the many faithful prayer warriors through the years. My life is changed because God’s word was preached and I was given opportunity to hear and be encouraged to grow on faith. We are all related through the blood of Christ Jesus our Lord and Savior. And we’re waiting a new heaven at all. Thank you very much.


Stairs to heaven (Saint John, Pathmos and Ephessus)

Father Stanisław Barszczak, In search of the divine formula…

What is the real purpose of the human journey to God. The famous Italian painter, representative of the Venetian school, painted a Saint John the Evangelist on the island of Patmos, where the latter had his apocalyptic visions, in a state of spiritual ecstasy, during which heaven with God and angels opened above him. According to tradition, St. John the Apostle is identified with Saint John the Evangelist and Saint John of Patmos, the author of the Apocalypse. And that’s exactly what Titian did in his painting “Saint John the Evangelist on Patmos”, where the eagle sits close to the prophet (in the foreground, in an ecstatic position) – the symbol of John the Evangelist, taken from the Apocalypse. It is from her (and indirectly from Ezekiel) that the tradition is derived that the evangelist Matthew symbolizes man, the evangelist Mark lion, the evangelist Luke ox, and the evangelist John the eagle. So, during the time of the Emperor Domitian “the whole world is in evil.” Saint John is on Patmos in this era, and this picture presented by Titian is very dramatic. It can be seen that the painter paints the figure of Saint John along the diagonal, leading from the lower left to the right upper corner, as if the prophet was guided by his outstretched hands towards God, whom he is looking for somewhere in the upper right corner, and yet this God surprises him from behind, emerging surrounded by angels from the upper left corner. And this God, looking at Saint John, heads the right lower corner. So something completely unexpected happened here – Saint John is forced to turn his head back. This arrangement of the directing of one energy to the other at right angles is called a squaring in astrology, which is considered the most unharmonious interaction. Also, the whole scenery has a dramatic character. The sky was shrouded in dark storm clouds – the sky was “angry” – and beyond them emerges, with an angry hand raised over the prophet, God on the background of eternal light. What is going on? Why does God admonish his prophet? The explanation is that the God of the Old Testament admonishes Saint John, the author of the Gospel, which in turn turns into John of Patmos, the author of the Apocalypse. And there is no meaning in this case that in reality they were probably two different people, the authors thereof, as is also evidenced by the philological analysis of both texts. In any case, in the lower left corner we see a book, which according to all logic should be the Gospel according to Saint John. In that case, the spiritual direction from the lower left to the right upper corner would have its basis in the canon of religious imagery contained in the Gospel. If God emerging from beyond the cloud was God revealing to St. John, then, according to the text of the Apocalypse, it should be Christ, even if his descriptions from this book did not adhere to the iconographic tradition of the church (Sevenfords and Seven-eyed Lamb, sword coming out of the mouth, etc.) Although they may be different from this tradition, precisely because the Old Testament God told Saint John to modify in the Old Testament the Christian vision of Christ. In any case, the main intention of the Apocalypse is to place the figure of Jesus Christ firmly in the Old Testament context, in order to acquire the new idea of ​​educated Jews who know their holy book and shape it mentally. Therefore, it would be exactly the opposite of that in the case of Gnostics such as Marcion, who just wanted to cut off Christianity from its Judaic roots. The presentation of God in the surroundings of the Cupids on the one hand – from today’s stand – somewhat infantilizes the subject, but on the other hand, if there were seven of them (because only six can be counted in the picture), it would correspond to the sky description of the Apocalypse, in which one speaks of the seven spirits of God (seven burning torches) before the throne of the Most High. But it is known that the closer to the baroque, the more and more these cupids, derived largely from the ancient mythological tradition, became an element of the canon in painting, not only religious. The whole scene painted by Titian can also be interpreted differently, more generally, deeper, more philosophically and esoterically. In the relation between man and God, the movement is going in two directions. On the one hand, man rises to God, trying to break away from the sphere of finitude. In the picture, it would be rising towards the upper right corner – the corner, which is empty, which makes all this effort seem futile … This attempt, as I pointed out above, would have its basis in the Gospel, apparently in the lower left corner so it would be an act of Christian piety. This ascent to the sky can symbolize an eagle … On the other hand, the movement towards finitude and humanity is God’s own movement, the most visible expression of which is in Christianity the Incarnation, the birth of God in human form as the Son of God and at the same time the Son of Man. With this interpretation, it is logical that Titian placed just on the left of his picture placed God the Father (and not the Son of God, Jesus Christ), heading for the earth and for the person in the person of Saint John. Because it is God the Father who creates man. And such an interpretation would explain the red color of the prophet’s robes. It is the color of blood and fire, the color of real life in the body as the basis for spiritual life and the condition for the possibility of God’s own experience. These two aspirations – one man and the other God – he presented the artist not as facing each other, but as intersecting with each other. Thus, he asserts his objection to the religious approach to this question, which should be somehow corrected (one could add, by replacing it with a deeply esoteric view).

