Author: sbarszczak2009

Data: 2019-06-01 Stanislaw Barszczak, Jak Jas zostal magiem. Dzisiaj w naszej afrykanskiej wiosce mamy zawody sportowe. Poniewaz przynaleze do tzw. wielodzietnej rodziny, a takich w Ghanie, moim kraju, jest bardzo wiele, z niecierpliwoscia oczekuje na szczesliwa chwila wejscia do finalu zawodow. - Mamo, mnie wybierz. Muszę się powstrzymywać, żeby nie krzyczeć. Wbijam paznokcie w drewniany kij, ściskam go mocno, żeby usiedzieć w miejscu. Krople potu ściekają mi po plecach, nie wiem, czy to od porannego upału, czy dlatego, że serce tłucze mi się o żebra. Miesiąc w miesiąc byłem pomijany. Dziś musi wreszcie być inaczej. Odgarniam śnieżnobiały kędzior za ucho i staram się nie ruszać. Mama Agba jak zwykle nie ma zmiłowania, długo przygląda się każdemu z nas, aż nie wiemy, gdzie podziać wzrok. Jej brwi ściągają się w skupieniu, pogłębiając zmarszczki na ogolonej głowie. Z ciemnobrązową skórą i w niepozornym kaftanie Mama Agba niewiele się różni od reszty wioskowych starszych. Nikomu nie przyszłoby do głowy, że kobieta w tym wieku może być tak niebezpieczna. – Ekhm… – chrząka z przodu Pawel, w mało subtelny sposób przypominając, że on już przeszedł tę próbę. Posyła nam uśmieszek i obraca w dłoni ręcznie rzeźbiony kij, jakby nie mogł się doczekać, aż się dowie, którego z nas pokona w czasie dzisiejszego egzaminu. Większość chlopcow boi się pojedynku z Pawlem, ale ja nie czuję strachu. Ćwiczyłem i jestem gotowy. Wiem, że stać mnie na zwycięstwo. -Janku. Chropawy głos Mamy Agby przerywa ciszę. Słychać zbiorowe westchnienie piętnastu chlopcow, którzy nie zostali wybrani. Imię odbija się od plecionych ścian trzcinowej ahéré, aż w końcu zdaję sobie sprawę, że chodzi o mnie. – Naprawdę? – pytam. Mama Agba mlaska zniecierpliwiona. – Mogę wybrać kogoś innego… – Nie! – Zrywam się na równe nogi i natychmiast posyłam jej ukłon. – Dziękuję, Mamo. Jestem gotowy. Morze brązowych twarzy rozstępuje się przede mną. Idąc, skupiam się na moich bosych stopach ocierających się o trzcinową podłogę, sprawdzam jej przyczepność, żeby zwiększyć swoje szanse na wygranie pojedynku i zdanie egzaminu. Na czarnej macie do walki Pawel pierwszy mi się kłania. Czeka, aż uczynię to samo, ale jego wzrok tylko wznieca we mnie ogień złości. Stoi w nonszalanckiej pozie, świadczącej o braku szacunku, jakbym nie był godnym przeciwnikiem. Jakby uważał, że jestem od niego gorszy. Myśli, że nie mam z nim szans. – Ukłoń się, Janku. Choć w głosie Mamy Agby pobrzmiewa wyraźna reprymenda, nie potrafię się przemóc. Stojąc tak blisko Pawla, widzę tylko jego bujne czarne włosy i kokosowy brąz skóry znacznie jaśniejszej niż moja. To karnacja tych spośród mieszkancow okolic Accry, którzy nie wiedzą, czym jest praca w słońcu. Pawel zawdzięcza to uprzywilejowanie cichemu wsparciu ojca, którego nawet nie zna. Arystokraty, który pozbył się nieprawego syna umieszczając go w naszej wiosce. Odchylam barki do tyłu i zamiast się ukłonić, dumnie wypinam pierś. Pawel odstaje wyglądem od nas o śnieżnobiałych włosach. Od tutejszych chlopcow bezustannie zmuszanych do kłaniania się takim jak on. – Janku, nie każ mi się powtarzać. – Ale Mamo… – Ukłoń się albo zejdź z ringu! Nie marnuj naszego czasu. Nie mając wyboru, zaciskam zęby i pochylam głowę. Na ustach Pawla rozkwita nieznośny uśmieszek. – Czy to takie trudne? – Kłania się znowu, choć nie musi. – Lepiej przegrać z honorem. Wśród chlopcow rozlegają się tłumione chichoty. Mama Agba ucisza je stanowczym gestem. Rzucam im złowrogie spojrzenie, po czym koncentruję się znowu na postaci przeciwnika. Zobaczymy, komu będzie do śmiechu, gdy wygram. – Na miejsca. Obaj cofamy się do krawędzi maty i unosimy swoje kije. Drwiący uśmieszek spełza z ust Pawla, a jego oczy zwężają się w szparki. To instynkt zabójczy. Patrzymy na siebie i czekamy na znak. Mama Agba przeciąga tę chwilę w nieskończoność, wreszcie woła: – Do boju! I od razu muszę się bronić. Nawet nie zdążyłem pomyśleć o wyprowadzeniu ataku, a Pawel już doskakuje do mnie z prędkością geparda. Bierze zamach kijem, mierząc w moją szyję. Ale choć za plecami słyszę stłumione okrzyki chlopcow, ani na moment nie tracę zimnej krwi. Pawel jest szybki, lecz ja potrafię być jeszcze szybszy. Unikam ciosu, wyginając się mocno do tyłu. Pawel nie czeka, aż się wyprostuję – wyprowadza kolejny atak, tym razem tnąc kijem z góry na dół z siłą chlopaka dwa razy większego od siebie. Rzucam się w bok i przetaczam po macie, a kij z trzaskiem uderza o trzciny. Pawel już bierze następny zamach. – Janku! – ostrzega mnie Mama Agba, lecz nie potrzebuję jej pomocy. Jednym płynnym ruchem przechodzę w kucki i wyciągam kij do góry, parując uderzenie Pawla. Trzcinowe ściany aż się zatrzęsły od głośnego trzasku. Moja broń też jeszcze drży, kiedy Pawel zamachuje się znowu, tym razem za cel obierając moje kolana. Odbijam się z wysuniętej do przodu nogi, robię koziołka w powietrzu ponad jego wyciągniętym kijem. Oto moja pierwsza szansa, by przejść do ataku. Wykorzystując pęd, wyprowadzam pierwszy cios. Z mojego gardła dobywa się stęknięcie. Pawel kontruje, przerywając mój atak, zanim na dobre się zaczął. – Cierpliwości, Janku! – woła Mama Agba. – Nie spiesz się. Obserwuj i reaguj. Czekaj na atak. Tłumię wzbierający w piersi jęk i kiwam głową. Cierpliwości, powtarzam sobie. Poczekaj na lepszą okazję… – Właśnie, Jan– odzywa się Pawel cicho, żeby nikt poza mną nie usłyszał. – Słuchaj się Mamy Agby. Bądź grzecznym padalcem. No tak, mogłem się tego spodziewać. To słowo. Ta wstrętna obelga. Wypowiedziana niby od niechcenia. Zawinięta w arogancki uśmieszek. Bez namysłu wyrzucam kij przed siebie. Mija brzuch Pawla o włos. Czeka mnie za to straszliwe lanie od Mamy Agby, ale i tak było warto. Nagrodą jest wystraszone spojrzenie mojego przeciwnika. – Ej! – Pawel spogląda w stronę Mamy, oczekując od niej interwencji, ale nie ma czasu się poskarżyć. Wielkimi oczami patrzy, jak obracam kij do kolejnego ataku. – To nie jest trening! – woła, uskakując przed ciosem w kolana. – Mamo... – Sam sobie nie poradzisz? – pytam ze śmiechem. – No dalej, Paul. Lepiej przegrać z honorem! W oczach Pawla pojawiają się gniewne błyski. Wygląda jak lworożec gotowy do skoku. Wściekle zaciska dłonie na kiju. Zaczyna się prawdziwa walka. Ściany chaty Mamy Agby szeleszczą, gdy nasze kije uderzają o siebie. Wymieniamy cios za cios, wypatrując szansy na kontrę, która przesądzi o wszystkim. Dostrzegam okazję i wtedy… – Uch! Kuląc ramiona, zataczam się do tyłu, fala mdłości podchodzi mi do gardła. Przez chwilę martwię się, że Pawel połamał mi żebra, lecz ból w brzuchu rozwiewa tę obawę. – Stop! – Nie! – przerywam Mamie Agbie zachrypniętym głosem. Z wysiłkiem wciągam powietrze do płuc i wspierając się kijem, prostuję plecy. – Nic mi nie jest. Jeszcze nie skończyłem. – Janku… – zaczyna Mama, lecz Pawel nie pozwala wybrzmieć jej słowom. Już mknie w moją stronę z ogniem w oczach, jego wyciągnięty kij prawie muska mi głowę. Gdy bierze nim zamach, uskakuję na bezpieczną odległość, a potem, łapiąc Pawla na wykroku, dźgam go z całej siły w mostek. – Uch! – Pawel zatacza się do tyłu z twarzą wykrzywioną bólem. Jeszcze nigdy podczas walki w chacie Mamy Agby nie został przez nikogo trafiony. Nie zna tego uczucia. Nie czekając, aż dojdzie do siebie, okręcam się i uderzam go w brzuch. Już mam zadać ostateczny cios, gdy rudawe płachty u wejścia do chaty rozchylają się i do środka wpada zdyszany Zbyszek z rozwianą białą grzywą. Szuka wzrokiem Mamy Agby. – Co się stało? Zbyszek ma łzy w oczach. – Przepraszam – kwili cicho. – Zasnałem. Ja… ja…– Wyduś to z siebie, dziecko! – Nadchodzą! – wykrzykuje wreszcie. – Są już blisko! Groza tej chwili na moment wysysa mi całe powietrze z płuc. Zresztą nie tylko mnie. Wszyscy jesteśmy sparaliżowani strachem. Instynkt przetrwania bierze jednak górę. – Prędko! – rzuca Mama Agba. – Nie ma czasu! Podnoszę Pawla z podłogi. Oddycha ciężko, ze świstem, ale musi wziąć się w garść. Chwytam jego kij i zbieram pozostałe. W chacie panuje wielkie zamieszanie. Wszyscy zacierają ślady. W powietrzu fruwają metry jasnej tkaniny. Powstaje armia trzcinowych manekinów. Czy zdążymy? Trudno powiedzieć w tym rozgardiaszu. Ja robię swoje: chowam kije pod matą ringu, żeby nikt ich nie zobaczył. Ledwie skończyłem, Pawel wpycha mi do rąk drewnianą igłę. Biegnę na swoje stanowisko, gdy płachty znów się rozwierają. – Janku! – woła ostro Mama Agba. Zastygam w bezruchu. Wszystkie oczy patrzą teraz na mnie. Nie czekając, aż się odezwę, Mama daje mi po głowie, aż czuję gorące mrówki na plecach. – Wracaj na swoje miejsce! – rzuca surowo. – Musisz się jeszcze wiele nauczyć. – Mamo Agbo, ja…Nachyla się bliżej z błyskiem prawdy w oczach. Odwrócenie uwagi… Próbuje zyskać dla nas więcej czasu. – Przepraszam, Mamo Agbo. Wybacz mi. – Wracaj na swoje miejsce. Zagryzam wargę, żeby się nie uśmiechnąć, i zwieszam przepraszająco głowę, zerkając kątem oka na strażników, którzy weszli do chaty. Niższy, jak większość okolicznych żołnierzy, wyglądem przypomina Pawla: kokosowy brąz zwieńczony czarną czupryną. Mimo że otaczają go sami nastokatkowie, trzyma dłoń na rękojeści miecza. Zaciska na niej palce, jakby spodziewał się, że któryś z nas go zaatakuje. Drugi strażnik, wysoki i poważny, jest od niego dużo ciemniejszy. Stoi blisko wejścia, ze wzrokiem utkwionym w ziemi. Widocznie ma w sobie choć odrobinę wstydu. Obaj na żelaznych pancerzach noszą dumnie znak króla Sarana. Samo spojrzenie na ozdobnego białego lamparta, symbol monarchy, który ich tu przysłał, przyprawia mnie o ścisk żołądka. Z ostentacyjnym nadąsaniem wracam do trzcinowego manekina. Czuję tak wielką ulgę, że nogi prawie się pode mną uginają. Miejsce, które jeszcze