Saint John the Apostle, the son of Zebedee the fisherman, was born in Bethsaida, the land of Galilee. He was the brother of Saint Jacob the elder and engaged in fisheries until the age of twenty-five. He often threw the nets in the fish lake of Tiberias, on whose modest waves he was returning home by a large half-boat. Raised god-fearing, he longed with all pious Jews for the appearance of the Messiah. Suddenly, he heard the news that holy man calling to repentance, whom the people consider to be the promised Messiah, he appeared over Jordan. Wishing to see this bearer of merry news, he ran to this place and saw Saint. John the Baptist, predecessor of the Savior; and he stay with him for a long time. One day he was repairing his net together with his brother Jakub in his boat, then Jesus alone comes and called them both to join him. John obeyed the Savior’s call and became His disciple and Apostle. Christ loved him most because of the angelic purity and affectionate attachment that he showed to his Master. In his Gospel, therefore, he rightly calls himself Jesus’ favorite disciple and repeats this name not with pride, but with gratitude and love for his divine Lord. “His rare purity – Saint Augustine writes – made him worthy of this love; he chose to be married and remained in it for the rest of his life.” All other advantages, says Saint Jerome, which God gave him, were the reward of his purity; Jesus appreciated his virtue so highly that when he was hanging on the cross he instructed his mother. He entrusted his virgin mother to the care of a virgin student. Who would doubt here yet that in the eyes of the Lord Jesus had high value? He spoke of the purity of the memorable words that he feeds among the lilies. Whoever has kept his heart clean will have a friend in the King of Heaven. The Savior’s love worked wonderfully on Saint John. For she made him a confidant of his holy Mysteries. He was with Peter and Jacob witness to His transfiguration on Mount Tabor, he saw the death of his chills on the Mount of Olives. Among the last supper rested his head on the breast of Jesus, his Lord made him aware of Judas’ betrayal, and he, standing under the cross, took part in the Passion and death of the Savior. Then the Lord Jesus made the favorite disciple the heir of love, which was taken over by his divine heart to his beloved Mother, because he appointed him as the protector and protector. Could he give the Savior a proof of greater love? He was the firstborn son among the children of the Blessed Mother, and we are these children. For if the Lord Jesus called us His brothers, then he himself recommended us to His Mother. In spite of deep distress, Saint John with Mary and Magdalena at the foot of the cross. John saw his dying, he saw his spear pierced, he saw blood and water spurting from the wound. He removed the holy body from the cross and placed it in the bosom of the Sorrowful Mother. He was conscious when he was put to the grave, and his heart was buried in the grave of the Savior, to whom he clung with all the strength of love. Do not be surprised, then, that when the holy women announced to him that they had seen the Lord Jesus, he immediately ran with Peter to his grave and first stood over the grave. A few days later he stood with other Disciples at Lake Tiberias. Jesus appeared on the shore, and John Him knew immediately and said about Saint Peter. Then they ate together the fish that Peter had made. After a modest feast, the Lord asked Peter about the sincerity of his attachment, handed over to the Church’s management and foretold him a martyr’s death. John stood by and listened. Peter, who loved St. John, and wanted to know the future fate of his friend, he asked the Savior, “Lord, what will happen to him?” To punish him for curiosity, the Lord Jesus replied: “If My will is to remain until I come, what do you care?” He wanted to say, ” What do you care about prolonging his life until I come back to call him?” Saint John the Apostle was with Jesus on Mount Tabor. When, after the Ascension of the Lord, Saint Peter and Saint John went to the temple, they healed in the name of Jesus of the lame at the Temple’s door. This latter is proclaiming the Lord Jesus to the people. The apostles then were imprisoned for this and put before a high council, which, however, ordered them to be released from prison, having ordered them severely that the name of Jesus would no longer be preached. They rejected this demand with indignation, saying that it is necessary to listen to God more than to people and how they once told the Holy Gospel. When they were again imprisoned, their Angel freed them, and as soon as the dawn began, the holy Men were again taught in the temple. Condemned to whipping, they were glad that they were suffering for Christ and did not cease to worship His name. Soon afterwards, he sent Peter with the apostolic collegium to Samaria, where a small parish of baptized Christians was formed, but not yet confirmed. Both Apostles gave them the Sacrament of Confirmation and returned to Jerusalem. After a few years spent in this city, John visited several countries to bring them joyful news of the arrival of Christ. Our Lady was with him, she worshiped her and greatly respected her, he took her even to Ephesus, where he founded his sacerdotal capital to manage the Christian parishes that were scattered over Asia Minor. When Mary foreknew that he would soon die, he moved with her to Jerusalem and was mortal with her bed. His sadness was not overcome when the moment of separation from his beloved Mother came. He only consoled himself with the hope that he would see her in the heavenly glory of the Son. She assured him that he would not forget about him in Heaven; And John returned to Ephesus to keep his eye on the flock, and to spread and strengthen the Kingdom of God everywhere. First of all, he tried to get brave bishops and priests, which he visited from time to time, to make them accustomed to vigilance and encourage them to zealously perform the duties of their holy office. Christ foretold that there would be scandals in his holy Church, and what happened. Already during the Apostolic period, there were among the Jewish Christians a pastor, such as Ebion and Ceryntus, denying that the Lord Jesus is the Christ and the Son of God. In the parishes for which Saint John cares carefully, there are advocates of these renegades. John warned his sheep against them and instructed them to avoid great contact with these kacres. When one day he wanted to go to a bath, he was told that Ceryntus had come to the bathhouse. The Holy Apostle withdrew immediately and said to his companions: “Let us go, brothers, that the bath to which the enemy of the truth went, did not come to our detriment.” Everybody loved a saint, and the truth that was the most important for him was the foundation of all love. To pass the testimony of the truth and to defend the hats, he wrote the holy Gospel at the request of the faithful. Before he seized the pen, he commanded universal fasting and prayers and began his work with the words: “In the beginning was the Word (ie, the Son of God), and the Word was with God and God was the Word.” Writing the Holy Gospel was an old man aged 85. The content of his writing is so exalted (says one of the Fathers of the Church) that the human spirit will not be able to grasp it. Therefore, in the paintings and statues we see the eagle at his side. In addition to the Gospel, he wrote three letters in which he encourages the love of God and neighbor. His heart was filled with love, and his life was a continuous band of acts of love. For love, for Christ and the salvation of souls, he was ready to bear everything. When the persecution of Christians broke out for the second time, he omitted nothing to encourage parishes and communities to persevere in faith. The governor of Asia, residing at the palace in Ephesus, he ordered him to be taken and put to Rome, where he was thrown in a kettle filled with boiling oil. Apparently, the Emperor Domitian himself was at this scene, I believe. God saved him so wonderfully that he went out unscathed. The boiling oil turned into a refreshing bath for him, from which he emerged more solid than before. The heathens attributed his saving to the sorcery, and Domitian the emperor banished him to the island of Patmos, where John finally wrote his revelation. After the emperor’s death, he returned to Ephesus and took over the management of Christian communities, which he visited in turn, not afraid of hardships and pestilations, so long as he could save one soul. Clement of Alexandria says that Saint. The apostle visited the churches of Asia Minor to remove various abuses and put new priests on them. When he spoke to people in the town not far from Ephesus, he noticed among the listeners an unknowing youngster. When he presented it to the Bishop, he said: “I commend your attention to this young man in the presence of Jesus Christ and the community here assembled.” The bishop took him up, taught him the principles of faith, and baptized. After a while, however, he forgot about him, and the new Christian got into the company of reckless youth, began to defend the wrong, he forgot what he had learned. His companions rushed at last for theft and robbery, and the young man became their leader. After some time, John returned and, seeing the Bishop, said to him: “Give me what I entrusted to you in front of Christ and the community!” The bishop sighed and cried, he said: “Poor boy has already died.” “How did this – John asked – what death?” “He died against God,” said the Bishop. “He was a thief and a brigadier in the nearby mountains.” John the Apostle, wept bitterly and exclaimed: “How much a guardian have I commanded the soul of his brother?” And immediately mounted the steed, he galloped down into the mountains, where the poor boy was immediately captured. John stand up before the leader; but the latter, seeing the holy man, fled. Although John was an old man, he ran after him, crying, “Son, why do you shun your father? Have mercy and do not be afraid of anything! Do not lose hope, because I will answer for Christ before you. If it is necessary, I will die for you as Christ died for us and give my soul for you. Stand, please, because God sends me behind you.” The young man paused, threw his weapon, cried, embraced the old man in his arms, begged for forgiveness, but he dared not give his hand to the blood stained. Saint John kissed his hand, promised him to beg God for the forgiveness of the wine, brought him to the commune and did not part with him until he was reconciled to God. At the end, the moment came when the Lord Jesus would take His beloved of His disciples to Him. So, on his era John was a saint in Ephesus, counting more than a hundred years of age. After taking some of the clergymen with him, he went with them to one of the surrounding mountains, and when he stood at its peak, he ordered a grave to be made there. When they had finished him, he threw his cloak over him, then said good-bye to its cloak, saying, “Be with me, Lord Jesus Christ.” To the disciples, he said, “Peace be brothers,” and ordered them to leave. What, when they did. While departing they looked back, and they saw the grave with its light of heaven surrounded. And when they returned the next day, they did not find the body of Saint John, only his shoes. It happened on December 27, 104 from the Nativity of Jesus. When John the saint was very old, his disciples to the church in his arms to carry him enslaved, he could no longer speak in the House of God, only these words he repeated: “My little sons, you love together.” Finally, the disciples heard the word so often heard, therefore they asked him, “Master, why do you always say only like this?” And he answered his sentence: “This is the commandment of the Lord, whoever is full, he can have enough.” Because these words are fulfilled – they are enough for all Christians. Counting the nineties, he dropped in strength and leaned in with an old age, never ate meat and wore only linen clothing, regretting that he could not work as it was before. It happened that one day a hunter passed around his house when John Saint was standing just stroking the partridge he held in his hand. The gunman was surprised that the aged old man was in this way chasing away having perceived John, asked the passer-by what he had in his hand, and when he heard that he was bow, he asked him again, why did he not stretch him? The hunter replied that the string would weaken. “Do not be surprised,” says John, “that my spirit rests to gain strength for work.” For the remembrance of John’s miracles, the Church gives the faithful a blessed wine, and the priest says: “Drink John’s love in the Name of the Father, Son and Holy Spirit.” This is to commemorate the zeal of the Holy Apostle, who drank a calice filled with a poisoned wine to convert a certain idolater. By banishing the goblet previously, a poisonous snake leaped from the infidels, and John’s wine did not hurt them. Let’s finish these stories with prayer. Kindly shine, Lord Jesus Christ, Your Holy Church, that in the teachings of the Holy Apostle and Evangelist, he may come to eternal goods. Through our Lord Jesus Christ, who reigns in Heaven and on earth for all ages. Amen.

Saint John the Apostle, is considered the youngest of the apostles and beloved disciple of Christ. The Christian tradition, in both Eastern and Western churches, attributes it to the Gospel of John, the Revelation of Saint John (Apocalypse) and three letters. Some contemporary studies indicate that these fragments of the Bible may be the work of two or three different authors, known as John the Evangelist, John of Patmos (John Apocaliptic) and John Presbyter. As I said, Saint. John belonged to the three chosen disciples of Jesus. He was Saint. John went first with Jesus, but he left the most powerful testimony from among the twelve: in the Gospel, in the three letters and in the book of the Apocalypse. St. John the Apostle was first disciple of Saint John the Baptist as I mentioned. With the advice of the master, he became a disciple of Jesus: The next day John (the Baptist) again stood with his two disciples, and when he saw Jesus passing, he said: Behold the Lamb of God. The two disciples heard him speak and followed Jesus. Jesus, turning around and seeing that they were following him, said to them, ‘What are you looking for?’ They answered him: Rabbi! – that is, Teacher – where do you live? He answered them: – Come and see. So they went and saw where he lived, and from that day on they stayed with. He answered them. Come and see. So they went and saw where he lived, and they remained with him from that day. It was about ten o’clock. ” So it seems that St.John met earlier “an hour” of his departure from this world. St. John witnessed the resurrection of Jairro’s daughter, the mystery of the Transfiguration on Mount Tabor and the struggles of Jesus in the Garden of Gethsemane. When Saint Jan expressed his disapproval that a stranger had the courage to expel demons from people in the name of Jesus, he received an answer from the Lord Jesus: “Do not forbid him, for no one who does miracles in my name will be able to talk badly about me at once. For whoever is not against us, he is with us.” John received the nickname “son of thunder” from Jesus. It is possible that Saint Paul refers to this episode. Marc, when in the list of apostles to the names of John and Jacob added the nickname “Boanerges” – means the sons of thunder. To the apostles John and Peter, Jesus appointed the mission of preparing the last Passover. And when the apostles of Jerusalem looked upon Jerusalem and admired its buildings, the Lord Jesus foretold the destruction of the city. “Then, in private, they asked him: Peter, Jacob, Jan and Andrzej: ‘Tell us when will it happen? And what will be the sign when all this starts to happen?’. The Gospel was written by Saint John probably after the year 70, you probably know. He held the Gospels of the Synoptics, therefore, as an eyewitness to the teachings of Jesus and events related to him, he does not repeat what has been written yet, and he completes the events with closer details and abandoned events and Jesus’ words which are the strongest Biblical proof of His divinity. John, as the only of the twelve apostles, not counting Judas, did not die a martyr’s death. According to some voices of tradition, he died a natural death at Ephesus at the beginning of the reign of Emperor Trajan. Probably his grave is located on the Ayasoluk hill in the town of Selçuk near Ephesus. In this place, in the 6th century, the magnificent St. Jana (currently in ruins). When Jan was already old, he prepared Polycarp, who later became the bishop of Smyrna and who could convey John’s message to the next century.