przed chwilą było ringiem, teraz całkiem przekonująco udaje warsztat krawiecki. Po chwili spojrzalem na manekiny wykonywane przez dziewczyny z wioski ozdobione jasnymi materiałami w charakterystyczne wzory Mamy Agby. I przypomnialem byl sobie, ze dziewczyny z naszej wioski obszywaja brzegi rodzimych koszul tymi pieknymi wzorami juz od wielu lat. Mama Agba przechadza się między rzędami chlopcow i przygląda się ich zainteresowaniu jakim oni obdarzaja teraz zwykle manekiny. Mimo nerwów uśmiecham się, widząc, jak ignoruje nieproszonych gości. – W czym mogę pomóc? – pyta w końcu. – Zbieramy podatek – odbąkuje ciemniejszy strażnik. Mamie Agbie wydłuża się twarz. – Zapłaciłam w zeszłym tygodniu. – Nie chodzi o podatek od handlu. – Drugi strażnik toczy wzrokiem po białowłosych sympatycznych nastolatkach. – Wzrosły opłaty za padalce. Wy ich macie dużo, więc będzie was to kosztować. No tak. Ściskam koszulę manekina z taką siłą, że aż bolą mnie palce. Królowi nie wystarczy pognębić mieszkancow wioski. Musi jeszcze ukarać każdego, kto próbuje nam pomagać. Zaciskam zęby, starając się nie myśleć o strażniku, o bólu, jaki mi sprawiło tamto słowo. Padalce. Nieważne, że nigdy nie będzie nam dane stać się magami. W ich oczach wciąż jesteśmy glistami. I nie będziemy niczym więcej. Usta Mamy Agby zmieniają się w cienką kreskę. Przecież nie wytrzaśnie tych pieniędzy spod ziemi. – Podwyższyliście już podatek od mieszkancow naszej wioski w zeszłym miesiącu. I dwa miesiące temu. Jaśniejszy strażnik robi krok do przodu i sięga po miecz, jakby chciał pokazać, że nie będzie się z nikim patyczkował. – Może byłoby mądrzej nie zadawać się z glistami. – Może byłoby mądrzej nas nie okradać. Nie wiem, dlaczego to powiedziałem. Nie zdążyłem się ugryźć w język. Wszyscy w chacie wstrzymują oddech. Mama Agba sztywnieje, jej ciemne oczy błagają mnie, bym zamilkł. – Nie możecie bez końca podnosić podatków – oznajmiam. – Ibawici nie zarabiają więcej niż do tej pory. Skąd mamy wziąć tyle pieniędzy? Strażnik zbliża się niespiesznym krokiem. Korci mnie, żeby sięgnąć po kij. Mogłbym zwalić mężczyznę z nóg jednym precyzyjnym uderzeniem; jednym celnym pchnięciem zmiażdżyłbym mu gardło. Dopiero po chwili dociera do mnie, że miecz tego strażnika nie jest zwykłym mieczem. W pochwie pobłyskuje czarne ostrze, metal droższy niż złoto. Majacyt. Stop przygotowany przez króla Sarana przed obławą. Broń stworzona po to, by osłabić naszą magię i wypalać dziury w naszych ciałach. Tak jak czarny łańcuch, który zawiesili na szyi Mamy. Potężny mag moze przezwyciężyć jego moc, ale większość z nas jest bezsilna wobec tego rzadkiego metalu. Choć sam nie władam żadną magią, i tak dostaję gęsiej skórki, gdy strażnik zbliża się do mnie z majacytowym ostrzem. – Na twoim miejscu trzymałbym język za zębami, brzdacu. Ma rację. Powinienem milczeć. Schować urażoną dumę do kieszeni. Dożyć jutra. Ale gdy tak stoimy twarzą w twarz, muszę walczyć ze sobą, żeby mu nie wbić drewnianej igły w to błyszczące piwne oko. Może ja powinienem być cicho. A może on powinien umrzeć. – Sam trzymaj… Mama Agba odpycha mnie tak mocno, że się przewracam. – Proszę. – Wręcza mu garść monet. – Mamo, nie… – odzywam się, ale zamieram pod jej groźnym spojrzeniem. Zamykam usta, podnoszę się i chwytam wzorzystej koszuli manekina. Strażnik przelicza brzęczące brązowe monety w dłoni. W końcu odchrząkuje. – Za mało. – Musi wystarczyć – odpowiada Mama Agba z nutą desperacji. – To wszystko, co mam. Nienawiść aż we mnie kipi, parzy mnie od wewnątrz. To nie w porządku, że Mama Agba musi błagać o litość. Unoszę wzrok i natrafiam na spojrzenie strażnika. Błąd. Nie zdążyłem się odwrócić i ukryć obrzydzenia. Mężczyzna chwyta mnie za włosy. – Au! – krzyczę z bólu. Strażnik rzuca mnie na twarz i przygniata kolanem do ziemi. Na chwilę tracę dech. – Może i nie macie pieniędzy – mówi – ale za to padalcow jest pod dostatkiem. – Chwyta mnie brutalnie za udo. – Zacznę od tego. Robi mi się gorąco, łapię powietrze ustami, zaciskam dłonie w pięści, żeby nie było widać, że się trzęsę. Chcę krzyczeć, chcę mu połamać wszystkie kości, ale słabnę z każdą sekundą. Jego dotyk upokarza mnie i unicestwia. Na chwilę znów staję się mlokosem, bezsilnym jak wtedy, gdy żołnierz wywlekał jego matkę z domu. – Dość! – Mama Agba odsuwa strażnika i przygarnia mnie do piersi, warcząc jak lworożka broniąca młodych. – Dałam wam pieniądze, na więcej nie liczcie. Precz stąd. Podrażniony jej zuchwałością strażnik sięga po miecz, ale ciemniejszy towarzysz chwyta go za ramię. – Chodź. Musimy obejść całą wieś przed zmierzchem. – Wypowiada te słowa spokojnie, ale jakby zaciskając przy tym szczękę. Może ujrzał w naszych twarzach własną matkę albo siostrę, może przypominamy mu kogoś, kogo chciałby chronić. Jego towarzysz na chwilę zastyga w złowieszczym bezruchu. Wreszcie zdejmuje rękę z miecza i tylko tnie nas wzrokiem. – Nauczcie te karaluchy pokory albo ja to zrobię – ostrzega Mamę Agbę. Potem kieruje spojrzenie w moją stronę. I choć leje się ze mnie pot, w środku czuję mróz. Strażnik mierzy mnie wyzywającym wzrokiem. Tylko spróbuj, mam ochotę odszczeknąć, ale język wysechł mi na wiór. W milczeniu patrzymy, jak mężczyźni wychodzą, słuchamy, jak odgłosy podkutych butów nikną w oddali. Siła opuszcza Mamę Agbę; przypomina teraz płomień świecy zdmuchnięty przez wiatr. Podpiera się na manekinie, żeby nie upaść. Już nie jest śmiertelnie groźną wojowniczką, którą znam, lecz starą, niepozorną kobietą. – Mamo… Chcę jej pomóc, lecz dostaję od niej po łapach. – Odejdz! Głupi. Tak mnie nazwała w joruba, języku magów zakazanym od czasu wielkiej obławy. Tak dawno nie słyszałem naszej mowy, że upływa chwila, zanim sobie przypominam, co to słowo znaczy. – Na bogów, co w ciebie wstąpiło? Znowu wszystkie oczy w ahéré zwracają się na mnie. Nawet Zbyszek spogląda z wyrzutem. Ale jak Mama Agba może na mnie krzyczeć? Czy to moja wina, że strażnicy są złodziejami? – Próbowałem cię bronić. – Bronić mnie? – powtarza z niedowierzaniem Mama Agba. – Wiedziałeś, że nic nie wskórasz swoim gadaniem. Za to niewiele brakowało, a wszyscy byśmy przez ciebie zginęli! Robię krok w tył, zaskoczony surową oceną. Nigdy wcześniej nie widziałem w oczach Mamy Agby tak głębokiego rozczarowania. – Skoro nie wolno mi się im przeciwstawić, co my tu w ogóle robimy? – Głos mi się łamie, ale powstrzymuję łzy. – Po co nam trening, jeśli nie możemy się bronić? – Na litość boską, Janku, pomyśl trochę! O innych, a nie tylko o sobie. Gdybyś zrobił krzywdę tym ludziom, kto by obronił twojego ojca? Kto uratuje Tomka, gdy strażnicy przyjdą szukać krwawej pomsty? Otwieram usta, lecz nie wiem, co odpowiedzieć. Ona ma rację. Nawet gdybym zdołał pokonać kilku strażników, nie poradzę sobie z armią. Prędzej czy później mnie znajdą. Prędzej czy później złamią ludzi, których kocham. – Mamo Agbo? – odzywa się cienkim głosikiem Zbyszek. Stoi ze łzami w oczach, uczepiony luźnych spodni Pawla. – Dlaczego oni nas nienawidzą? Mama zgina się pod niewidzialnym ciężarem. Wyciąga ramiona w stronę Zbyszka. – To nie tak, moje dziecko. Oni nienawidzą tego, kim miałeś się stać. Zbyszek wtula się w Mamę, szata tłumi jego łkanie. Mama Agba rozgląda się po izbie, patrzy w oczy innym chlopcom, którzy powstrzymują płacz. – Janek spytał, co my tu robimy. To ważne pytanie. Często rozmawiamy o tym, jak walczyć, a nigdy o tym dlaczego. – Mama sadza Zbyszka na podłodze i kiwa dłonią na Pawla, żeby przyniosł jej stołek. – Musicie pamiętać, że świat nie zawsze tak wyglądał. Był czas, kiedy wszyscy stali po jednej stronie. Mama Agba sadowi się na siedzisku, a zainteresowani jej slowami chlopcy zbierają się wokół niej. Codziennie Mama kończy zajęcia opowieścią lub baśnią, nauką z dawnych czasów. Zwykle siadam z przodu i chłonę każde słowo. Dziś trzymam się z boku, bo jest mi wstyd. Mama Agba miarowo pociera dłonie. Mimo tego, co się wydarzyło, na jej ustach migocze niewyraźny uśmiech, uśmiech, który potrafi wywołać tylko jedna opowieść. Nie mogę się oprzeć, podchodzę bliżej, przeciskam się między chlopcami. To nasza historia. Opowieść o nas. Prawda, którą król usiłował pogrzebać razem z naszymi zmarłymi. – Na początku Orisza była szczęśliwą krainą uświęconych magów. Każdy z dziesięciu klanów został obdarzony przez bogów inną mocą. Jedni władali wodą, inni panowali nad ogniem. Jeszcze inni czytali w myślach, a nawet sięgali wzrokiem poza czas! Choć wszyscy dobrze znamy tę opowieść – od Mamy Agby, od rodziców, których straciliśmy – nie przestaje robić na nas wrażenia. Z wypiekami na twarzy słuchamy o magach posiadających dar uzdrawiania i wywoływania chorób. Nachylamy się bliżej, kiedy Mama Agba opowiada o poskromicielach dzikich zwierząt, o magach trzymających w dłoniach światło i mrok. – Wszyscy magowie rodzili się z białymi włosami – to był znak, że dotknął ich palec bogów. Używali swoich darów, by służyć ludowi Oriszy, a w zamian otaczano ich szacunkiem. Ale nie każdy przychodził na świat z darem. – Mama Agba zatacza dłonią koło. – I dlatego świętowano narodziny nowego maga, cieszono się na widok białych loków. Ci mali wybrańcy do ukończenia trzynastego roku nie byli w stanie używać magii. Dopóki ich moce się nie objawiły, nazywano ich "boskimi." Zbyszek z uśmiechem unosi brodę: bo juz wie, ze jest mieszkancem cudownej krainy Orisza. Mama Agba chwyta między palce pasmo jego białych włosów, znak szczególny, który nauczono nas ukrywać przed światem. – Magowie stali się pierwszymi królami i królowymi Oriszy. To były czasy bez wojen… Pokój jednak nie trwał wiecznie. Gdy rządzący zaczęli nadużywać magii, bogowie za karę pozbawili ich mocy. Razem z magią zniknęły białe włosy… W kolejnych pokoleniach podziw dla magów stopniowo przeradzał się w strach przed nimi, a strach w nienawiść. Nienawiść zaś w przemoc, w pragnienie wytępienia magów. W izbie zrobiło się teraz jakby ciemniej. Wszyscy wiemy, co było dalej. Noc, której nigdy nie wspominamy i której nigdy nie zapomnimy. – Dopóki magowie mieli swoje moce, byli w stanie się bronić i trwać. Ale jedenaście lat temu magia zniknęła. Tylko bogowie wiedzą dlaczego. – Mama Agba zamyka oczy i wydaje z siebie ciężkie westchnienie. – Jednego dnia magia żyła, następnego umarła. Tylko bogowie wiedzą dlaczego? Z szacunku dla Mamy Agby gryzę się w język. Mówi tak, jak wszyscy dorośli, którzy widzieli wielka obławę na własne oczy. Z rezygnacją. Jak gdyby bogowie odebrali nam moc, żeby nas ukarać, a może pod wpływem kaprysu. W głębi duszy znam prawdę. Domyśliłem się jej, kiedy zobaczyłem magów innych wiosek w kajdanach. Bogowie umarli razem z naszą magią. Już nie wrócą. – Tamtego nieszczęsnego dnia król Saran nie wahał się ani chwili – ciągnie Mama Agba. – Wykorzystał moment słabości magów i zaatakował. Zamykam oczy, stawiam tamę łzom. Widzę łańcuch, który zarzucili na szyję Mamie. Krople krwi lądujące w piasku. Wspomnienie Obławy przepełnia trzcinową chatę, nasyca powietrze smutkiem. Tamtej nocy wszyscy straciliśmy bliskich, którzy byli magami. Mama Agba wstaje z westchnieniem, znów nabiera siły, z której jest znana. Patrzy po kolei na wszystkich chlopcow w izbie – jak generał przeglądający swoje wojsko.– Uczę sztuki kija każdego chętnego do nauki, bo zawsze znajdą się na tym świecie ludzie, którzy będą chcieli zrobić wam krzywdę. Ale tutaj szkolę chlopcow poległych magów. Choć nie macie już w sobie mocy, aby w przyszłości stać się magami, nadal cierpicie z powodu nienawiści i przemocy. Oto dlaczego tu jesteśmy. Oto dlaczego trenujemy. Mama gwałtownym ruchem dobywa własny rozkładany kij i uderza nim o trzcinową podłogę. – Wasi przeciwnicy noszą miecze. Dlaczego uczę was władania kijem? Powtarzamy chórem mantrę, którą nam wpoiła: – Uderza zamiast ranić, rani zamiast okaleczać, okalecza zamiast zabijać. Kij nie unicestwia. – Uczę was walki w ogrodzie, abyście na polu walki nie byli jak ogrodnicy. Daję wam siłę do walki, ale umiar także jest siłą, którą musicie posiąść. – Mama zwraca się do mnie: – Macie bronić tych, którzy sami się nie obronią. Oto prawda kija. Chlopcy kiwają głowami, a ja wbijam wzrok w ziemię. Znowu prawie doprowadziłem do tragedii. Znowu wszystkich zawiodłem. – No dobrze… – wzdycha Mama Agba. – Wystarczy na dziś. Pozbierajcie swoje rzeczy. Ciąg dalszy jutro. Chlopcy z ulgą wychodzą jeden po drugim. Chcę pójść w ich ślady, lecz pomarszczona ręka Mamy Agby chwyta mnie za ramię. – Mamo… – Milcz – ucina. Ostatni chlopcy rzucają mi współczujące spojrzenia. Łapią się odruchowo za pupy, jakby w myślach liczyli, ile dostanę batów. Dwadzieścia za nieposłuszeństwo… Pięćdziesiąt za odzywanie się bez pytania… Sto za to, że prawie nas wszystkie zabiłes… Nie. Sto batów byłoby zbyt pobłażliwą karą. Wstrzymuję oddech i szykuję się na ból. To nie potrwa długo, mówię sobie. Skończy się, zanim… – Usiądź, Janku. Mama Agba podaje mi kubek z herbatą, po czym nalewa sobie. Ciepłe naczynie ogrzewa mi dłonie, słodka woń napoju wypełnia nozdrza. Marszczę brwi. – Dodałaś trucizny? Kąciki jej ust drgnęły, ale ukrywa rozbawienie pod surową miną. Ja ukrywam swoje w kubku z herbatą, upijam łyk i rozkoszuję się smakiem miodu. Obracam kubek w dłoniach, wodzę palcami po lawendowych koralikach wzdłuż brzegu. Mama też miała taki kubek, tylko ze srebrnymi paciorkami – na cześć Olimpu, i bogini życia i śmierci. Wspomnienia na chwilę pozwalają mi zapomnieć o rozczarowaniu Mamy Agby, lecz gdy smak herbaty zanika, znów ogarnia mnie gorzkie poczucie winy. Mama Agba nie powinna musieć znosić takich szykan. Nie z mojego powodu. – Przepraszam. – Skubię koraliki na krawędzi kubka, żeby nie podnosić wzroku. – Wiem… Wiem, że tylko przysparzam ci kłopotów. Mama Agba, tak jak Pawel, jest Oriszanką, w której nie drzemią żadne magiczne moce. Przed Obławą myśleliśmy, że bogowie decydują o tym, kto się rodzi szczesliwym mieszkancem naszej wioski, a kto nie; teraz, gdy magia zniknęła, nie rozumiem, czemu właściwie służy to rozróżnienie. Mama Agba nie ma białych włosów jak my, mogłaby się wtopić w resztę Oriszan i uniknąć prześladowań. Gdyby się z nami nie zadawała, strażnicy pewnie daliby jej spokój. Jakaś cząstka mojej duszy chciałaby, żeby Mama Agba nas porzuciła i oszczędziła sobie tych cierpień. Jako dobra krawcowa pewnie mogłaby sprzedawać ubrania i nieźle z tego żyć. – Zaczynasz coraz bardziej ją przypominać, wiesz? – Mama Agba upija łyczek herbaty i się uśmiecha. – Zwłaszcza gdy krzyczysz, podobieństwo jest zatrważające. Odziedziczyłeś jej gniew. Nie wierzę własnym uszom. Mama Agba nie lubi rozmawiać o tych, których straciliśmy. Żaden z nas tego nie lubi. Aby ukryć zaskoczenie, upijam kolejny łyk herbaty. – No dobrze. – Z twarzy Mamy Agby znika uśmiech, a pojawia się na niej wyraz troski. – W czasie Obławy byłeś jeszcze dzieckiem. Bałam się, że zapomnisz. – Nie potrafiłbym, nawet gdybym chciał. Jak mogłbym zapomnieć tę twarz niczym słońce? Właśnie tę twarz staram się pamiętać. Samą twarz, a nie zwłoki ze strużką krwi na szyi. – Wiem, że walczysz dla niej. – Mama Agba przesuwa dłonią po moich białych włosach. – Ale król jest bezwzględny, Janku. Prędzej wymorduje wszystkich poddanych, niż przymknie oko na bunt wioski. Kiedy przeciwnik nie ma honoru, trzeba obrać inne, mądrzejsze metody walki. – Takie jak okładanie tych drani kijem? Mama Agba się śmieje, aż marszczy jej się skóra wokół mahoniowych oczu. – Obiecaj mi tylko, że będ ziesz ostrożny. Że poczekasz na odpowiedni moment do walki. Chwytam Mamę Agbę za dłonie i chylę przed nią nisko głowę na znak szacunku. – Obiecuję, Mamo. Więcej cię nie zawiodę. – To dobrze, bo jest coś, co mam zamiar ci pokazać, a nie chciałabym potem tego żałować. Mama Agba sięga za pazuchę i wydobywa spod szaty krótki czarny pręt. Wstrząsa nadgarstkiem, a pręt wydłuża się i zmienia w lśniący metalowy kij do walki. Odskakuję odruchowo. – O bogowie! – wyrywa mi się. Muszę ze sobą walczyć, żeby nie chwycić tego arcydzieła. Czarny metal pokrywają prastare symbole, każdy z nich przypomina o jednej z lekcji udzielonych nam przez Mamę Agbę. Moje oczy, niczym pszczoły zwabione przez nektar, zatrzymują się najpierw na akofenie: dwa skrzyżowane ostrza, miecze wojny. „Odwaga nie musi grzmieć” – wspominam jej słowa. „Męstwo nie musi oślepiać”. Obok mieczy widnieje akoma, serce cierpliwości i tolerancji. Tamtego dnia… Dałabym głowę, że tamtego dnia dostałam od niej lanie. Każdy kolejny symbol odsyła mnie do innej nauki, innej opowieści, innej mądrości. Spoglądam wyczekująco na Mamę. To prezent czy raczej narzędzie, którym wymierzy mi karę? – Proszę. – Kładzie gładki pręt na mojej dłoni. Natychmiast wyczuwam jego moc. I ten ciężar żelaza… Oto broń stworzona do gruchotania czaszek. – Czy to się dzieje naprawdę? Mama twierdząco kiwa głową. – Walczyłeś dziś jak wojownik. Zdałeś egzamin. Wstaję, żeby zakręcić kijem, by ucieszyc się jego siłą. Metal tnie powietrze jak nóż. Żaden wystrugany przeze mnie drewniany kij nie był tak zabójczy. – Pamiętasz, co ci powiedziałam, kiedy zaczynaliśmy treningi? Potwierdzam skinieniem głowy i przedrzeźniam zmęczony głos Mamy Agby: – Jeśli zamierzasz się bić ze strażnikami, lepiej naucz się wygrywać. Dostaję od niej po głowie, ale trzcinowe ściany izby rozbrzmiewają jej serdecznym śmiechem. Oddaję kij, a Mama Agba uderza końcem o ziemię i broń składa się z powrotem w krótki pręt. – Ty już wiesz, jak wygrywać – mówi. – Mam tylko nadzieję, że będziesz wiedział, kiedy się bić. Gdy znowu wręcza mi kij, duma miesza się we mnie z bólem. Bojąc się otworzyć usta, obejmuję ją w pasie, wciągam nosem znajomy zapach świeżo upranej tkaniny i słodkiej herbaty. Mama Agba na moment sztywnieje, ale przytula mnie mocno, kojąco. Potem się odsuwa, żeby coś powiedzieć, lecz w tej samej chwili płachty u wejścia znów się rozchylają. Odruchowo chwytam czarny pręt i dopiero po sekundzie rozpoznaję mojego starszego brata Tomka. Wysoki, potężnie zbudowany, w jego obecności trzcinowa chatka wydaje się nagle dużo mniejsza. Mięśnie ma napięte, ścięgna rysują się wyraźnie pod ciemną skórą. Spomiędzy czarnych włosów obficie ścieka mu na czoło pot. Gdy napotykam jego wzrok, ostry niepokój przeszywa mi serce. Uslyszalem tylko ostatnie slowa: -"Do domu..." Tata oczekiwal mnie juz u wejścia do chaty. Był pozny wieczor, a ja jeszcze podjalem z nim rozmowe. On w koncu powiedzial mi dawno pamiętne slowa: "Pokażę ci góry..." A pamietasz tato nasza piosenke. I jeszcze raz przed pojsciem spac wspolnie zanucilismy znana nam piesn: 1. - Witaj mój przyjacielu, tak długo cię nie widziałem. -Witaj mój mały, czas spedzony z Toba, zawsze jest piekny. - Powiedz mi przyjacielu, w twojej ojczyźnie, jak tam jest? - Z pewnością jest inaczej, jak znasz to z domu... Spiewamy wspolnie: - Chodź, pokażę ci góry, orla na wietrze... - A ja pokażę ci tulipany, które są wszędzie. - A potem bedziemy śpiewac piosenki o tęsknocie i czyms więcej, o tym, co czynie chetnie, kiedy jestem bardzo radosny. 2. - Witaj mój przyjacielu. Wiesz, czasami marzę nawet o księżycu... - Witaj mój mały, marzysz o nim, bo jego światło było juz nie raz wychwalane i bylo tego warte. -Och, zebym byl tylko juz dzisiaj tak duży, jak dorośli... - I ja czasami tego bym chcial, zebym był zaskakiwany, jak to bylo, gdy byłem dzieckiem - zebym byl jak orzeł na wietrze. Wspolnie powtarzamy: - Chodź, pokażę ci góry, - A ja pokażę ci tulipany, które są wszędzie... A nasze wysnione przedtem i radosne piosenki, będziemy śpiewać zawsze i wszedzie.