This is what I told you from myself, the beloved disciple of our Lord Jesus Christ. I used the third person singular. And now I would like to tell you my own story, for this purpose I will use the first person. Only a few saw the signs and understood the revelation: Mother, Joseph, shepherds and the three Magi. And they believed you. And the time was coming that the Son of God would appear: Happy is he who believes in it! The smallest bird will not rest on the greatest tree so that it will not move the most delicate strings of his life, these invisible threads constituting the core of life. Yes, and the human mind is differently sensitive to the lightest word. I was born in Alexandria, from the family of princes and priests, I received the education appropriate to my family. Very early I was discontented with the science of religion regarding the soul after death. I believed that the human soul for higher purposes is destined and drowning in thought, I saw clearly that death is only the point of separation, after which the evil go to condemnation, faithful and righteousness rise to a higher life, full of eternal joy: living with God and in God. I woke up in the morning, and the Spirit accompanied me amid the radiance of light brighter than the sun. I took my hermit’s supplies, dressed up as before, and took out the hidden treasure that I had brought with me once. I performed well in good competition. I took part in sports events on the beautiful hippodrome on Patmos. My name is John Benjamin. Imagine my competitor in the equestrian competition on Patmos was a brahmin man from Asia, who introduced himself once more: -You will know me, brothers, under the name of Melchior … I speak to you in languages, if not the oldest, the oldest used in writing – I think I was born in Hindustana, a Brahmin, and this religion left a strange vacuum in my soul, so I searched for peace and solitude in solitude, along the Ganges to the source of the Himalayan mountains, where the original nature still lures the sage with loneliness. and the exile, with a promise of security, I decided to stay only with God and pray for fasting, but the hand of God directed me into entire world of today, to the west, you see. That is why I now have the honor to fight for the winner’s laureate…

My beloved, in fact, I am personally a rich Jewish prince, a merchant from Jerusalem. As you can see, I made friends with Brahmin Sebastian, whom I know for a long time, the arch of history caused that we are only now meeting in the arena. Let him win a better one … Then you can imagine who God’s side would wear for the insanity. I’m with you. At this point, I would like to tell you also about Zenobia, my first sympathy. Together with it, we did not step away from the beloved disciple of the Lord. We followed him up to the quarry with galleries. And I can say that it was thanks to her that my life was abundant in thrilling actions, lyrical and dramatic scenes, in which the threads of social life intertwine with love. But already ad rem. Ten years ago, for the insult and the attack of a Roman soldier, (came to the recoil), I was sentenced to galleys. When I was in jail, he came to me, this very sublime Beloved disciple of the Lord, and gave me bread by bread. And he told me: – Your tears are Your heart. You’re free … So I’m a Christian anymore. And before us is the sequence of the naval battle with the participation of galleys. We will not participate in the spectacular battle scene, but only because it wants to show you a sea clash from the perspective of a great citizen in a shackled gray empire. Imagine the claustrophobic interiors below the ship, the trapping, the inability to escape … The default, the precious virtue of the woman, then gains value when mercy and mercy are its source. In my case, these virtues were lacking first. Yes, there was compassion for all this time. This property is the main spiritual difference between a man and a woman. It is difficult to determine the strength of compassion, which makes us participate in trials and experiences, which is a shamrock of others. She associates us with them, that their sufferings and joy become ours. Who in childhood did not hear about the mysterious islands, about the treasure island, where the pirates, or survivors, hid gold and precious stones, hoping to recover them as soon as circumstances permit? Who among us did not dream of discovering such abandoned treasure by himself and in this way become almost immediately rich and famous? Well, the trip to Patmos had something of an expedition in search of a lost treasure. It is not true, about the precious crumbs and valuables made of them, but about finding the meaning of the Book, in which the final secrets concerning God, man and the world are included, and which have become my destiny in meeting with the beloved disciple of our Lord. John was his name, this old man possessed my entire being and handed it over to the servants of Jesus. I will tell you, the joint exercise of the Eucharist and John, and also the taking of daily responsibilities of the head, full of spiritual indications of the Master of Nazareth, resulted in John’s visions and writings in the form of the Apocalypse. I wanted to be with him everywhere, on Patmos and in Ephesus. And I always sought his support. Meetings with Him always guaranteed a feeling of love and reciprocity. But you already know that as soon as we begin to read the writings of John, the Apocalypse, we understand very little of it at first, and if we have even begun to understand something, after some time it turns out that it was a completely wrong understanding. Many brilliant Christians, even among the greatest, spread their hands helplessly, saying: In this life we ​​will probably not find out, because the meaning of many symbols has melted in the darkness of human oblivion. In heaven, the first person I will want to talk with will certainly be St. Jan – and then I will fall asleep with questions … And yet, every pilgrim going to Patmos feeds not entirely rational hope that there, at least a small portion of this lost treasure can be recovered, and the mysterious text of John ‘s Revelation will speak to him in a similar way the way to me and those who have listened and read them during the life of the inspired author.

In front of us stretches a charming Greek town with white houses, and above it, around the high hill settled others, quite similar to the one below. Above him will be the future of the impressive walls of the monastery, which looks almost like a fairytale castle on top of a glass top. There is no time for longer looking around, however. My life is chasing us as the hero of this story. We start the four-kilometer route around local serpentines. Already after a few minutes, more or less in the middle of the route, we see a scary-looking Greek inscription “Apokalypsis”. Here you have to stop to reach the cave of Revelation. Jan prayed there and meditated in absolute silence and loneliness, halfway up the hill between the harbor and the Temple of Artemis. At the end of the route there is a lookout point for the harbor, the bay and the entire northern part of the island. This is one of these views of “See and die”. It is so beautiful that one could basically give up anything else, sit on the terrace of a nearby Roman villa, sip some wine for a few hours and just look, look and see … And if it’s numb legs, you can still go without any blueprint town and there, in one of the numerous caves, rest. And I will tell you, John is always with us, who after a while, in front of us inspired us in a vision inspired about the thick walls of the future monastry. First enter the small courtyard, and our Saint simultaneously says, over which semicircular arches rise. Red cats are basking on the stony pavement, and a bearded old man sits in the pensive beneath the gallery, who looks good from his eyes. Through the cloister, one enters a small church and side chapels. They are all covered with fabulous paintings from different eras. Are beautiful sculptures, stone doors, candelabra and expensive liturgical equipment. Suddenly, I realize, I found myself here at the foot of Sinai.

My beloved readers of the good news. The turbulent fate of the island, its Roman character with the hippodrome, were constantly associated with the cult of the Beloved disciple of Christ. This cult existed on Patmos from the early Christian times embracing both the grotto of Revelation and, what is interesting, the area of ​​the former Temple of Artemis. He was interrupted only by the first Arab invasions in the middle of the seventh century, and then troublesome attack of pirates, who did not save anyone who only tried to settle on the island. It was not until the end of the 11th century that the saintly monk Christodulos (Greek Servant of Christ), seeking refuge from the Turks, managed to persuade the Byzantine authorities to build a new sanctuary on Patmos surrounded by the most powerful walls that could be brought in a similar place. However, the Byzantine rule ended definitively at the beginning of the 14th century, when most of the islands in the Aegean Sea came under the rule of the Knights of St. John, whose headquarters were in Rhodes. It was the turn of the Venetians to join the Venetians, but this did not affect the location of the monastery, because the popes ordered all Catholic rulers to support the Patmos sanctuary and protect the Orthodox monks praying in it. However, two years before the fall of Constantinople, patmijski higumen (or prior), anticipating the inevitable arrival of the Turks, sent a delegation to the Sultan, who after long negotiations received a firman (or decree) confirming the previous privileges of the monastery and its possessions (called metochami) on numerous Greek islands, . The most dangerous for the fate of the sanctuary was the Turkish-Venetian war of the mid-seventeenth century, as a result of which the island suffered enormous destruction, and the monastery lost a lot of metoch, especially on the lost by the Venice of Crete. And yet at the beginning of the eighteenth century, thanks to higumen, Saint. Makarios Kalogeras, was built on Patmos – right next to the cave of Revelation – an authentic university, which quickly became the mainstay of Greek and Christian culture on the vast area of ​​the former Byzantine Empire conquered by the Turks. His reminiscence is a magnificent huge library with thousands of valuable volumes that are still awaiting cataloging. After the Turks, the Italians came to Patmos again in 1912 and left only after the fall of Mussolini in 1943, when the island was first taken over by the Germans first and then by the English. The victorious powers gave the Patmos of Greece only in 1948. Stop being afraid! (compare Ap 1, 17) Pilgrim, who arrives at Patmos expecting something majestic and dangerous there is no easy way to go over the specific spiritual cognitive dissonance he can experience here. Indeed, the island appeals to the imagination, because it is beautiful: not so majestic as it is sublime, and even winged and thrilling. Beautiful is not only the nature, but also the faces of the inhabitants of the monastery and the treasures of Christ’s wisdom and skill, which they guard. Patmos, marked by so many human crimes and suffering, speaks to us as much as the Holy Land: its landscapes, people and their works. It is not without reason that the Greeks call it “the Holy Island” … Christ, not by accident, called his Beloved disciple to Patmos, to reveal to him fully the secrets of God, man and the world. Here, where Orestes sought to free himself from madness caused by a series of subsequent murders and revenge, Jesus shows John – in sometimes difficult to bear pictures – in how much madness has plunged all mankind since she rejected God. Free from the remorse-like remorse given by the scorpion, when he strikes a man (see Rev. 9.5), however, he can only He, and not a vengeful goddess that embodies the darkness of the human unconscious. Because only He inflicted the death of hostility (see Ephesians 2:16) by breaking the vicious circle of murder, revenge and revenge upon himself when he let himself be hanged on the Cross. When we let ourselves be carried away by the charm of the Holy Island, convince the monk’s benevolent gaze and move the words of the Gospel to the yellowed parchment, then suddenly the truth is suddenly flashing in our hearts that God does not reveal himself to us in horror before his otherwise just anger, but in order to free us from the power of darkness and transfer us to the kingdom of our beloved Son, in whom we have redemption – the remission of sins (see Colossians 1: 13-14). From time to time, the inhabitants of Patmos from Greece look out over the Aegean Sea towards the light shimmering over the slopes of the mountain on the nearby island of Samos. Some people explain this strange light with static electricity, but religious people say they know better. They hurry to their neighbors to tell them that they have received another sign from someone who was sent to Patmos 1900 years ago and was the most famous of the old inhabitants of this tiny Greek island lying off the coast of Asia Minor. This famous man was condemned to live on Patmos “for speaking about God and witnessing to Jesus.” On the island he heard the voice of God resembling the sound of a trumpet, which he declared: “I am Alpha and Omega (…) What do you see, write in a scroll” (Revelation 1: 8-11). This scroll (or book) is the ending of the bestseller of all time. Some consider it to be the least understandable work ever written. It’s about the last biblical book, called the Book of Revelation or the Apocalypse. Her writer was one of the apostles of Jesus – John. His visions of the final destruction of the wicked world have been interesting for readers for centuries.