A new book

Stanislaw Barszczak, Introduction to the new book

I would like to save my time, and actually one moment in time for Poles. Boris Johnson stands against the alienity imposed on Great Britain on the part of the European Union. If we stayed in the Union, our democracy is at stake, he said. Let’s leave our fear, he would say more … In other words, A men is dead not telling himself Adieu . I am deprived of voice in public debate, I have not intended to speak here instead of specific authorities, but I have never tried to enter into a spiritual dialogue on our Polish topics. We will never be professional players, maybe someone will be – but only an unreliable quack. We don’t go too far. Is that fear? As you still know, Promenada of the Englishmen in Nice town is like a torn paper from my life. I walk constantly, it’s more wonderful like new love, I think. In my life I had two souls, the first one drove me to the world to see it with my own eyes, and the second to tell about it as much as possible in my own words. Friends have known many of my stories. Then I started writing twenty five years ago. I felt it as a necessity that we needed a story to be in the ocean of time. In Poland, an oriental rule should apply: if you go abroad and become a writer there, you must either die quickly, and then the books are printed immediately and in each village there is a short story about you. Or you must be world famous. So I decided – because I love life – to become famous all over the world. Then I will be translated to Silesia because I come from there. I hope it will be soon. Poles, my compatriots from the Vistula, I think if I judge them properly – and you always have to be careful about this because you don’t live in their soul – this is my way of grasping the world, my way of laughing may come from other aspects of life and its understanding that we are not allowed to Poland spread. As I said, I went around the world a bit, I noticed, for example, the relationship between religions that love each other – in Arabia it is taboo. A Muslim cannot love a Christian and vice versa. And I have definitely bad relations with the army and war. Of course, this situation does not correspond to the area that lives war. The taboo disappears there. I don’t like it, although I’m Polish boy. By the way, Israelis don’t like it, not just Arabs. It must be said that every Israeli who stands against the war is not so popular with his government – but I don’t judge it. Do I not meet the image of a man depicted in these countries? It depends who’s looking at me. For someone I already fulfill the image of a reasonable man. For sensible people. Yes, but it depends. I believe you can apply a reasonable oriental rule: if you have an opponent, leave him in the back door so that he doesn’t lose his face if he is to back off. It is not said in the East – or has it never been said there – that if you have an opponent, declare him as the enemy and destroy him. Look, we’ve lived together for millennia, and now they want to tell me that we can’t live together anymore in the East. It’s a bit stupid, a bit too stupid for my knowledge. Because I love history and also read history, I know it’s a really cheap lie that we shouldn’t live together anymore. When I realized this, I also wanted to experience it. And now it can be. So Dr Rafik Schami says, writer, born in Syria, who has been living in exile since 1971 in the countryside near Heilderberg, Germany. I may be a coward in the eyes of some Arabs. I think, however, that it takes more courage to be against the current and say no, say no, I do not participate in this style and I do not call for the will of individual rulers, but I am only responsible for my own behavior, It is not easy, it is not really easy. It costs exile if you want to say that. Regarding my biography, someone wanted to start from the very beginning and emphasized that I grew up on male pride, which he just describes: I am the son of a professor of forest sciences, and if my father wanted it, I would also become a professor of forest sciences. Why didn’t I become him? Once I saw my father, so the more I loved my mother who decided to take care of me, I loved her more than life. My mother was very happy with the art glass, I will give the glass to all my friends and acquaintances, she told me. My mother kept my first three books: a wound, a God Swordsman, a cornflower of freedom, stroked, caressed my books with her tired hands. My mother really enjoyed my priesthood. Cleaning is difficult, my mother transferred the glass to the tape: vases, plates, glasses, she worked in a glass factory. Why did I start writing very early and went my own way, which led to today and here? I answer from behind. Until the last day of her life, my mother kept saying that thank G she did not force me to priesthood. She was also happy to become a writer. To be honest, I just didn’t like cleaning. First of all, you have to get up very early, and secondly, low income. And thirdly, it was terribly hot, it was terrible. I was attracted to the book, but it is a later realization, because I was really attracted by history. I was fascinated by people sitting there and telling stories to adults. It was the first approach to books. The second impulse came from a seminar where you could pray or go to the library, even as a priest after school. I went to the library. It was then that I discovered such beautiful books in the vaulted cellar: books that can be opened and that fill the ocean. We didn’t have such books in the family. We only had the Bible, as in every Polish home, and a few mother books for worship. The smell of these books just charmed me. When I opened it, it was all about me. I was addicted it to that day.

Nowa ksiazka

Stanislaw Barszczak, Wprowadzenie do nowej ksiazki, fragmenty

Chcialbym moj czas, a wlasciwie jeden moment w czasie uratowac dla Polakow.
Boris Johnson wystepuje przeciw narzuconej Wielkiej Brytanii obcosci že strony Europejskiej Unii. Jesli pozostalibysmy w Unii to nasza demokracja jest zagrozona, powiedzial. Zostawmy nasz strach, powiedzialby wiecej… Innymi slowy, nie zyje sie nie mowiac sobie samemu Adieu. Bywam pozbawiany glosu w publicznej debacie, bynajmniej nie zamierzylem mowic tutaj w zastepstwie konkretnych autorytetow, to nigdy, natomiast usilowalem podjac dialog duchowy na nasze polskie tematy. Nigdy nie bedziemy graczami zawodowymi, moze ktos bedzie – ale tylko zawodnym szarlatanem. Nie chodzimy za daleko. Czy to strach. Jak wiecie wciaz ide, Promenada Anglikow w Nicei, to jak wyrwana kartka z mego zycia. Chodze nieustannie, to wspanialsze jak nowa milosc, uwazam. W zyciu posiadlem dwie dusze, pierwsza rwala mnie ku swiatu , aby go ujrzec na wlasne oczy, a druga aby o nim jak najwiecej opowiedziec swoimi slowami. Znajomi poznali niejedna moja historie. Nastepnie zaczalem pisac dwadziescia piec lat temu. Odczulem to jako koniecznosc, že potrzebujemy opowiesci, bedac w oceanie czasu. U nas w Polsce obowiązywac by mogla orientalna zasada: jeśli wyjeżdżasz za granicę i zostajesz tam pisarzem, to albo musisz umrzeć szybko, a potem książki są drukowane natychmiast i w każdej wiosce jest krótka historia o tobie. Albo musisz być światowej sławy. Postanowiłem więc – bo kocham życie – stać się sławnym na całym świecie. Potem będę tłumaczony na slaski, bo stamtad pochodze. Mam nadzieję, że wkrótce tak będzie. Polacy, rodacy moi z nad Wisly, myślę, że jeśli odpowiednio ich ocenię – a ty zawsze musisz uważać na ocenę, ponieważ nie żyjesz w ich duszy – to mój sposób na uchwycenie świata, mój sposób na śmiech może bierze sie z innych aspektów życia i jego rozumienia, ktorych nie wolno nam w Polsce rozpowszechniac. Jak powiedzialem, pojezdzilem po swiecie odrobine, zauwazylem na przyklad związek między religiami, które się kochają – w Arabii jest to tabu. Muzułmanin nie może kochać chrześcijanina i odwrotnie. A ja nadto mam zdecydowanie złe relacje z wojskiem i wojną. Oczywiście taka sytuacja nie odpowiada obszarowi, który żyje wojna. Tam znika tabu. Nie lubie tego, choc jestem Polakiem. Nawiasem mówiąc, Izraelczycy też tego nie lubią, nie tylko Arabowie. Trzeba powiedzieć, że każdy Izraelczyk, ktory opowiada sie przeciwko wojnie, nie jest tak popularny wśród swojego rządu – ale ja nie osądzam tego. Czy nie spełniam obrazu człowieka przedstawianego w tych krajach? To zależy, kto na mnie patrzy. Dla kogos już spełniam wizerunek rozsądnego mężczyzny. Dla rozsądnych ludzi. Tak, ale to zależy. Wierzę, że możesz zastosować rozsądną orientalną zasadę: jeśli masz przeciwnika, zostaw mu tylne drzwi, aby nie stracił twarzy, jeśli ma sie wycofac. Nie jest powiedziane na Wschodzie – czy tez nigdy nie było to tam powiedziane – ze jeśli masz przeciwnika, to zadeklaruj go jako wroga i zniszcz go. Spojrzcie, mieszkaliśmy razem od tysiącleci, a teraz chcą mi powiedzieć, że nie możemy już dłużej żyć razem na Wschodzie. To trochę głupie, trochę zbyt głupie jak na moją wiedzę. Ponieważ uwielbiam historię, a także czytam historię, wiem, że to naprawdę tanie kłamstwo, że nie powinniśmy już dłużej żyć razem. Kiedy zdałem sobie z tego sprawę, też chciałem to przeżyć. A teraz może tak być, wspomina
Dr Rafik Schami, pisarz urodziny w Syrii, ktorzy od 1971 roku zyje na wygnaniu na wsi pod Heilderbergiem w Niemczech. Może byc jestem tchórz w oczach niektórych Arabów. Myślę jednak, że potrzeba większej odwagi, by być przeciw powszechnemu nurtowi i powiedzieć nie, powiedzieć: nie, nie uczestniczę w tym stylu i nie wołam o wolę poszczególnych władców, ale jestem odpowiedzialny tylko za własne zachowanie , To nie jest łatwe, naprawdę nie jest łatwe. To kosztuje wygnanie, jeśli chcesz tak powiedziec. Odnosnie mojej biografii ktos chcial zacząć od samego początku i akcentowal to, ze wychowalem się na męskiej dumie, którą właśnie opisuje: jestem synem profesora nauk leśnych, a gdyby mój ojciec tego chciał, zostałbym również profesorem nauk leśnych. Dlaczego się nim nie stałem? Raz widziałem mojego ojca, wiec tym bardziej pokochałem moją matkę, która postanowiła zaopiekować się mną, pokochalem ja bardziej nad życie. Moja mama była bardzo zadowolona ze szkła artystycznego, rozdam szkło wszystkim moim przyjaciołom i znajomym, powtarzała mi. Matka trzymała moje pierwsze trzy książki: Zablizniona ranę, Szermierza Boga, Chabry wolności, głaskała, piescila moje książki jej zmęczonymi rękami. Moja matka naprawdę cieszyła się moim kapłaństwem. Sprzatanie jest trudne, matka przeniosiła szkło na tasme: wazony, talerze, szklanki, pracowała w fabryce szkła. Dlaczego zacząłem pisać bardzo wcześnie i poszedłem własną drogą, która doprowadziła do dziś i tutaj? Odpowiadam od tyłu. Moja matka powtarzała do ostatniego dnia swego życia, że ​​dzięki Bogu nie zmusiła mnie do kapłaństwa. Była tez szczęśliwa , że ​​zostałem pisarzem. Szczerze mówiąc, po prostu nie podobało mi się sprzątanie. Po pierwsze, musisz wstać bardzo wcześnie, po drugie,niskie dochody. I po trzecie, było strasznie gorąco, było okropnie. Przyciągnęła mnie książka, ale jest to późniejsza realizacja, ponieważ tak naprawdę pociągała mnie historia. Byłem zafascynowany ludźmi siedzącymi tam i opowiadającymi historie dorosłym ludziom. To było pierwsze, podejście do książek. Drugi impuls przyszedł z seminarium, w którym można było modlić się lub chodzić do biblioteki, nawet jako ksiądz po szkole. Poszedłem do biblioteki. Właśnie wtedy odkryłem tak piękne książki w sklepionej piwnicy: książki, które można otworzyć i które wypełniają ocean. Nie mieliśmy takich książek w rodzinie. Mieliśmy tylko Biblię, jak w każdym domu, i kilka matrzynych książek do nabozenstwa. Zapach tych książek po prostu mnie oczarował. Kiedy je otworzyłem, chodziło tylko o mnie. Byłem uzależniony od tego dnia. I oczywiście nie możesz zapytać uzależnionego, dlaczego wciąż one to robi.

A new book

Stanislaw Barszczak, Wir werden niemals Profispieler sein

Ich möchte meine Zeit und tatsächlich einen Moment Zeit für Polen sparen. Herr Boris Johnson spricht sich gegen die von der Europäischen Union Großbritannien auferlegte Fremdheit aus. Wenn wir in der Union bleiben, steht unsere Demokratie auf dem Spiel, sagte er. Lassen wir unsere Angst, er würde mehr sagen … Mit anderen Worten, ich bin tot und sage mir nicht, Adieu, dass ist moglich? In der öffentlichen Debatte ist mir die Stimme entzogen, ich habe nicht vor, hier statt bestimmter Autoritäten zu sprechen, aber ich habe nie versucht, einen spirituellen Dialog über unsere polnischen Themen aufzunehmen. Wir werden niemals Profispieler sein, vielleicht jemand – sondern nur ein unzuverlässiger Quacksalber. Wir gehen nicht zu weit. Ist das Angst? Wie Sie immer noch wissen, die Promeda-Engländer in Nizza wie ein zerrissenes Papier aus meinem Leben sei. Ich laufe ständig, es ist wundervoller wie neue Liebe, denke ich. In meinem Leben hatte ich zwei Seelen, die erste trieb mich in die Welt, um sie mit eigenen Augen zu sehen, und die zweite, um so viel wie möglich in meinen eigenen Worten darüber zu erzählen. Freunde haben viele meiner Geschichten gekannt. Dann habe ich vor 25 Jahren angefangen zu schreiben. Ich empfand es als eine Notwendigkeit, dass wir eine Geschichte brauchten, um im Ozean der Zeit zu sein. In Polen sollte eine orientalische Regel gelten: Wenn Sie ins Ausland gehen und dort Schriftsteller werden, müssen Sie entweder schnell sterben, und dann werden die Bücher sofort gedruckt, und in jedem Dorf gibt es eine kurze Geschichte über Sie. Oder du musst weltberühmt sein. Deshalb habe ich mich – weil ich das Leben liebe – entschieden, auf der ganzen Welt berühmt zu werden. Dann werde ich nach Schlesien übersetzt, weil ich von dort komme. Ich hoffe es wird bald sein. Polen, meine Landsleute aus der Weichsel, Ich denke, wenn ich sie richtig einschätze – und du musst immer aufpassen, weil ich nicht in ihrer Seele lebe -, ist dies meine Art, die Welt zu erfassen. Meine Art zu lachen kann von anderen Aspekten des Lebens und von ihrem Verständnis herrühren, das wir nicht dürfen Polen breitete sich aus. Wie gesagt, ich bin ein bisschen um die Welt gegangen. Dr Rafik Schami, er ist ein sehr erfolgreicher Schriftsteller, seine Werke sind in viele Sprachen übersetzt worden. Bei uns in Arabien eine Regel gibt, er sagt, wenn Sie ins Ausland fahren und dort Schriftsteller werden, müssen Sie entweder schnell sterben, dann werden die Bücher sofort gedruckt und in jedem Dorf gibt es dann eine kleine Geschichte über Sie. Oder Sie müssen weltberühmt werden. Also ich habe mich dazu entscheiden – weil ich das Leben liebe -, weltberühmt zu werden. Dann werde ich ins Arabische übertragen. Und das wird hoffentlich bald so sein. Das ist eine wirklich orientalische Antwort. Meine Art ist, die Welt aufzufassen, meine Art, durch das Lachen vielleicht andere Aspekte des Lebens zu begreifen, die bei uns in Arabien nicht zugelassen sind. Zum Beispiel die Beziehung zwischen den Religionen, daß sie einander lieben – in Arabien ist das tabu. Ein Moslem darf eine Christin nicht lieben und umgekehrt. Dazu kommt, daß ich eine entschieden schlechte Beziehung zum Militär und zum Krieg habe. Das gefällt natürlich nicht in einer Gegend, die im Krieg lebt. Das gefällt nicht. Das gefällt übrigens auch den Israelis nicht, nicht nur den Arabern. Das muß man schon sagen, jeder Israeli, der gegen den Krieg ist, ist nicht gerade beliebt bei seiner Regierung – das glaube ich nicht. Sie erfüllen also damit nicht das Bild eines Mannes, wie man ihn sich in diesen Ländern vorstellt? Es kommt darauf an, wer mich anschaut. Ich erfülle schon das Bild eines vernünftigen Mannes. Für die vernünftigen Leute. Ja, es kommt darauf an. Ich bin der Meinung, daß man auf die vernünftige orientalische Regel zurück greifen kann: Wenn du einen Gegner hast, dann laß ihm eine Hintertür, damit er sein Gesicht nicht verliert, wenn er sich
zurückzieht. Es heißt im Orient nicht oder es hieß im Orient nie, wenn du einen Gegner hast, dann erkläre ihn zum Feind und vernichte ihn. Das ist eigentlich, wenn Sie so wollen, orientfeindlich. Wenn Sie bedenken, daß wir jahrtausendelang miteinander gelebt haben, und nun wollen die mir erzählen, daß wir im Orient nicht mehr miteinander leben können. Das ist schon ein bißchen dumm, das ist ein bißchen zu dumm für meine Kenntnisse. Da ich die Geschichte liebe und die Geschichte auch lese, weiß ich, daß das wirklich eine billige Lüge ist, daß wir nicht mehr miteinander leben können sollen. Als ich das erkannte, wollte ich auch danach leben… In den Augen mancher Araber vielleicht ein Feigling bin, herr Schami sagt. Aber ich glaube es kostet mehr Mut, gegen den Strom zu sein und nein zu sagen, zu sagen: Nein, ich mache diese Mode nicht mit und ich schreie nicht nach dem Willen der einzelnen Herrscher, sondern ich bin über meine Haltung nur mir selbst verantwortlich. Das ist nicht einfach, wirklich nicht einfach. Das kostet Exil, wenn Sie so wollen. Liebe Leute. Zunächst will ich aber ziemlich am Anfang anfangen und zwar aufgezogen an diesem Männerstolz, den ich eben beschrieben habe: ich bin der Sohn Professors für Forstwissenschaft, und wenn es nach dem Willen meines Vaters gegangen wäre, dann wäre ich auch Professor für Forstwissenschaft geworden. Warum bin ich das nicht geworden? Ich habe meinen Vater einmal in meinem Leben gesehen, deshalb liebte ich meine Mutter, die sich entschied, auf mich aufzupassen, mehr als das Leben. Meine Mutter war sehr glücklich mit Kunstglas, ich werde mein Glas an alle Freunde und Bekannten weitergeben, wiederholte sie mir. Mutter hielt meine erste drei bücher: Verwundete Wunde, Schwertkämpfer Gottes, Kornblumen der freiheit, sie streichelte meine Bücher in ihren müden Händen. Meine Mutter hat mein Priestertum sehr genossen. Frau reiniger, Reinigungsberuf ist schwer, Mutter bewegte das Glas: Vasen, Teller, Gläser auf das Band, sie arbeitete in der Glasfabrik. Warum hab ich schon sehr früh angefangen zu schreiben und bin ich diesen ganz eigenen Weg gegangen, der bis heute und hierher geführt habe? Ich antworte von hinten her. Meine Mutter hat bis zum letzten Tag seines Lebens wiederholt, daß sie mich Gott sei Dank nicht in das Priestertum gezwungen hat. Sie war also auch insoweit beglückt, daß ich Schriftsteller wurde. Reinigungsberuf hat mir, ehrlich gesagt, einfach nicht gefallen. Erstens müssen Sie sehr früh aufstehen, zweitens niedrigen Einkommen . Ich fühlte mich zum Buch hingezogen, aber das ist eine spätere Erkenntnis, weil ich mich damals eigentlich zur Erzählung hingezogen fühlte. Ich war fasziniert von den Menschen, die da irgendwo sitzen und erwachsenen Leuten Geschichten erzählen. Das war die erste Annäherung an die Bücher. Die zweite kam in einem Kloster, wo man als Schüler dann als Priester nach der Schule entweder in der Kirche beten oder in die Bibliothek gehen konnte. Ich bin in die Bibliothek gegangen. Da habe ich in einem Gewölbekeller so schöne Bücher entdeckt: Bücher, die man aufschlagen kann und bei denen einem Ozeane entgegenkommen. Solche Bücher hatten wir in der Familie nicht. Wir hatten nur die Bibel, wie in jedem Haushalt, und ein paar kleine Bücher von meiner Mutter. Mich hat allein schon der Geruch dieser Bücher betört, als ich diese Bücher aufgeschlagen hatte, war es um mich geschehen. Ich war von diesem Tag an süchtig. Und Sie können einen Süchtigen natürlich nicht fragen, warum er da noch weitergemacht tun. Ich habe darin einen Genuß gefunden, und das entfremdete mich noch mehr von Arbeiter, berufstätige Frau, von diesem harten Beruf, der Ihnen überhaupt keine Möglichkeit läßt zu lesen. Und da ich in der Schule nicht schlecht war, hat meine Mutter gesagt, solange du in der Schule weiterkommst, mußt du nicht in die Huta kommen. Daher hatte ich eine andere Beziehung zur Schule, die Schule war meine Rettung. Heute verstehen die Kinder das nicht, wenn ich ihnen sage, freut euch doch, daß ihr in die Schule gehen könnt – die sagen nur, um Gottes willen. Ich habe mich also sehr gefreut, in die Schule gehen zu können, weil sie mich gerettet hat. Ich durfte als Kind wunderbare Bücher anfassen, sehr teure Bücher sogar. Die Hauptsache war, sie nicht zu beschädigen. Und da ist diese Liebesbeziehung zu alten Büchern entstanden. Man kann also schon sagen, so wie Sie es beschrieben haben, daß dieses Floß das Rettungsfloß war – vor dieser anderen Alternative, die Sie nicht wollten. Es muß aber doch, sonst hätten Sie nie diese Geschichte als Schriftsteller erlebt, noch etwas Eigenes gewesen sein. Die Märchen, die Sie erzählt bekommen haben, die Sie gelesen haben und die Sie heute selbst erzählen und schreiben, sind die eine Flucht aus der Wirklichkeit oder ist das der Umgang mit der Wirklichkeit mit anderen Mitteln? Wie erlebt das ein Kind, wie alt waren Sie damals in diesem Seminar? 15 bis 25 Jahre alt war ich im Seminar. Ich war da 10 Jahre, bis ich sehr krank wurde. Ich wurde krank und erst im letzten Augenblick gerettet. Es war dieser Zauber, die eine Erzählung auf mich ausgeübt hat. Das war noch daheim auf dem Hof und vor der Zeit im Seminar. Ich habe diesen Zauber bis heute nicht vergessen, ich trage das in mir, man sitzt da und hört nur Worte, keinerlei Bauchtanz, keinerlei Feuerschlucker oder so etwas Ähnliches. Statt dessen sitzt da nur ein Mensch, ganz bescheiden mit seinem Teeglas, und erzählt eine Geschichte. Und auf einmal fühlte ich mit diesen Figuren, litt mit ihnen und entschwand mit ihnen. Ob das eine Flucht vor der Wirklichkeit ist? Ich würde ohne große Hemmung sagen, ja. Literatur ist in irgend einer Art immer eine Flucht, eine unmittelbare Flucht vor der Wirklichkeit. Aber, und jetzt kommt das große Aber, wenn das gute Literatur ist, werden Sie bei dieser Flucht so gut ausgerüstet, daß sie besser gewappnet zur Wirklichkeit zurückkehren. Sie sind fähiger als vorher, dem Leben zu begegnen. Gute Literatur entführt uns also nicht total aus der Wirklichkeit, sondern das ist eine vorübergehende Flucht, eine Reise in die Gegenwelt, in die sogenannte literarische Welt, um dann mit Weisheiten zurückzukommen, die diese Geschichten gelehrt haben…