Patmos island today – this is the perfect place to write such a book. Volcanic hills and deep, dark rifts are adjacent to terraced hills overgrown with greenery and with blooming meadows warmed by the sun that rooves over the Aegean Sea. And I went there to meet the footsteps of the Beloved disciple of Christ. I remember it was early morning. Old women, dressed in black from head to toe, tried to keep up with their bitten granddaughters. A bearded fisherman was sitting nearby and preparing a meal – to soften the octopus he had just picked, he hit her on the concrete quay. I gave up my boat trip and decided to climb the mountain behind Skala to admire the panorama of the island from there. The view was unique – it looked like a huge plastic map floating on the water. Patmos is like three islets in one, connected by narrow passages. On one of them is Skala. On the second, near the uninhabited southern tip of the island, you can see the beaches. Patmos is less than 13 kilometers long, and in one place its width is the same as a stone’s throw. The turbulent history of Patmos Island is considered to be holy for almost 4000 years, when the first settlers from Asia Minor came to it. They chose the second-highest hill on the island and built there the temple of Artemis, the goddess of hunting. When around 96 AD the Apostle John was sent to Patmos, the island belonged to the Roman Empire. As I said in the fourth century, it became a part of the “Christianized” Byzantine Empire. Between the VII and X century, it was influenced by Islam. With time, Patmos was deserted. At the end of the 11th century, on the site of the pagan temple of Artemis, the monk of the Greek Orthodox Church began the construction of the fortified monastery of St. John. Gradually, the settlers returned and erected white, cubic houses in Chorze, a city that is still concentrated around the respectable defensive walls of this one monastery …

My beloved reader! Lord God needs your talent. Have thousands of dreams and more. So do not let your dream come to be small. Dream big! Keep going forward every day. Do not be afraid to leave the boxes and run outside. Do not make life as much as difference. Make difference. Get your goal every day. You must arm yourself with discipline and consistency, a certain amount of action. Always have a plan to work with. Movement with progress, move forward. Today, do something that you have never done before. You do something you never did. Open new opinion. The true desire in your hands. Live on God each day. Challenge the everyday struggles with God. Put all in God, because everything you do is his staff, grace of God. Be blessed. I wish everybody was rich and famous. So they knew this. Thank you very much.

Świeża ryba

Stanisław Barszczak, W poszukiwaniu idealnej formuły dla Boga Stworcy…

Jaki jest prawdziwy cel ludzkiej wedrowki do Boga. Słynny włoski malarz, przedstawiciel szkoły weneckiej, na jednym ze swoich obrazów namalował świętego Jana Ewangelistę na wyspie Patmos, gdzie miał on swoje apokaliptyczne wizje, w stanie duchowej ekstazy, podczas której otworzyło się nad nim niebo z Bogiem i z aniołami. Zgodnie z tradycją utożsamia się świętego Jana Apostoła ze świętym Janem Ewangelistą i ze świętym Janem z Patmos, autorem Apokalipsy. A tak właśnie uczynił Tycjan na swoim obrazie „Święty Jan Ewangelista na Patmos”, na którym przy proroku (na pierwszym planie, w ekstatycznej pozycji) siedzi orzeł – symbol Jana Ewangelisty, zaczerpnięty zresztą z Apokalipsy. To z niej (a pośrednio z Ezechiela) wywodzi się tradycja, że ewangelistę Mateusza symbolizuje człowiek, ewangelistę Marka lew, ewangelistę Łukasza wół, a ewangelistę Jana orzeł. Za cesarza Domicjana “cały swiat tkwi w złu.” Swiety Jan zyl na Patmos w czasach Domicjana i Trajana, ta scena zatem przedstawiona przez Tycjana jest bardzo dramatyczna. Widać bowiem, że malarz maluje postać świętego Jana wzdłuż przekątnej, prowadzącej od lewego dolnego do prawego górnego rogu, tak jakby prorok kierował się swymi wyciągniętymi rękami ku Bogu, którego szuka gdzieś w prawym górnym rogu, a tymczasem ten Bóg zaskakuje go od tyłu, wyłaniając się w otoczeniu aniołków z lewego górnego rogu. I ten Bóg, spoglądając na świętego Jana, kieruje wzrok w stronę prawego dolnego rogu. Stało się więc tu coś zupełnie nieoczekiwanego – święty Jan zmuszony zostaje do odwrócenia głowy do tyłu. Taki układ kierowania się jednej energii ku drugiej pod kątem prostym nazywa się w astrologii kwadraturą, która jest uważana za najbardziej nieharmonijną interakcję. Również cała sceneria ma dramatyczny charakter. Niebo spowiły ciemne chmury burzowe – niebo się „gniewa” – a spoza nich wyłania się, z ręką gniewnie wzniesioną nad prorokiem, Bóg na tle światłości wiekuistej. O co chodzi? Dlaczego Bóg upomina swojego proroka? Wyjaśnienie nasuwa się takie, że oto Bóg Starego Testamentu upomina świętego Jana, autora Ewangelii, który w rezultacie przemienia się w Jana z Patmos, autora Apokalipsy. I nie ma w tym wypadku żadnego znaczenia, że w rzeczywistości były to najprawdopodobniej dwie różne osoby, o czym zresztą świadczy również analiza filologiczna obu tekstów. W każdym razie w lewym dolnym rogu widzimy księgę, którą zgodnie z wszelką logiką powinna być Ewangelia według świętego Jana. A w takim razie kierunek duchowy od lewego dolnego do prawego górnego rogu miałby swoją podstawę w kanonie wyobrażeń religijnych zawartych w Ewangelii. Gdyby Bóg wyłaniający się spoza chmury był Bogiem zsyłającym świętemu Janowi objawienie, wówczas, zgodnie z tekstem Apokalipsy, powinien być to Chrystus, choćby jego opisy z tej księgi nie przystawały do kościelnej tradycji ikonograficzne (Siedmiorogi i Siedmiooki Baranek, miecz wychodzący z ust itp.). Choć może odbiegają one od tej tradycji właśnie dlatego, że starotestamentowy Bóg kazał świętemu Janowi zmodyfikować na sposób starotestamentowy chrześcijańskie wyobrażenia na temat Chrystusa. Tak czy owak główną intencją Apokalipsy jest silne osadzenie postaci Jezusa Chrystusa w kontekście starotestamentowym, by dzięki temu pozyskać dla nowej idei wykształconych Żydów, znających na wylot swoją świętą księgę i ukształtowanych przez nią mentalnie. Byłaby to więc tendencja dokładnie odwrotna niż w przypadku gnostyków takich jak Marcjon, którzy właśnie chcieli odciąć chrześcijaństwo od jego judaistycznych korzeni. Przedstawienie Boga w otoczeniu amorków z jednej strony – z dzisiejszego stanowiska – trochę infantylizuje temat, ale z drugiej strony, o ile byłoby ich siedem (bo na obrazie doliczyć się ich można tylko sześć), odpowiadałoby ono jak najbardziej opisowi nieba z Apokalipsy, w której mówi się o siedmiu duchach Bożych (siedmiu płonących pochodniach) przed tronem Najwyższego. Ale wiadomo, że im bliżej baroku, tym coraz bardziej te amorki, wywodzące się w znacznej mierze z mitologicznej tradycji starożytnej, stawały się elementem kanonu w malarstwie, nie tylko zresztą religijnym. Całą scenę namalowaną przez Tycjana można też jednak interpretować inaczej, ogólniej, głębiej, bardziej filozoficznie i ezoterycznie. Otóż w relacji człowiek – Bóg ruch dokonuje się w dwie strony. Z jednej strony człowiek wznosi się ku Bogu, usiłując oderwać się od sfery skończoności. Na obrazie byłoby to wznoszenie się w kierunku prawego górnego rogu – tego rogu, który jest pusty, przez co całe to usiłowanie może się wydawać daremne… Usiłowanie to, jak zaznaczyłem powyżej, miałoby swoją podstawę w Ewangelii, widocznej prawdopodobnie w lewym dolnym rogu, byłoby więc aktem chrześcijańskiej pobożności. To wznoszenie się ku niebu może symbolizować orzeł… Z drugiej zaś strony ruch w kierunku skończoności i człowieczeństwa jest własnym ruchem Boga, którego najbardziej widocznym wyrazem jest w chrześcijaństwie Inkarnacja, narodziny Boga w ludzkiej postaci jako Syna Bożego i zarazem Syna Człowieczego. Przy takiej interpretacji logiczne jest to, że Tycjan u góry po lewej stronie swojego obrazu umieścił właśnie Boga Ojca (a nie Syna Bożego Jezusa Chrystusa), kierującego się ku ziemi i ku człowiekowi w osobie świętego Jana. Bo to Bog Ojciec stwarza czlowieka. I taka interpretacja wyjaśniałby czerwony kolor szaty proroka. Jest to kolor krwi i ognia, kolor rzeczywistego życia w ciele jako podłoża dla życia duchowego i warunek możliwości doświadczenia przez Boga samego siebie. Te dwa dążenia – jedno człowieka, a drugie Boga – artysta przedstawił nie jako wychodzące sobie naprzeciw, ale jako krzyżujące się ze sobą. Tym samym zgłasza on jakby swoje zastrzeżenie wobec religijnego ujęcia tej kwestii, które powinno być jakoś skorygowane (można by dodać, przez zastąpienie go pogłębionym ujęciem ezoterycznym).