Why

Stanislaw Barszczak, A being Scot.

Sir Thomas Sean Connery is a basically a living legend from Scottland (born 1930), first actor as a James Bond. I like him. Why I don’t see Sean Connery onscreen anymore? In 2008, Connery finally published his autobiography Being a Scot, written in collaboration with author Murray Grigor. The book is about his own life growing up in Scotland and his journey to becoming a famous artist.

(Read More: https://www.looper.com/148339/why-you-dont-see-sean-connery-onscreen-anymore/?utm_campaign=clip)

Poesie

Ask me to fight the devil
To challenge the dragons of the void
To build you towers, cathedrals
on quicksand

Ask me to break the mountains
To dive into the mouth of volcanoes
Everything seems achievable, and yet …

When I look at it, me the wolf man with the heart of steel
in front of her female body, I’m a paper giant
When I caress her and I’m afraid to wake her up
With all my tenderness, I’m a paper giant

Ask me to dust
This planet where a god would get lost,
She is like an anthill to me

Let’s crush
Ask me to kill the light
And stop the flow of time tonight
Everything seems achievable, and yet …

When I look at it, me the wolf man with the heart of steel
in front of her female body, I’m a paper giant
When I caress her and I’m afraid to wake her up
With all my tenderness, I’m a paper giant

When I look at her, me the wolf man with the heart of steel
in front of her female body, I’m a paper giant.

Demandez-moi de combattre le diable
D´aller défier les dragons du néant
De vous construire des tours, des cathédrales
Sur des sables mouvants
Demandez-moi de briser les montagnes
D´aller plonger dans la gueule des volcans
Tout me paraît réalisable, et pourtant…

Quand je la regarde, moi l´homme loup au cœur d´acier
Devant son corps de femme, je suis un géant de papier
Quand je la caresse et que j´ai peur de l´éveiller
De toute ma tendresse, je suis un géant de papier

Demandez-moi de réduire en poussière
Cette planète où un dieu se perdrait
Elle est pour moi comme une fourmilière

Qu´on écrase du pied
Demandez-moi de tuer la lumière
Et d´arrêter ce soir le cours du temps
Tout me paraît réalisable, et pourtant…

Quand je la regarde, moi l´homme loup au cœur d´acier
Devant son corps de femme, je suis un géant de papier
Quand je la caresse et que j´ai peur de l´éveiller
De toute ma tendresse, je suis un géant de papier

Quand je la regarde, moi l’homme loup au cœur d´acier
Devant son corps de femme, je suis un géant de papier
Poproś mnie, abym walczył z diabłem
Zmierzyl się ze smokami pustki,
Abym zbudować wam wieże, katedry,
na ruchomych piaskach

Poproś mnie o przezwyciezenie gór,
Bym zanurzyl się w ujściu wulkanów,
Wszystko wydaje się przeciez tak osiągalne, a jednak …

Kiedy na to patrzę, jestem wilkiem o stalowym sercu
przed jej kobiecym ciałem, jestem papierowym gigantem
kiedy ją pieszczę i boję się ją obudzić,
Z całą moją czułością jestem papierowym gigantem

Poproś mnie o odkurzenie
tej planety, na której zgubil sie bóg,
A Ona jest dla mnie jak mrowisko.

Zmiażdżyc swiat,
Poproś mnie, żebym zabił światło
i zatrzymal upływ czasu tej nocy,
Wszystko wydaje się przeciez tak osiągalne, a jednak …

Kiedy na to patrzę, jestem wilkiem o stalowym sercu
przed jej kobiecym ciałem, jestem papierowym gigantem
kiedy ją pieszczę i boję się ją obudzić,
Z całą moją czułością jestem papierowym gigantem

Kiedy na nią patrzę, jestem wilkiem o stalowym sercu
przed jej kobiecym ciałem -jestem papierowym gigantem.