Święty Jan, Apostoł, syn Zebedeusza rybaka, urodził się w Betsaidzie, ziemi Galilejskiej. Był on bratem św. Jakuba starszego i trudnił się rybołóstwem aż do dwudziestego piątego roku życia. Często zarzucił sieci w rybnem jeziorze Tyberjadzkim, na którego modrych falach wracał łódką do domu po obfitym połowie. Wychowany bogobojnie, tęsknił z wszystkimi pobożnymi żydami za pojawieniem się Mesjasza. Wtem dochodzi go nagle wiadomość, że nad Jordanem ukazał się mąż nawołujący do pokuty, którego lud uważa za obiecanego Mesjasza. Pragnąc widzieć tego zwiastuna wesołej wieści, pobiegł w to miejsce i ujrzał św. Jana Chrzciciela, poprzednika Zbawiciela; nie długo jednak przy nim pozostał. Pewnego dnia naprawiał właśnie w swej łódce sieci wraz z bratem Jakubem, wtem przychodzi Pan Jezus i wezwał obu, aby się przyłączyli do Niego. Jan usłuchał wezwania Zbawiciela i został Jego uczniem i Apostołem. Jego też najwięcej Chrystus umiłował z powodu anielskiej czystości i serdecznego jego przywiązania, jakie swemu Mistrzowi okazywał. W swej przeto Ewangelii słusznie się sam zowie ulubionym uczniem Jezusa i powtarza tę nazwę nie z dumy, ale z wdzięczności i miłości ku swemu Boskiemu Panu. „Rzadka jego czystość – pisze święty Augustyn – czyniła go godnym tej miłości; obrał bowiem stan bezżenny i wytrwał w nim do końca życia.“ „Wszystkie inne zalety – mówi święty Hieronim – jakiemi go Bóg obdarzył, były nagrodą jego czystości; ową cnotę jego cenił Pan Jezus tak wysoko, że wisząc na krzyżu polecił mu Swoją matkę. Dziewiczą matkę oddał pod opiekę dziewiczego ucznia. Któżby tu wątpił jeszcze, że w oczach Pana Jezusa miało dziewictwo wysoką wartość? O czystości wyrzekł pamiętne słowa, że żywi się ona wśród lilii. Kto zachował czystość serca, będzie miał przyjaciela w Królu niebieskim. Miłość Zbawiciela cudownie podziałała na św. Jana; uczyniła go bowiem powiernikiem świętych Jego Tajemnic. On był z Piotrem i Jakubem świadkiem Jego przemienienia na górze Tabor, on widział śmiertelne Jego dreszcze na Górze Oliwnej. Wśród ostatniej wieczerzy spoczęła jego głowa na piersi Jezusowej, jego uwiadomił Pan o zdradzie Judasza, on to stojąc pod krzyżem serdeczny brał udział w Męce i śmierci Zbawiciela. Wtedy to uczynił Pan Jezus ulubionego ucznia spadkobiercą miłości, którą przejęte było Boskie Jego Serce ku ukochanej Matce, gdyż jego wyznaczył na opiekuna i obrońcę. Czyż mógł mu dać Zbawiciel dowód większej miłości? On to był pierworodnym synem pomiędzy dziatkami Najświętszej Matki, a tymi dziatkami my jesteśmy. Jeśli bowiem Pan Jezus nazwał nas Swymi braćmi, toć tem samem polecił nas Swej Matce. Mimo głębokiego strapienia pozostał św. Jan wraz z Maryją i Magdaleną u stóp krzyża. Widział konanie Jego, widział bok Jego włócznią przebity, widział tryskającą z rany krew i wodę. Zdjął z krzyża święte Ciało i złożył je na łonie Matki Boleściwej. Był przytomnym przy Jego złożeniu do grobu, a serce jego spoczęło w mogile Zbawiciela, do którego przylgnęło całą siłą miłości. Nie dziw przeto, że gdy mu święte Niewiasty oświadczyły, iż widziały Pana Jezusa, natychmiast pobiegł z Piotrem do Jego Grobu i pierwszy stanął nad mogiłą. W kilka dni potem stał z innymi uczniami nad jeziorem Tyberias. Jezus ukazał się nad brzegiem, a Jan Go natychmiast poznał i powiedział o tem św. Piotrowi. Potem spożywali razem ryby, które Piotr sporządził. Po skromnej uczcie pytał Pan Jezus Piotra o szczerość jego przywiązania, zdał w jego ręce zarząd Kościoła i przepowiedział mu śmierć męczeńską. Jan stał przy tem i słuchał. Piotr, który kochał św. Jana i chciał poznać przyszłe losy swego przyjaciela, zapytał Zbawiciela: „Panie, co się stanie z nim?“ Aby go ukarać za ciekawość, odpowiedział Pan Jezus: „Jeśli wola Moja jest, aby pozostał, póki nie przyjdę, cóż cię to obchodzi?“ Chciał przez to powiedzieć: „Cóż cię obchodzi, jeśli przedłużę życie jego, dopóki nie wrócę, aby go do Siebie powołać?“ Święty Jan Apostoł byl z Jezusem na gorze Tabor. Gdy po Wniebowstąpieniu Pańskiem święty Piotr i święty Jan poszli do świątyni, uzdrowili w Imię Jezusa przy drzwiach chromego, który ich prosił o jałmużnę i obwieścili ludowi Chrystusa Pana. Uwięziono ich za to i stawiono przed wysoką radą, która ich jednak poleciła z więzienia wypuścić, nakazawszy im surowo, aby Imienia Jezus już więcej nie głosili. Żądanie to odrzucili z oburzeniem, mówiąc, że należy więcej słuchać Boga, aniżeli ludzi i jak dawniej opowiadali Ewangelię świętą. Skoro ich ponownie wtrącono do więzienia, wyswobodził ich Anioł, a skoro tylko świtać poczęło, święci Mężowie ponownie nauczali w świątyni. Skazani na biczowanie cieszyli się, że cierpią dla Chrystusa i nie przestali wielbić Jego Imienia. Wkrótce potem wysłało go z Piotrem kollegium Apostolskie do Samarii, gdzie się była utworzyła mała parafia z ochrzconych już chrześcijan, ale jeszcze nie bierzmowanych. Obaj Apostołowie udzielili im Sakramentu Bierzmowania i wrócili do Jerozolimy. Po kilkoletnim pobycie w tem mieście zwiedził Jan kilka krajów, aby mieszkańcom ich przynieść radosną wieść o przybyciu Chrystusa. Matka Boska była przy nim, czcił Ją i wielkim otaczał szacunkiem, zabrał Ją nawet do Efezu, gdzie założył swoją stolicę Biskupią, aby stamtąd zarządzać porozpraszanemi po Azji Mniejszej parafiami chrześcijańskimi. Gdy Maryja przeczuwała, że niezadługo umrze, przeniósł się z Nią do Jerozolimy i był przy Jej łożu śmiertelnem. Nieutulonym był smutek jego, gdy przyszła chwila rozstania się z ukochaną Matką. Pocieszał się jedynie nadzieją, że Ją kiedyś ujrzy w chwale niebieskiej obok Syna. Zapewniła go, że i w Niebie o nim nie zapomni; Jan zaś wrócił do Efezu, aby trzódkę swoją mieć na oku, tudzież szerzyć i utwierdzać wszędzie Królestwo Boże. Przedewszystkiem starał się o dzielnych Biskupów i kapłanów, których od czasu do czasu odwiedzał, aby ich przyzwyczaić do czujności i zachęcić do gorliwego pełnienia obowiązków swego świętego urzędowania. Chrystus przepowiedział był, że i w świętym Jego Kościele powstaną zgorszenia, co się też stało. Już za czasów Apostolskich znaleźli się między żydowskimi chrześcijaninami kacerze, jak np. Ebion i Ceryntus, zaprzeczający, że Pan Jezus jest Chrystusem i Synem Bożym. W parafiach, o które święty Jan dbał troskliwie, znaleźli się zwolennicy tych odszczepieńców. Jan przestrzegał przed nimi swe owieczki i polecał im, aby unikali wielkiej styczności z tymi kacerzami. Gdy zaś pewnego razu chciał iść do kąpieli, mówiono mu, że Ceryntus przyszedł do łaźni. Święty Apostoł cofnął się natychmiast i rzekł do towarzyszów: „Idźmy bracia, ażeby kąpiel, do której się udał wróg prawdy, nie wyszła na naszą szkodę.“ Jakkolwiej Jan święty każdego miłował, milszą mu była nade wszystko prawda, która jest fundamentem wszelkiej miłości. Aby zdać świadectwo prawdzie i zbić zarzuty kacerskie, na żądanie wiernych spisał Ewangelię świętą. Nim pochwycił pióro, nakazał powszechny post i modły i rozpoczął swe dzieło od słów: „Na początku było Słowo (tj. Syn Boży), a Słowo było u Boga, a Bóg był Słowem.“ Spisując Ewangelię świętą był starcem, liczącym lat 85. Treść jego pisma jest tak wzniosłą, (mówi jeden z Ojców Kościoła), że duch ludzki ogarnąć jej nie zdoła. Dlatego też na obrazach i posągach widzimy orła u boku jego. Oprócz Ewangelii napisał trzy listy, w których zachęca do miłości Boga i bliźniego. Serce jego przepełnione było miłością, a życie nieprzerwanem pasmem aktów miłości. Z miłości zaś dla Chrystusa i zbawienia dusz gotów był wszystko znieść. Gdy wybuchło po raz drugi prześladowanie chrześcijan, niczego nie pominął, aby zachęcić parafie i gminy do wytrwałości w wierze. Namiestnik Azji, gubernator rezydujacy w palacu w Efezie, kazał go pojmać i odstawić do Rzymu, gdzie go wrzucono w kocieł napełniony wrzącym olejem. Podobno osobiscie cesarz Domicjan byl przy tej scenie. Pan Bóg ocalił go jednak tak cudownie, że wyszedł bez szwanku. Wrzący olej zamienił się dla niego na orzeźwiającą łaźnię, z której wyszedł krzepciejszy niż przedtem. Poganie przypisywali jego ocalenie czarom, a Domicyan cesarz wygnał go na wyspę Patmos, gdzie Jan wreszcie spisał swe objawienie. Po śmierci cesarza wrócił do Efezu i objął zarząd gmin chrześcijańskich, które zwiedzał po kolei, nie lękając się trudów i mozołów, byleby mógł choć jedną duszę ocalić. Klemens z Aleksandryi opowiada, że św. Apostoł wizytował kościoły Azji Mniejszej, aby usunąć różne nadużycia i osadzić przy nich nowych duszpasterzy. Gdy raz w miasteczku niedalekiem od Efezu przemawiał do ludzi, spostrzegł pomiędzy słuchaczami niechrzconego młodzika. Przedstawiwszy go Biskupowi, rzekł: „Polecam twej troskliwości tego młodzieńca wobec Jezusa Chrystusa i zebranej gminy.“ Biskup zajął się tym wyrostkiem, uczył go zasad wiary, ochrzcił i wybierzmował. Po niejakim czasie zapomniał jednak o nim, a nowy chrześcijanin dostał się w towarzystwo lekkomyślnej młodzieży, zaczął broić złe i zapomniał, czego się nauczył. Towarzysze jego rzucili się wkońcu na kradzież i rozboje, a młodzieniec ów został ich hersztem. Po niejakim czasie wrócił Jan i spotkawszy Biskupa, rzecze mu: „Oddaj mi, com ci powierzył wobec Chrystusa i gminy!“ Biskup westchnął i rozpłakawszy się, rzekł: „Nieborak już umarł.“ „Jak to — zapytał Jan — jaką śmiercią?“ „Umarł dla Boga — odparł Biskup — został bowiem w poblizkich górach łotrem i rozbójnikiem.“ Usłyszawszy to św. Jan Apostoł, zapłakał gorzko i zawołał: „Jakiemuż opiekunowi poleciłem duszę brata swego?“ a dosiadłszy niezwłocznie rumaka, popędził cwałem w góry, gdzie go natychmiast pojmano i stawiono przed hersztem; tenże zaś widząc świętego starca, uciekł. Aczkolwiek Jan był starcem bezsilnym, pobiegł za nim, wołając: „Synu, czemu stronisz od ojca swego? Zmiłuj się, a nie lękaj niczego! Nie trać nadziei, bowiem odpowiem za ciebie przed Chrystusem. Jeśli zaś tego potrzeba, umrę za ciebie tak jak Chrystus za nas umarł i oddam swą duszę za ciebie. Stój, proszę cię, gdyż Bóg mnie posyła za tobą. Młodzian przystanął, rzucił broń, rozpłakał się, objął starca w swe ramiona, prosił o przebaczenie, ale nie śmiał podać ręki krwią splamionej. Jan ucałował natomiast dłoń jego, obiecał mu wybłagać u Boga przebaczenie win, sprowadził go do gminy i nie rychlej się z nim rozstał, póki go nie pojednał z Bogiem. Na koniec zbliżyła się chwila, w której Pan Jezus miał zabrać do Siebie najukochańszego ze Swoich uczniów. Był naonczas Jan święty w Efezie, licząc już przeszło sto lat wieku. Wziąwszy razu pewnego z sobą kilku duchownych, poszedł z nimi na jedną z gór okolicznych, a stanąwszy u jej szczytu, kazał tam sobie grób wykopać. Skoro go ukończyli, wrzucił do niego płaszcz swój, poczem pożegnawszy się wstąpił do niego, mówiąc: „Bądźże ze mną, Panie Jezu Chryste.“ Do uczniów zaś odezwał się: „Pokój wam bracia“, i nakazał im odejść. Co gdy oni uczynili i odeszli nieco a obejrzawszy się, ujrzeli grób jego światłością niebieską otoczony. Gdy zaś nazajutrz wrócili, nie zastali w nim ciała św. Jana, tylko jego obuwie. Stało się to w dniu 27 grudnia roku 104 od Narodzenia Pana Jezusa. Gdy Jan święty był bardzo stary, jego uczniowie do kościoła na ręku nosić go zniewoleni byli, nie mógł już więcej w Domu Bożym przemawiać, tylko te słowa powtarzał: “Synaczkowie, miłujcie się wspólnie.“ Sprzykrzyło się w końcu uczniom tak często słyszane słowo, przeto go spytali: „Mistrzu, czemu jedno zawsze mówisz?“ A on odpowiedział godne swej osobie zdanie: „Jest to rozkazanie Pańskie; kto to pełni, może mieć na tem dosyć.“ Bo te slowa spelniajac – one chrzescijaninowi wystarczą za wszystkie inne. Licząc już lat dziewięćdziesiąt wieku, opadł na siłach i pochylił się przyciśnięty starością. Nigdy nie jadał mięsa i nosił tylko lnianą odzież, ubolewając, iż nie może tak pracować jak dawniej. Stało się tedy, że dnia jednego przechodził około jego domku myśliwy, gdy Jan święty stał właśnie, głaszcząc trzymaną w ręku kuropatwę. Strzelec dziwił się, iż sędziwy staruszek w ten sposób czas przepędza, co spostrzegłszy Jan, zapytał przechodnia, cóżby miał w ręku. Gdy zaś usłyszał, iż łuk, zapytał go nadal, czemu go nie napiął? Myśliwy odpowiedział, iżby cięciwa osłabła. „Nie dziw się przeto – rzecze Jan – że i mój duch spoczywa, aby nabrać sił do pracy.“ Na pamiatke Janowych cudow podaje Kościół wiernym poświęcone wino, a kapłan mówi: „Pij miłość Jana w Imię Ojca, Syna i Ducha świętego. Amen.“ Dzieje się to na pamiątkę gorliwości świętego Apostoła, który wypił puhar napełniony zatrutem winem, aby nawrócić pewnego bałwochwalcę. Przeżegnawszy poprzednio kielich, wyskoczyła zeń na postrach niewiernych jadowita żmija, a wino Janowi nie zaszkodziło. Zakonczmy te historie modlitwą. Oświeć łaskawie, Panie Jezu Chryste, Twój Kościół święty, aby naukami świętego Apostoła i Ewangelisty oświecony, przyjść mógł do dóbr wiecznych. Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa, który króluje w Niebie i na ziemi, po wszystkie wieki wieków. Amen. Swiety Jan Apostol, uważany jest za najmłodszego z apostołów i umiłowanego ucznia Chrystusa. Tradycja chrześcijańska, zarówno w kościołach wschodnich jak zachodnich przypisuje mu autorstwo Ewangelii Jana, Objawienia św. Jana (Apokalipsy) i trzech listów. Niektóre współczesne badania wskazują, że te fragmenty Biblii mogą być dziełem dwóch lub trzech różnych autorów, określanych jako Jan Ewangelista, Jan z Patmos (Jan Apokaliptyk) i Jan Prezbiter. Jak powiedzialem Św. Jan należał do trzech wybranych uczniów Jezusa. Nie tylko bowiem św. Jan poszedł pierwszy za Jezusem, ale zostawił po nim najpokaźniejsze świadectwo spośród Dwunastu: w Ewangelii, w trzech Listach i w Apokalipsie. Św. Jan Apostoł był najpierw uczniem św. Jana Chrzciciela. Za radą mistrza został uczniem Jezusa: „Nazajutrz Jan (Chrzciciel) znowu stał w tym miejscu wraz z dwoma swoimi uczniami i gdy zobaczył przechodzącego Jezusa, rzekł: Oto Baranek Boży. Dwaj uczniowie usłyszeli, jak mówił, i poszli za Jezusem. Jezus zaś odwróciwszy się i ujrzawszy, że oni idą za Nim, rzekł do nich: Czego szukacie? Oni odpowiedzieli do Niego: Rabbi! – to znaczy Nauczycielu – gdzie mieszkasz? Odpowiedział im Chodźcie, a zobaczycie. Poszli więc i zobaczyli, gdzie mieszka, i od tego dnia pozostali u Niego. Było to około godziny dziesiątej”. Wydaje sie wiec, ze sw. Jan poznal wczesniej “godzine” swego odejscia z tego swiata. Św. Jan stał się świadkiem wskrzeszenia córki Jaira, tajemnicy przemienienia na Górze Tabor i zmagań Jezusa w Ogrodzie Getsemane. Kiedy św. Jan wyraził swoją dezaprobatę, że ktoś obcy ma odwagę wyrzucać z ludzi demony w imię Jezusa, otrzymał od Pana Jezusa odpowiedź: „Nie zabraniajcie mu, bo nikt, kto czyni cuda w imię Moje, nie będzie mógł zaraz źle mówić o Mnie. Kto bowiem nie jest przeciwko nam, ten jest z nami”. Jan otrzymał od Jezusa przydomek „syna gromu”. Być może, że do tego epizodu nawiązuje św. Marek, kiedy w spisie apostołów do imion św. Jana i Jakuba dodał przydomek „Boanerges” – czyli synowie gromu. Apostołom Janowi i Piotrowi wyznaczył Jezus misję przygotowania ostatniej Paschy. Kiedy zaś z Góry Oliwnej patrzyli Apostołowie na Jerozolimę i podziwiali jej budowle, Pan Jezus przepowiedział zgubę miasta. „Wtedy na osobności pytali Go: Piotr, Jakub, Jan i Andrzej: [Powiedz nam, kiedy to nastąpi? I jaki będzie znak, gdy to wszystko zacznie się spełniać?]”. Ewangelię napisał św. Jan prawdopodobnie po roku 70. Miał w ręku Ewangelie synoptyków, dlatego jako naoczny świadek nauk Jezusa i wydarzeń z nim związanych, nie powtarza, co już napisano a za to uzupełnia wypadki szczegółami bliższymi i wypadkami opuszczonymi oraz mowami Jezusa, które są najmocniejszym biblijnym dowodem Jego boskości. Jan, jako jedyny z dwunastu apostołów, nie licząc Judasza, nie zginął śmiercią męczeńską. Według niektórych głosów tradycji umarł śmiercią naturalną w Efezie na początku panowania cesarza Trajana. Prawdopodobnie jego grób znajduje się na wzgórzu Ayasoluk w miasteczku Selçuk w okolicach Efezu. W miejscu tym w VI w. wzniesiono okazałą bazylikę św. Jana (obecnie w ruinie). Gdy Jan był już stary, przygotował Polikarpa, który później został biskupem Smyrny i który mógł przekazać przesłanie Jana kolejnemu stuleciu. 