(Jean-Jacques Lafon, w tlumaczeniu Stanislaw Barszczak

Le chat ronronnant

Stanislaw Barszczak, Le temps des mystères

Personne n’est venu sur mon septième anniversaire. Des desserts et des gelées attendaient sur la table, à côté de chaque couverture un chapeau coloré, et au centre était un gâteau d’anniversaire avec sept bougies. Un livre a été dessiné sur le gâteau avec du glaçage. Ma mère, qui a organisé la fête, a dit que la boulangère avait dit qu’elle n’avait jamais décoré un gâteau d’anniversaire avec un livre auparavant et que les garçons choisissaient le plus souvent le football ou une raquette. J’étais leur premier livre. Quand il est devenu évident que personne n’apparaîtrait, ma mère a allumé sept bougies sur le gâteau et je les ai soufflées. J’ai mangé un morceau, tout comme ma sœur cadette et l’un de ses amis (tous deux participant à la fête en tant qu’observateurs, pas en tant qu’invités), puis j’ai fui en riant dans le jardin. Ma mère a également préparé des jeux et des jeux, mais parce que personne n’est apparu, pas même ma sœur, nous avons joué n’importe quoi et développé le journal dans lequel elle a emballé un puzzle-cadeau, révélant une figurine Batman en plastique bleu. J’étais triste que personne ne vienne à la fête, mais j’étais content d’avoir eu Batman, et à l’étage j’attendais aussi mon cadeau d’anniversaire, une édition décorative de tout Narnia. Je m’allonge sur le lit et lis le livre. Je l’ai aimé. Les livres étaient une entreprise beaucoup plus sûre que les gens. Mes parents m’ont également donné l’album avec les plus grands succès des Guittars Rouges, un ajout aux deux que j’avais auparavant. Depuis que j’ai trois ans, je les aime – puis la sœur cadette de mon père, ma tante, m’a emmenée à Iolanthe, une pièce pleine de chevaliers et de fées. À vrai dire, il était beaucoup plus facile pour moi de comprendre l’existence et la nature des fées que des chevaliers. Tante est rapidement décédée d’une pneumonie à l’hôpital. Ce soir-là, mon père est rentré du travail et a apporté une boîte en carton avec lui. À l’intérieur, il y avait un chaton noir avec une fourrure douce et un sexe indéterminé. Je l’ai immédiatement appelé Mruczek, le chat ronronnant, grignant et je l’aimais passionnément, de tout mon cœur. La nuit, j’ai dormi sur mon lit. Je lui parlais parfois lorsque la petite sœur n’était pas là et je m’attendais presque à ce qu’il réponde en langage humain. Il n’a jamais répondu. Cela ne m’a pas dérangé cependant. Le chaton était affectueux, intéressé par moi et était un excellent compagnon pour quelqu’un dont le septième anniversaire était composé d’une table avec des biscuits glacés, du pudding, un gâteau et quinze chaises pliantes vides. Je ne me souviens pas si j’ai déjà demandé à d’autres enfants de ma classe pourquoi ils ne se sont pas présentés à la fête. Je n’avais pas vraiment besoin de leur demander. Après tout, ce n’étaient pas mes amis, mais les gens avec qui j’étais allé à l’école. Quand je me suis lié d’amitié avec quelqu’un, c’était lent. J’avais des livres et maintenant j’ai un chaton. Je savais que nous serions comme Goethe et son chat, et même – si Tin s’avère extrêmement intelligent – comme le fils d’un meunier et un chat botté. Le chaton dormait sur mon oreiller, il m’attendait aussi quand je revenais de l’école, assis dans l’allée devant la maison, à côté de la clôture, jusqu’à ce qu’un mois plus tard un taxi le tire, ce qui apportait une opale mineur à notre maison. Je n’étais pas là quand c’est arrivé. Ce jour-là, je suis rentré de l’école et le chaton ne m’a pas attendu. Un homme grand et grand à la peau bronzée était assis dans la cuisine, vêtu d’une chemise à carreaux. Il buvait du café à la table de la cuisine, je pouvais le sentir. À cette époque, le café signifiait toujours que la poudre soluble, brun amer foncé du pot. “J’ai peur qu’il y ait eu un petit accident quand je suis venu ici”, a-t-il dit gaiement. – Mais ne vous inquiétez pas. Son accent était vif et étranger: il était le premier Sud-Africain que j’ai rencontré. Il a également posé une boîte en carton sur la table devant lui. – Ce chaton noir vous appartenait? Il a demandé. “Son nom est Mruczek, le chat ronronnant”, dis-je. – Oui. Comme je l’ai dit, un accident mineur. Mais ne vous inquiétez pas. Je me suis débarrassé du cadavre. Vous n’avez pas à vous embêter. Je l’ai réglé. Ouvre la boite. – Quelle? Il a montré sa main. “Ouvrez-les”, ordonna-t-il. Le mineur d’opale était un homme grand. À chaque fois, sauf la dernière, il portait un jean et une chemise à carreaux. Une épaisse chaîne d’or clair brillait autour de son cou. La dernière fois que je l’ai vu, lui aussi a disparu. Je ne voulais pas ouvrir la boîte. Je voulais partir seul et pleurer le chaton, mais je ne pouvais pas le faire quand quelqu’un me fixait. Je voulais faire le deuil. Je voulais enterrer mon ami au bout du jardin à côté du cercle vert et herbeux des fées, dans un trou parmi les buissons de rhododendrons derrière un tas de foin, où personne d’autre que moi ne marchait. La boîte a bougé. “Je l’ai acheté pour vous”, a déclaré l’homme. – Je paie toujours mes dettes. Je tendis la main et levai le couvercle plat de la boîte, me demandant si c’était une blague et si mon chaton était assis à l’intérieur. Au lieu de cela, une rousse guerrière le regarda. Le mineur d’opale a sorti le chat de la boîte. C’était un gros matou à rayures rouges qui avait la moitié de son oreille manquante. Il m’a regardé avec colère. Le chat n’a clairement pas aimé la boîte. Il n’était pas habitué aux boîtes. Je tendis la main pour le caresser comme si je trompais la mémoire de mon chaton, il recula sans être touché, me siffla et marcha jusqu’au coin où il s’assit, me lançant des regards haineux. – Bien bien. Chat pour chat. – Le mineur d’opale m’a ébouriffé les cheveux avec une main en cuir, puis est sorti dans le couloir, me laissant dans la cuisine avec un chat qui n’était pas mon chaton. Après un moment, il passa la tête par la porte. “Son nom est Monster”, a-t-il ajouté. Tout cela ressemblait à une mauvaise blague. J’ai ouvert la porte de la cuisine pour que le chat puisse partir. Puis je suis allé dans la chambre et je suis tombé sur le lit, pleurant un chat mort. Quand les parents sont rentrés le soir, ils n’ont pas dit un mot sur le chaton. Le monstre a vécu avec nous pendant une semaine, peut-être plus. Le matin, je lui ai montré un bol de nourriture pour chat, tout comme le soir, comme pour mon chaton. Il était assis près de la porte arrière, attendant que je le relâche ou que quelqu’un d’autre le fasse. Nous l’avons vu dans le jardin, de brousse en brousse, entre les arbres ou dans les gaines. Nous avons pu suivre ses mouvements grâce aux mésanges mortes et aux grives trouvées dans le jardin, mais il est rarement apparu. Mruczek m’a manqué. Je savais que tu ne pouvais pas remplacer un être vivant comme ça, mais je n’ai pas osé me plaindre à mes parents. Mon regret les surprendrait: finalement, bien que le chaton ait été tué, j’en ai eu un nouveau. La perte a été compensée. Tout cela revint et à ce moment je compris que cela ne durerait pas longtemps: je m’en souvenais, assis sur un banc vert à côté d’un petit étang qui, comme Mlle Holy me l’avait dit une fois, devait être l’océan.

ersonne n’est venu à mon septième anniversaire. Des desserts et des gelées attendaient sur la table, à côté de chaque couverture un chapeau coloré, et au centre était un gâteau d’anniversaire avec sept bougies. Un livre a été dessiné sur le gâteau avec du glaçage. Ma mère, qui a organisé la fête, a dit que la boulangère avait dit qu’elle n’avait jamais décoré un gâteau d’anniversaire avec un livre auparavant et que les garçons choisissaient le plus souvent le football ou une raquette. J’étais leur premier livre. Quand il est devenu évident que personne n’apparaîtrait, ma mère a allumé sept bougies sur le gâteau et je les ai soufflées. J’ai mangé un morceau, tout comme ma sœur cadette et l’un de ses amis (tous deux participant à la fête en tant qu’observateurs, pas en tant qu’invités), puis j’ai fui en riant dans le jardin. Ma mère a également préparé des jeux et des jeux, mais parce que personne n’est apparu, pas même ma sœur, nous avons joué n’importe quoi et développé le journal dans lequel elle a emballé un puzzle-cadeau, révélant une figurine Batman en plastique bleu. J’étais triste que personne ne vienne à la fête, mais j’étais content d’avoir eu Batman, et à l’étage j’attendais aussi mon cadeau d’anniversaire, une édition décorative de tout Narnia. Je m’allonge sur le lit et lis le livre. Je l’ai aimé. Les livres étaient une entreprise beaucoup plus sûre que les gens. Mes parents m’ont également donné l’album avec les plus grands succès des Guittars Rouges, un ajout aux deux que j’avais auparavant. Depuis que j’ai trois ans, je les aime – puis la sœur cadette de mon père, ma tante, m’a emmenée à Iolanthe, une pièce pleine de chevaliers et de fées. À vrai dire, il était beaucoup plus facile pour moi de comprendre l’existence et la nature des fées que des chevaliers. Tante est rapidement décédée d’une pneumonie à l’hôpital. Ce soir-là, mon père est rentré du travail et a apporté une boîte en carton avec lui. À l’intérieur, il y avait un chaton noir avec une fourrure douce et un sexe indéterminé. Je l’ai immédiatement appelé Mruczek, le chat ronronnant, grignant et je l’aimais passionnément, de tout mon cœur. La nuit, j’ai dormi sur mon lit. Je lui parlais parfois lorsque la petite sœur n’était pas là et je m’attendais presque à ce qu’il réponde en langage humain. Il n’a jamais répondu. Cela ne m’a pas dérangé cependant. Le chaton était affectueux, intéressé par moi et était un excellent compagnon pour quelqu’un dont le septième anniversaire était composé d’une table avec des biscuits glacés, du pudding, un gâteau et quinze chaises pliantes vides. Je ne me souviens pas si j’ai déjà demandé à d’autres enfants de ma classe pourquoi ils ne se sont pas présentés à la fête. Je n’avais pas vraiment besoin de leur demander. Après tout, ce n’étaient pas mes amis, mais les gens avec qui j’étais allé à l’école. Quand je me suis lié d’amitié avec quelqu’un, c’était lent. J’avais des livres et maintenant j’ai un chaton. Je savais que nous serions comme Goethe et son chat, et même – si Tin s’avère extrêmement intelligent – comme le fils d’un meunier et un chat botté. Le chaton dormait sur mon oreiller, il m’attendait aussi quand je revenais de l’école, assis dans l’allée devant la maison, à côté de la clôture, jusqu’à ce qu’un mois plus tard un taxi le tire, ce qui apportait une opale mineur à notre maison. Je n’étais pas là quand c’est arrivé. Ce jour-là, je suis rentré de l’école et le chaton ne m’a pas attendu. Un homme grand et grand à la peau bronzée était assis dans la cuisine, vêtu d’une chemise à carreaux. Il buvait du café à la table de la cuisine, je pouvais le sentir. À cette époque, le café signifiait toujours que la poudre soluble, brun amer foncé du pot. “J’ai peur qu’il y ait eu un petit accident quand je suis venu ici”, a-t-il dit gaiement. – Mais ne vous inquiétez pas. Son accent était vif et étranger: il était le premier Sud-Africain que j’ai rencontré. Il a également posé une boîte en carton sur la table devant lui. – Ce chaton noir vous appartenait? Il a demandé. “Son nom est Mruczek, le chat ronronnant”, dis-je. – Oui. Comme je l’ai dit, un accident mineur. Mais ne vous inquiétez pas. Je me suis débarrassé du cadavre. Vous n’avez pas à vous embêter. Je l’ai réglé. Ouvre la boite. – Quelle? Il a montré sa main. “Ouvrez-les”, ordonna-t-il. Le mineur d’opale était un homme grand. À chaque fois, sauf la dernière, il portait un jean et une chemise à carreaux. Une épaisse chaîne d’or clair brillait autour de son cou. La dernière fois que je l’ai vu, lui aussi a disparu. Je ne voulais pas ouvrir la boîte. Je voulais partir seul et pleurer le chaton, mais je ne pouvais pas le faire quand quelqu’un me fixait. Je voulais faire le deuil. Je voulais enterrer mon ami au bout du jardin à côté du cercle vert et herbeux des fées, dans un trou parmi les buissons de rhododendrons derrière un tas de foin, où personne d’autre que moi ne marchait. La boîte a bougé. “Je l’ai acheté pour vous”, a déclaré l’homme. – Je paie toujours mes dettes. Je tendis la main et levai le couvercle plat de la boîte, me demandant si c’était une blague et si mon chaton était assis à l’intérieur. Au lieu de cela, une rousse guerrière le regarda. Le mineur d’opale a sorti le chat de la boîte. C’était un gros matou à rayures rouges qui avait la moitié de son oreille manquante. Il m’a regardé avec colère. Le chat n’a clairement pas aimé la boîte. Il n’était pas habitué aux boîtes. Je tendis la main pour le caresser comme si je trompais la mémoire de mon chaton, il recula sans être touché, me siffla et marcha jusqu’au coin où il s’assit, me lançant des regards haineux. – Bien bien. Chat pour chat. – Le mineur d’opale m’a ébouriffé les cheveux avec une main en cuir, puis est sorti dans le couloir, me laissant dans la cuisine avec un chat qui n’était pas mon chaton. Après un moment, il passa la tête par la porte. “Son nom est Monster”, a-t-il ajouté. Tout cela ressemblait à une mauvaise blague. J’ai ouvert la porte de la cuisine pour que le chat puisse partir. Puis je suis allé dans la chambre et je suis tombé sur le lit, pleurant un chat mort. Quand les parents sont rentrés le soir, ils n’ont pas dit un mot sur le chaton. Le monstre a vécu avec nous pendant une semaine, peut-être plus. Le matin, je lui ai montré un bol de nourriture pour chat, tout comme le soir, comme pour mon chaton. Il était assis près de la porte arrière, attendant que je le relâche ou que quelqu’un d’autre le fasse. Nous l’avons vu dans le jardin, de brousse en brousse, entre les arbres ou dans les gaines. Nous avons pu suivre ses mouvements grâce aux mésanges mortes et aux grives trouvées dans le jardin, mais il est rarement apparu. Mruczek m’a manqué. Je savais que tu ne pouvais pas remplacer un être vivant comme ça, mais je n’ai pas osé me plaindre à mes parents. Mon regret les surprendrait: finalement, bien que le chaton ait été tué, j’en ai eu un nouveau. La perte a été compensée. Tout cela revint et à ce moment je compris que cela ne durerait pas longtemps: je m’en souvenais, assis sur un banc vert à côté d’un petit étang qui, comme Mlle Holy me l’avait dit une fois, devait être l’océan.