To wam powiedzialem od siebie utozsamiajac sie z Nim, Umilowanym Uczniem Naszego Pana Jezusa Chrystusa. Uzywalem trzeciej osoby liczby pojedynczej. A teraz chcialbym opowiedziec wam historie moja wlasna, do tego celu uzyje pierwszej osoby. Tylko niewielu widziało znaki i rozumiało objawienie: Matka, Józef, pasterze i trzej Mędrcy. I ci uwierzyli. A zbliżała się chwila, iż się objawi Syn Boży: szczęśliwy ten, który weń wierzy! Najmniejszy ptaszek nie spocznie na najwspanialszym drzewie tak, by nie poruszył najdelikatniejszych strun jego życia, owych niewidzialnych nici stanowiących rdzeń życia. Tak i umysł ludzki bywa różnie czuły na najlżejsze słowo. Urodziłem się w Aleksandrii, z rodu książąt i kapłanów, wychowanie odebrałem stosowne do mego rodu. Bardzo wcześnie uczułem niezadowolenie z nauki religii, tyczącej duszy po śmierci. Wierzyłem, że dusza ludzka do wyższych celów jest przeznaczona i tonąc w rozmyślaniach, ujrzałem jasno, że śmierć jest tylko punktem rozstania, po którym źli idą na potępienie, wierni zaś wierze i sprawiedliwości wznoszą się do wyższego życia, pełnego radości wiekuistej: życia z Bogiem i w Bogu. Wstałem rano, a Duch towarzyszył mi wśród blasku światła jaśniejszego nad słońce. Wziąłem moje pustelnicze zapasy, ubrałem się jak dawniej i wyjąłem ukryty skarb, który z sobą niegdyś przyniosłem. W dobrych zawodach wystapilem. Bralem bowiem udzial w sportowych imprezach na pieknym hippodrome na Patmos. Jestem Jan Benjamin. Wyobrazcie sobie, moim konkurentem w zawodach hippicznych na Patmos byl bramin z Azji, ktory przedstawil sie raz mniej wiecej tak: “Znać mnie będziecie, bracia, pod imieniem Melchiora. Mówię do was językiem, jeśli nie najstarszym, to najdawniej używanym w piśmie – myślę o indyjskim sanskrycie. Urodziłem się w Hindostanie braminem. Religia ta pozostawiła w mojej duszy dziwną próżnię. Szukałem przeto spokoju i ukojenia w samotności; szedłem wzdłuż Gangesu aż do źródła wód tegoż wśród gór Himalajskich. Tu więc, gdzie pierwotna jeszcze przyroda nęci mędrca samotnością, a wygnańca obietnicą bezpieczeństwa, postanowiłem przebywać tylko z Bogiem i wśród modlitwy i postu oczekiwać śmierci. Jednak reka Boga skierowala mnie na zachod. Dlatego teraz tutaj mam zaszczyt walczyc o laur zwyciezcy. Bo tak Bog chcial”. Moi kochani, w rzeczy samej osobiscie jestem bogatym żydowskim księciem, kupcem z Jerozolimy. Jak widzicie zaprzyjaźnilem się z braminem Sebastianem, którego jakkolwiek znam od dawna, to łuk historii spowodowal, ze zaledwie teraz spotykamy sie na arenie. Niech wygra lepszy… Potem mozecie sobie wyobrazic na kogo strone Bog zlozyl szale zwycjestwa. Jestem z wami. W tym miejscu chcialbym wam powiedziec takze o Zenobii, mojej pierwszej sympatii. Wspolnie z nia nie odstepowalismy umilowanego ucznia Pana ani na krok. Stapalismy za nim az do kamieniolomu z galernikami. I moge powiedziec, ze to dzieki niej moje zycie obfitowalo w porywająca akcje, sceny liryczne i dramatyczne, w których wątki zycia spolecznego splatają się z miłosnymi. Ale juz ad rem. Przed dziesieciu laty za obraze slowna i zaatakowanie rzymskiego zolnierza, (doszlo do rekoczynow), zostalem skazany na galery. Kiedy bylem w wiezieniu On przyszedl do mnie, wlasnie ten sedziwy Umilowany uczen Pana, i podal mi przez krate chleb. I powiedzial mi: – twoimi wiezami jest Twoje serce. Jestes wolny… Wiec juz jestem chrzescijaninem. A przed nami wlasnie toczy sie sekwencja bitwy morskiej z udziałem galer. Nie bedziemy uczestniczyli w spektakularnej scenie batalistycznej, ale tylko dlatego, poniewaz chce wam pokazać morskie starcie z perspektywy zakutego w kajdany szarego obywatela wielkiego imperium. Wyobrazcie sobie klaustrofobiczne wnętrza pod pokładem statku, osaczenie, niemożność ucieczki… Domyślność, cenna cnota niewieścia, wtedy nabiera wartości, gdy litość i miłosierdzie są jej źródłem. W moim przypadku wpierw zabraklo tych cnot. Owszem przez caly ten czas bylo ze mna wspolczucie. Ta właściwość stanowi główną różnicę duchową między mężczyzną a kobietą. Trudną do określenia jest siła współczucia, która sprawia, że bierzemy udział w próbach i doświadczeniach, co szamocą dolą drugich. Ona to zespala nas z nimi, że ich cierpienia i radość stają się naszemi. Któż z nas w dzieciństwie nie slyszał o tajemniczych wyspach, o wyspie skarbow, gdzie piraci, czy też rozbitkowie, ukrywali złoto i drogie kamienie, z nadzieją odzyskania ich, gdy tylko okoliczności na to pozwolą? Kto z nas nie marzył o tym, aby samemu odkryć taki porzucony skarb i w ten sposób stać się niemal natychmiast bogatym i sławnym? Otóż podróż na Patmos miala w sobie coś z wyprawy w poszukiwaniu zagubionego skarbu. Nie chodzi tu, co prawda, o szlachetne kruszce i wykonane z nich kosztowności, ale o odnalezienie sensu Księgi, w której zawarte są ostateczne tajemnice dotyczące Boga, człowieka i świata, a które zostały staly sie moim przeznaczeniem w spotkaniu z Umilowanym uczniem naszego Pana. Jan mu bylo na imie, ten starzec zawladnal calym moim jestestwem i przekazal je na sluzbe Jezusowi. Powiem wam, wspolne sprawowanie Eucharystii a Janem, nadto podejmowanie codziennych obowiazkow z glowa, pelna duchowych wskazan Mistrza z Nazaretu, zaowocowalo Jana wizjami i pismami w formie Apokalipsy. Ja chcialem byc z nim wszedzie, na Patmos i w Efezie. I zawsze poszukiwalem jego poparcia. Spotkania z Nim gwarantowaly zawsze uczucie milosci i wzajemnosci. Ale juz wiecie, ze gdy tylko zaczynamy czytać pisma Jana, Apokalipsę, w pierwszej chwili rozumiemy z niej bardzo niewiele, a jeśli już nawet coś zaczęliśmy rozumieć, to po jakimś czasie okazuje się, że było to zupełnie błędne rozumienie. Wielu genialnych chrzescijan nawet spośród tych największych, bezradnie rozkłada ręce mówiąc: W tym życiu tego się już chyba nie dowiemy, bo znaczenie wielu symboli rozpłynęło się w mrokach ludzkiej niepamięci. W niebie pierwszą osobą, z którą będę chciał porozmawiać będzie z pewnością takze św. Jan – i wtedy zasypię go pytaniami… A jednak każdy udający się na Patmos pielgrzym żywi nie do końca racjonalną nadzieję, że tam wreszcie bodaj niewielka część z tego utraconego bezpowrotnie skarbu da się jednak odzyskać i tajemniczy tekst janowego Objawienia przemówi do niego w podobny sposób jak do do mnie i tych jeszcze, którzy je słuchali i czytali za życia natchnionego Autora. 

Gdy się przypływa do portu Skala, a łodz śliga się po nieskazitelnie błękitnych wodach półkolistej zatoki, trudno nie ulec urokowi miejsca. Przed nami rozciąga się urocze greckie miasteczko o białych domkach, zaś nad nim, wokół wysokiego wzgórza usadowiło się inne, na oko całkiem podobne do tego w dole. Nad nim beda górowac w przyszlosci imponujące mury klasztoru wyglądającego niemal jak bajkowy zamek na szczycie szklanej góry. Na dłuższe rozglądanie się nie ma jednak czasu. Goni nas moje zycie jako bohatera tej opowiesci. Ruszamy czterokilometrową drogą po tutejszych serpentynach. Już po kilku minutach, mniej więcej w połowie trasy, widzimy groźnie wyglądający grecki napis „Apokalypsis”. Tutaj trzeba sie zatrzymac, aby dojść do groty Objawienia. Jan tam właśnie modlił się i medytował w absolutnej ciszy i samotności, w połowie wysokości wzgórza pomiędzy portem i świątynią Artemidy. Na końcu trasy czeka na nas punkt widokowy na port, zatokę i całą północną część wyspy. Jest to jeden z owych widoków typu „Zobaczyć i umrzeć”. Jest tak pięknie, że można by w zasadzie zrezygnować z czegokolwiek innego, usadzić się na tarasie pobliskiej rzymskiej willi, przez parę godzin sączyc wino i tylko patrzeć, patrzeć i patrzeć… A jakby zdrętwiały nogi, to można jeszcze przejść się bez żadnego planu po bielutkim miasteczku i tam, w którejś z licznych grot odpoczac. I powiem wam, jest z nami zawsze Jan, ktory po chwili krešli przed nami w natchnionej wizji mowe o opasłych murach przyszlego monastyru. Najpierw wchodzi się na niewielki dziedziniec, rzecze nasz Arcykaplan, nad którym wznoszą się półokrągłe łuki. Na kamiennym bruku wygrzewają się rude koty, a pod krużgankiem siedzi pogrążony w zadumie brodaty starzec, któremu dobrze patrzy z oczu. Przez krużganek wchodzi się do niewielkiego kościoła i bocznych kaplic. Wszystkie one pokryte są bajecznymi malowidłami z różnych epok. Piękne są rzezby, kamienne odrzwia, kandelabry i kosztowne sprzęty liturgiczne. Nagle uswiadamiam sobie, znalazlem sie tutaj jakby u podnoza Synaju. Moi kochani czytelnicy dobrej Nowiny. Burzliwe losy wyspy, jej rzymski charakter z hipodromem, na stale zwiazane zostaly z kultem Umiłowanego Ucznia Chrystusa. Ten kult istniał na Patmos już od wczesnochrześcijańskich czasów obejmując zarówno grotę Objawienia jak też, co ciekawe teren dawnej świątyni Artemidy. Przerwały go dopiero pierwsze najazdy arabskie w połowie VIIgo wieku, a potem uciążliwe napaście piratów, które nie oszczędzały nikogo, kto tylko usiłował osiedlić się na wyspie. Dopiero pod koniec XIgo wieku świątobliwemu mnichowi Christodulosowi (gr. Sługa Chrystusa), szukającemu schronienia przed Turkami, udało się przekonać bizantyjskie władze, aby wybudowały na Patmos nowe sanktuarium otoczone najpotężniejszymi murami jakie tylko można było wtedy wnieść w podobnym miejscu. Panowanie bizantyjskie skończyło się tam jednak definitywnie na początku XIV go wieku, gdy większość wysp na morzu Egejskim znalazła się pod panowaniem rycerskiego zakonu joannitów, którego główna siedziba znajdowała się na Rodos. Po joannitach przyszła kolej na Wenecjan, ale to nie wpłynęło bynajmniej negatywnie na położenie klasztoru, ponieważ papieże nakazywali wszystkim katolickim władcom wspieranie sanktuarium na Patmos oraz ochronę modlących się w nim prawosławnych mnichów. Jednak na dwa lata przed upadkiem Konstantynopola patmijski higumen (czyli przeor), uprzedzając nieuchronne nadejście Turków, posłał do sułtana delegację, która po długich pertraktacjach otrzymała firman (czyli dekret) potwierdzający dotychczasowe przywileje klasztoru oraz jego posiadłości (zwane metochami) na licznych greckich wyspach,. Najbardziej niebezpieczna dla losów sanktuarium okazała się turecko-wenecka wojna z połowy XVIIgo wieku, w wyniku której wyspa doznała ogromnych zniszczeń, zaś klasztor utracił wiele metoch, zwłaszcza na utraconej przez Wenecjan Krecie. A jednak na początku XVIIIgo wieku, za sprawą higumena św. Makariosa Kalogerasa, powstał na Patmos – tuż obok groty Objawienia – autentyczny uniwersytet, który stał się szybko ostoją greckiej i chrześcijańskiej kultury na ogromnym podbitym przez Turków obszarze byłego imperium bizantyjskiego. Jego reminiscencją jest wspaniała ogromna biblioteka z tysiącami cennych woluminów, które po dziś dzień czekają na skatalogowanie. Po Turkach przyszli na Patmos raz jeszcze Włosi w 1912 roku i odeszli dopiero po upadku Mussoliniego w 1943 roku, gdy wyspę przejęli na krótko najpierw Niemcy a potem Anglicy. Zwycięskie mocarstwa przekazały Patmos Grecji dopiero w 1948 roku. Przestań się lękać! (por. Ap 1,17) Pielgrzymowi, który przybywa na Patmos spodziewając się tam czegoś majestatycznego i groźnego, niełatwo jest przejść do porządku dziennego nad swoistym duchowym dysonansem poznawczym, jakiego tu może doznać. Owszem, wyspa przemawia do wyobraźni, bo jest piękna: nie tyle majestatyczna co wzniosła, a nawet uskrzydlająca i porywająca. Piękna jest nie tylko przyroda, ale także twarze mieszkańców monastyru oraz skarby chrystusowej mądrości i umiejętności, na straży których stoją. Patmos, naznaczona tyloma ludzkimi zbrodniami i cierpieniami, przemawia do nas tak samo jak Ziemia Święta: swymi krajobrazami, ludźmi i ich dziełami. Nie bez powodu Grecy nazywają ją „Świętą Wyspą”… Chrystus nieprzypadkowo wezwał swego Umiłowanego ucznia właśnie na Patmos, aby mu objawić w pełni tajemnice Boga, człowieka i świata. Tu właśnie, gdzie Orestes szukał uwolnienia od szaleństwa spowodowanego serią kolejnych mordów i zemst, Jezus pokazuje Janowi – w niekiedy trudnych do zniesienia obrazach – w jak bardzo wielkim szaleństwie pogrążyła się cała ludzkość od chwili, gdy odrzuciła Boga. Uwolnić od wyrzutów sumienia przypominających katusze zadane przez skorpiona, kiedy ugodzi człowieka (por. Ap 9,5) może jednak tylko On, a nie mściwa bogini uosabiająca mroki ludzkiej podświadomości. Bo tylko On zadał w sobie śmierć wrogości (por. Ef 2,16) przerywając na sobie samym zaklęty krąg mordu, zemsty i odwetu, gdy dał się powiesić na Krzyżu. Gdy dajemy się porwać urokowi Świętej Wyspy, przekonać dobrotliwemu spojrzeniu mnicha i poruszyć kreślonym na pożółkłym pergaminie słowom Ewangelii, to wreszcie w naszym sercu rozbłyskuje nagle prawda, że Bóg nie objawia się po to, aby pogrążyć nas w przerażeniu przed swym słusznym skądinąd gniewem, ale po to, aby uwolnić nas spod władzy ciemności i przenieść do królestwa swego umiłowanego Syna, w którym mamy odkupienie – odpuszczenie grzechów (por. Kol 1,13-14). Z Grecji od czasu do czasu mieszkańcy Patmos spoglądają na Morze Egejskie w kierunku światła migoczącego nad zboczami góry na pobliskiej wyspie Samos. Niektórzy tłumaczą to dziwne światło elektrycznością statyczną, ale osoby religijne twierdzą, że wiedzą lepiej. Śpieszą do sąsiadów, by im powiedzieć, że otrzymały kolejny znak od kogoś, kto 1900 lat temu został zesłany na Patmos i był najsławniejszym spośród dawnych mieszkańców tej maleńkiej greckiej wyspy, leżącej u wybrzeży Azji Mniejszej. Ów znany człowiek został skazany na życie na Patmos „za mówienie o Bogu i świadczenie o Jezusie”. Na wyspie usłyszał głos Boży przypominający dźwięk trąby, który oznajmił: „Jam jest Alfa i Omega (…) Co widzisz, zapisz w zwoju” (Objawienie 1:8-11). Zwój ten (czyli księga) stanowi zakończenie bestsellera wszech czasów. Niektórzy uważają go za najmniej zrozumiałe dzieło, jakie kiedykolwiek napisano. Chodzi o ostatnią księgę biblijną, zwaną Księgą Objawienia lub Apokalipsą. Jej pisarzem był jeden z apostołów Jezusa — Jan. Otrzymane przez niego wizje ostatecznej zagłady niegodziwego świata od wieków budzą zaciekawienie czytelników. Patmos dzisiaj – to idealne miejsce do napisania takiej księgi. Wulkaniczne wzniesienia i głębokie, ciemne rozpadliny sąsiadują tu z tarasowymi wzgórzami porośniętymi zielenią oraz z kwitnącymi łąkami rozgrzanymi słońcem, które praży nad Morzem Egejskim. I ja udalem sie tam, aby stapac po sladach Umiłowanego Ucznia Chrystusa. Pamietam był wczesny ranek. Stare kobiety, ubrane od stóp do głów w czerń, usiłowały nadążyć za rozbrykanymi wnuczętami. Nieopodal siedział brodaty rybak i przygotowywał sobie posiłek – aby zmiękczyć wyłowioną przed chwilą ośmiornicę, uderzał nią o betonowe nabrzeże. Zrezygnowałem z podrozy statkiem i postanowiłem wspiąć się na górę za Skalą, by stamtąd podziwiać panoramę wyspy. Widok był wyjątkowy – wyglądała ona niczym wielka mapa plastyczna unosząca się na wodzie. Patmos to jakby trzy wysepki w jednej, połączone wąskimi przesmykami. Na jednym z nich znajduje się Skala. Na drugim, w pobliżu niezamieszkanego południowego krańca wyspy, widac plaże. Patmos ma niecałe 13 kilometrów długości, a w pewnym miejscu jego szerokość wynosi tyle, co rzut kamieniem. Burzliwe dzieje Wyspę Patmos uważa się za świętą niemal od 4000 lat, kiedy to przybyli na nią pierwsi osadnicy z Azji Mniejszej. Wybrali oni drugie co do wysokości wzniesienie na wyspie i wybudowali tam świątynię Artemidy, bogini łowów. Gdy około 96 roku n.e. na Patmos został zesłany apostoł Jan, wyspa należała do cesarstwa rzymskiego. Jak powiedzialem w IV wieku stała się częścią „schrystianizowanego” imperium bizantyjskiego. Między wiekiem VII a X znajdowała się pod wpływem islamu. Z czasem Patmos opustoszało. Pod koniec XI wieku na miejscu pogańskiej świątyni Artemidy mnich greckiego Kościoła prawosławnego rozpoczął budowę ufortyfikowanego klasztoru świętego Jana. Stopniowo powracali osadnicy i wznosili białe, sześcienne domki w Chorze, mieście, które w dalszym ciągu skupione jest wokół szacownych murów obronnych tego jedynego klasztoru… 

Moj kochany czytelniku! Pan Bog potrzebuje twojego talentu. Miej tysiac marzen i wiecej. Zatem nie ustawaj w marzeniu, by byc wielkim. Postepuj codziennie do przodu. Nie boj sie opuscic boksow I wysc na wewnatrz. Sprawiaj juz nie tyle zycie, co roznice. Codziennie siegaj swojego celu. Musisz uzbroic sie w dyscypline i pewna spojnosc dzialania. Miej zawsze plan do pracy. Poruszaj sie postepujac naprzod. Dzisiaj uczyn cos, czego jeszcze nigdy nie zrobiles. Czyn otwarte a nowe opinie dla swiata. Prawdziwe pragnienie jest w twoich rekach. Zyj w kazdym dniu tylko dla Boga. Przezwyciez codzienne utarczki z soba dla samego Boga. Zloz wszystko w Bogu, bo wszystko co czynisz, jest jego laska. Badzcie blogoslawieni. Zycze kazdemu, zeby byl bogaty i slawny, i zeby oni poznali sie na tobie. Niech bedzie pochwalony Jezus Chrystus.(fin)