Neil Gaiman, translation by Stanislaw Barszczak

Stanislaw Barszczak, Time of the mysteries

Nobody came to my seventh birthday. Desserts and jellies waited on the table, next to each cover a colorful hat, and in the center was a birthday cake with seven candles. A book was drawn on the cake with icing. My mother, who organized the party, said that the bakery lady said that they had never decorated a birthday cake with a book before and that boys most often chose football or a racket. I was their first book.
When it became obvious that no one would appear, my mother lit seven candles on the cake and I blew them out. I ate a piece, just like my younger sister and one of her friends (both participating in the party as observers, not guests), and then fled chuckling into the garden.
My mother also prepared games and plays, but because no one appeared, not even my sister, we played anything and developed the newspaper in which she wrapped a gift-puzzle, revealing a blue plastic Batman figurine. I was sad that no one came to the party, but I was glad that I got Batman, and upstairs was also waiting for my birthday present, a decorative edition of the whole of Narnia. I lay down on the bed and read the book. I liked it. Books were a much safer company than people. My parents also gave me the album with the greatest hits of the Red Guittars, an addition to the two that I had before. Since I was three years old, I’ve loved them- then my father’s younger sister, my aunt, took me to Iolanthe, a play full of knights and fairies. To tell the truth, it was much easier for me to understand the existence and nature of fairies than knights. Aunt soon died of pneumonia in the hospital. That evening, my father returned home from work and brought a cardboard box with him. Inside was a black kitten with soft fur and indeterminate sex. I immediately called him Mruczek and I loved him passionately, with all my heart. Mruczek at night slept on my bed. I talked to him sometimes when the little sister was not around and I almost expected him to answer in human language. He never responded. It didn’t bother me though. The kitten was affectionate, interested in me and was a great companion for someone whose seventh birthday party consisted of a table with iced cookies, pudding, cake and fifteen empty folding chairs. I don’t remember if I ever asked other kids in my class why they didn’t show up at the party. I didn’t really have to ask them. After all, they were not my friends, but the people with whom I went to school. When I made friends with someone, it was slow. I had books, and now I have a kitten. I knew we would be like Goethe and his cat, and even – if Tin turns out to be extremely intelligent – like a miller’s son and a Puss in Boots. The kitten was sleeping on my pillow, he was also waiting for me when I was coming back from school, sitting in the driveway in front of the house, next to the fence, until a month later a taxi pulled him, which brought an opal miner to our house. I wasn’t there when it happened. That day I came home from school, and the kitten did not wait for me. A tall, tall man with tanned skin sat in the kitchen, wearing a plaid shirt. He was drinking coffee at the kitchen table, I could smell it. In those days, coffee always meant that soluble, bitter dark brown powder from the jar. “I’m afraid there was a minor accident when I came here,” he said cheerfully. – But do not worry. His accent was sharp and foreign: he was the first South African I came across. He also put a cardboard box on the table in front of him. – That black kitten belonged to you? He asked. “His name is Mruczek,” I said.  – Yes. As I said, a minor accident. But do not worry. I got rid of the corpse. You don’t have to bother. I settled it. Open the box. – What? He showed his hand. “Open them,” he commanded. The opal miner was a tall man. Each time, except the last one, he wore jeans and a checked shirt. A thick chain of light gold glowed around his neck. The last time I saw him, he too disappeared. I didn’t want to open the box. I wanted to leave alone and mourn the kitten, but I couldn’t do it when someone was staring at me. I wanted to do the mourning. I wanted to bury my friend at the end of the garden next to the green grassy circle of fairies, in a hole among the rhododendron bushes behind a pile of hay, where no one but me walked. The box moved. “I bought it for you,” the man said. – I always pay off my debts. I reached out and raised the flat lid of the box, wondering if it was a joke and whether my kitten was sitting inside. Instead, a warlike redhead looked at him. The opal miner pulled the cat out of the box. It was a big red striped tomcat who had half his ear missing. He looked at me angrily. The cat clearly did not like the box. He wasn’t used to the boxes. I reached out to stroke him
feeling as if I was cheating on my kitten’s memory, he stepped back without being touched, hissed at me and marched to the far corner where he sat down, giving me hateful glances. – Well well. Cat for a cat. – The opal miner ruffled my hair with a leather hand, then went out into the corridor, leaving me in the kitchen with a cat that was not my kitten. After a moment he poked his head through the door. “His name is Monster,” he added. It all looked like a bad joke. I opened the kitchen door so that the cat could leave. Then I went to the bedroom and fell on the bed, mourning a dead Cat. When the parents came home in the evening, they didn’t say a word about the kitten. The monster lived with us for a week, maybe longer. In the morning I showed him a bowl of cat food, just as in the evening, as for my kitten. He was sitting by the back door, waiting for me to release him or someone else to do it. We saw him in the garden, from bush to bush, between the trees or in the sheathing. We could follow his movements thanks to dead titmouses and thrushes found in the garden, but he rarely appeared. I missed Mruczek. I knew you couldn’t replace a living being like that, but I didn’t dare to complain to my parents. My regret would surprise them: eventually, although the kitten was killed, I got a new one. The loss was evened out. All this returned and at that moment I realized that it would not last long: I remembered it, sitting on a green bench next to a small pond, which, as Miss Holy had once told me, was to be the ocean.

A happy new year

Time for sunny Athens! An ancient adventure at a great price for flights and accommodation!
I have an interesting proposition for you to travel to the south of Europe. The capital of Greece is waiting at very good prices for flights and accommodation! Ancient trip! Going to Athens is like getting into a time machine and moving to the ancient world that gave rise to European civilization. Comparing it with the contemporary face of Athens with cafes, clubs, masterpieces of urban art and a rich night life, we immerse ourselves in a city with a unique character. And all in the background of the Mediterranean, green hills and golden sand beaches. You can reach Athens directly with the Ryanair route from Katowice. The ticket price includes only hand luggage, but we also have a way for it, we suggest how to pack. If you only plan to visit Athens in your travel plans, you should be able to easily walk on foot. All of the city’s most interesting attractions are located at a length of about 3.5 kilometers – from the Kerameikos excavations to the Panatenajski Stadium. In a situation when you want to go further or just faster, you can use public transport – above all the modern metro. At this point, it is worth noting that the Athenian metro is a free archaeological museum! During the construction of the underground railway many traces of ancient times were found, buildings, streets, cemeteries, tools and sculptures were found. Many of these finds were exhibited in the tunnels and passages of nearby metro stations. The most interesting stations-museums are: Acropolis, Evangelismos, Kerameikos, Panepistimiou and Syntagma. Some of the exhibited works are only replicas, but it is still worth spending a moment and watching them, if we are nearby or use the metro.

Beginning of the year 2020. Time also for sunny Athens! An ancient adventure at a great price for flights and accommodation! I have an interesting proposition for you to travel to the south of Europe. The capital of Greece is waiting at very good prices for flights and accommodation! Ancient trip! Going to Athens is like getting into a time machine and moving to the ancient world that gave rise to European civilization. Comparing it with the contemporary face of Athens with cafes, clubs, masterpieces of urban art and a rich night life, we immerse ourselves in a city with a unique character. And all in the background of the Mediterranean, green hills and golden sand beaches. You can reach Athens directly with the Ryanair route from Katowice. The ticket price includes only hand luggage, but we also have a way for it, we suggest how to pack. If you only plan to visit Athens in your travel plans, you should be able to easily walk on foot. All of the city’s most interesting attractions are located at a length of about 3.5 kilometers – from the Kerameikos excavations to the Panatenajski Stadium. In a situation when you want to go further or just faster, you can use public transport – above all the modern metro. At this point, it is worth noting that the Athenian metro is a free archaeological museum! During the construction of the underground railway many traces of ancient times were found, buildings, streets, cemeteries, tools and sculptures were found. Many of these finds were exhibited in the tunnels and passages of nearby metro stations. The most interesting stations-museums are: Acropolis, Evangelismos, Kerameikos, Panepistimiou and Syntagma. Some of the exhibited works are only replicas, but it is still worth spending a moment and watching them, if we are nearby or use the metro. Best greetings of a happy next year to my readers, author.